Sayı: 1.074 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.509 kelime)

🌧️ Ülke genelinde çoğunlukla bulutlu bir hava bekleniyor. Yurdun doğu bölgelerinde ise yağmur geçişleri görülebilir. 

$: 32,21 📉 €: 35,00 📈 BIST 100: 10.158 📉 ₿: 64.680 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Fenerbahçe başkanlığına adaylığını açıkladığı basın toplantısında “Devletle kavga edemeyiz ama hükümetle haklı olduğumuz bir mücadeleyi veririz” diyen Aziz Yıldırım var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de. 

Ateş düştüğü yeri yakıyor

Türkiye’nin seçim sonrası atmosferinde, suç örgütü lideri Ayhan Bora Kaplan soruşturmasında üç polisin açığa alınması ile başlayan ‘kriz’ büyüyerek devam ediyor. 

Açığa alınan ve evlerinde arama yapılan Ankara Emniyet Müdür Yardımcısı Murat Çelik, Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürü Kerem Öner, yardımcısı Şevket Demircan ve adı açıklanmayan bir emniyet görevlisi bugün gözaltına alındı. Bu üç isim, Kaplan’ı gözaltına almıştı.

MHP lideri Bahçeli, dünkü grup toplantısında “Bir komplo devrededir, hedef ‘cumhur ittifakı’ ve son tahlilde Türkiye’dir” demişti. Akşam saatlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, MİT Başkanı Kalın ve Adalet Bakanı Tunç, açığa alınan polisleri görüşmek için Beştepe’de bir araya geldi. İçişleri Bakanı Yerlikaya’nın toplantıda olmaması soru işaretleri yarattı. 

Fotoğraf: Depo Photos

Sabah saatlerinde açıklama yapan İçişleri Bakanı Yerlikaya, mülkiye müfettişlerinin polislerle ilgili raporunun kısa süre içinde tamamlanacağını söyledi. Yerlikaya şöyle devam etti: “Hangi kurum içinde Sayın Cumhurbaşkanımıza, hükümetimize ve siyasilerimize yönelik bir yapılanma varsa, sonuna kadar gidip, o yapıları tespit edip adalete teslim edeceğiz.”

Sabah gazetesi, İçişleri Bakanı Yerlikaya’nın bugün saat 16.00’da Erdoğan’la görüşeceğini yazdı ancak bakanlık bu haberi yalanladı. Gazete ayrıca 280 kişinin yasadışı olarak dinlendiğini öne sürdü. Bu haber de Emniyet tarafından yalanlandı.

Yerlikaya’nın da katıldığı partisinin grup toplantısında konuşan Erdoğan, “Bürokratik vesayetin tekrar nüksetmesine asla fırsat vermeyiz” dedi.

Kaplan davası ve soruşturma 

Esenboğa Havalimanı’nda Eylül 2023’te gözaltına alınarak tutuklanan Ayhan Bora Kaplan’ın da aralarında olduğu 28’i tutuklu 61 kişi hakkındaki ‘organize suç örgütü’ davası devam ediyor.

Davanın 30 Nisan’daki duruşmasında mahkeme başkanı, Kaplan aleyhinde 19 sayfa ifade vermiş olan gizli tanığa ulaşılamadığını açıklamıştı. Bu tanığın adının Serdar Sertçelik olduğu ve ‘can güvenliğinden endişe duyduğu’ için yurtdışına gittiği basına yansımıştı.

Polislerin gözaltına alınmasına neden olan soruşturma, Sertçelik’in, ‘hükümet veya AKP’ye yakın isimleri örgütle ilişkili göstermek üzere kendisine bazı kamu görevlileri tarafından baskı yapıldığı’ iddiasıyla ortaya çıkmıştı.

Soruşturmada, ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı isyan’ başlığı altında beş ayrı suçlama yöneltiliyor.​​ 

Kaplan, Türkiye'nin gündemine darbe girişimi sırasında Ankara’daki TRT binası önünde verdiği silahlı pozla gündeme gelmişti. TİP’li vekil Ahmet Şık, Kaplan’ın dönemin bakanı Süleyman Soylu’yla görüşmesi sonrası TRT önüne geldiğini ve bu konuşmanın kaydının adliyede olduğunu söylemişti.

İYİ Parti’nin genel sekreteri Uğur Poyraz, Yerlikaya’nın istifasını istedi. 

Alican Uludağ’ın derlemesi: ‘14 soruda Aylan Bora Kaplan krizi’

Saygı Öztürk'ün yazısı: 'Açığa alınan emniyet müdürleri ne diyor?'

gündem

Fotoğraf: Depo Photos

Yargı, İstiklal Caddesi'nin tüm yetki ve sorumluluğunun İBB’de olduğuna hükmetti. Süreç, önceki dönem AKP yönetiminde olan Beyoğlu Belediyesi’nin cadde için hazırladığı projenin bakanlıktan aldığı onayın ardından İBB’nin yargıya başvurmasıyla başlamıştı. Gezi Parkı’nın mülkiyeti de kısa bir süre önce mahkeme kararıyla yeniden İBB’ye verilmişti.

'Gezi Davası'nda ağırlaştırılmış müebbet cezası alan tutuklu işinsanı Osman Kavala’nın yeniden yargılanma talebi oybirliğiyle reddedildi. Kararda, yeniden yargılama için gerek koşullardan biri olarak bu yönde verilecek bir AİHM hükmü işaret edildi.

Tutuklu siyasi Demirtaş’ın da aralarında bulunduğu 18 kişinin tutuklu yargılandığı ‘Kobani Davası’nın yarınki duruşmasında karar çıkması bekleniyor. İstanbul, İzmir, Antalya ve Van’da DEM Parti üyelerinin gözaltına alındığı açıklandı. 

Balıkesir'de bir zincir restoranda motorlu kurye olarak çalışan üniversite öğrencisi Ata Emre Akman, önünü kesen E.Ö. tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Altı ayrı suçtan kaydı bulunan 17 yaşındaki E.Ö. tutuklandı.

TOBB Genel Kurulu'nda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 365 oda ve borsa başkanına 'yeşil pasaport' verileceğini söyledi.

kültür - yaşam

Görsel: La Cadera de Eva

Fransa’da jüri başkanlığını oyuncu ve yazar Greta Gerwig’in üstlendiği 77. Cannes Film Festivali başladı. Gerwig, Cannes jüri başkanlığını üstlenen ilk ABD’li kadın yönetmen. Festivalin açılış töreninde Oscar ödüllü oyuncu Meryl Streep’e ‘Altın Palmiye Onur Ödülü’ verildi. Ayrıca Fransız basınında yer alan haberlere göre festival esnasında cinsel istismarla suçlanan erkek sinemacılar #metoo’da olduğu gibi ‘ifşalanacak’. Bazı adayların festivalden çekilmesi gündemine karşı bir kriz yönetim ekibi kurulduğu da iddia ediliyor. Bu yılki seçkide eski ABD Başkanı Trump’ın 70 ve 80’li yıllardaki kariyerini anlatan Ali Abbasi imzalı ‘Çırak’ filmi de var.

Türkiye 2023 yılında da, kişi başına 477 dakika ortalama aylık mobil kullanımla Avrupa ülkeleri arasındaki birinciliğini korudu. Yılın son çeyreğinde internet trafiğinin yüzde 95.4’ü mobilden mobile giden aramalardan oluştu. 2012’den bu yana cep telefonuyla en fazla görüşme yapan ülke konumundaki Türkiye’yi, 377 dakika ile Norveç ve 322 dakika ile Hırvatistan takip ediyor.

dünya

Ukraynalı siviller bölgeden tahliye ediliyor. (Fotoğraf: Emile Ducke / The NYT)

Rus ordusunun, Ukrayna’nın doğusundaki Harkov’a yönelik başlattığı operasyon sürüyor. Ukrayna ordusu, bölgedeki bazı yerlerden askerlerini çektiğini ve ‘daha avantajlı’ yerlere konuşlandırdığını duyurdu. Ukrayna lideri Zelenskiy, sınır gerisinden başlatılan bu yeni saldırı nedeniyle dış gezilerini süresiz olarak iptal etti. Kasabanın düşmesinin ciddi bir askerî önemi bulunmuyor. 

BBC’nin derlemesi: ‘El Nakba: 1948’de ne oldu ve Filistinliler neden 15 Mayıs'ı 'Felaket Günü' olarak anıyor?’

Slovakya Başbakanı Robert Fico, silahlı saldırıya uğradı. Kurşunların birden fazla kez hedefi olan Fico, ağır yaralı olarak helikopterle hastaneye kaldırıldı. Saldırı, başkent Bratislava’nın 140 km kuzeydoğusundaki Handlova’da yaşandı. Saldırganın 71 yaşındaki Slovak yazar Juraj Cintula olduğu belirtiliyor. 

Fransa’da polis, cezaevi aracından kaçırılan Mohamed Amra isimli hükümlüyü arıyor. Ülkenin kuzeyinde bulunan Normandiya’daki bir mahkemeden hapishaneye geri götürülürken cezaevi aracına saldıranlar iki memurun ölümüne neden olmuş, üç memuru da ağır şekilde yaralamıştı. Bu olay, ülkede 30 yılı aşkın bir süredir cezaevi personeline yönelik ilk ölümcül saldırı oldu. ‘Sinek’ lakaplı Amra’nın bulunması için 450 kadar jandarma ve polis memuru seferber edildi.

Fransa’nın Pasifik Okyanusu'ndaki toprağı Yeni Kaledonya’da Ulusal Meclis'in seçim listeleri hakkındaki anayasa reformunu onaylaması sonrası çıkan olaylarda en az üç kişi hayatını kaybetti. Ölümlerin nedeni henüz belirlenemedi. Olaylarda yüzlerce kişi de yaralandı. Anayasa reformuna karşı çıkanlarla güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanırken birçok araç, ev ve işyeri ateşe verildi; okullar, kamu binaları ve mağazalar yağmalandı. Meclis'te kabul edilen anayasa değişikliği, bölgesel seçimlerde oy kullanma hakkına sahip kişilerin sayısını artırmayı öngörüyor. 

Avrupa Birliği (AB), Gürcistan’da ‘yabancı ajan’ yasa tasarısı olarak tanımlanan düzenlemenin parlamentodan geçmesinin ardından tasarının geri çekilmesi çağrısında bulundu. Yasanın, Gürcistan’ın üyelik sürecini olumsuz etkileyeceğini vurgulayan AB yetkilileri, “AB, yasanın ruhu ve içeriğinin temel normlarımız ve değerlerimizle bağdaşmadığını defaatle belirtmiştir” açıklamasını yaptı. Fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurtdışından alan kurumların ‘yabancı etki ajanı’ olarak kaydedilmesi ve ceza almasını öngören tasarının yasalaşması, Cumhurbaşkanı Salome Zourabichvili’nin imzasına kaldı.

ekonomi

Fotoğraf: Artem Beliaikin / Unsplash

Yurtdışı turlarında senetli ödemeler başladı. Geçen yıl yurtdışı alışverişlerinde kredi kartı üzerinden taksitlendirilme kaldırılmıştı. Bazı seyahat firmaları, ödemenin yüzde 25’lik kısmını peşinat olarak alıp kalan tutarı da seyahat tarihine kalan ay sayısı olarak taksitlendiriyor. Türk Lirası olarak yapılan ödemelerde, ödemenin yapılacağı günün kuru geçerli oluyor. Turizm sektörü temsilcileri bu ödeme kolaylığı sayesinde yüzde 30’luk oranında bir canlanma bekliyor. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan, asgari ücrete ara zam yapılmayacağını yineledi.

Karayolları Genel Müdürlüğü ve ‘yap işlet devret’ modeliyle özel şirketler tarafından işletilen otoyol ve köprülerin geçiş ücretlerine yüzde 60’ları bulan oranda zam yapıldı. İstanbul’daki birinci ve ikinci köprüden otomobiller için tek yön geçiş ücreti 24 liraya, Osmangazi Köprüsü’nde 399 liraya, 1915 Çanakkale Köprüsü’nde 419 liraya yükseldi. 

• Kadıköy’de yaşayan bir kişinin otomobiliyle Maslak’taki işyerine Boğaziçi Köprüsü’den gidip dönmesinin yakıtla birlikte aylık maliyeti ortalama 3 bin 785 liraya çıktı. 
• Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, yüzde 38 enflasyon hedefine karşın zam oranın yüksek olmasını yönelik eleştirileri “Bu artışlarının yıllık enflasyona etkisinin yaklaşık 0.05 puan ile sınırlı olacağını öngörüyoruz” şeklinde yanıtladı. 

📝 Çiğdem Toker'in yazısı: 'Kamu Özel İşbirliği’nden tasarruf olmaz'

Merkezî yönetim bütçesi nisan ayında 177.8 milyar lira açık verdi. Bu dönemde vergi gelirleri yüzde 110’luk artışla 489 milyar lira, faiz gideri ise 114 milyar lira olarak gerçekleşti. Ocak-nisan dönemindeki bütçe açığı toplamı ise 691 milyar lira. 

Teslimat şirketi Getir’in, Türkiye Varlık Fonu ile ortaklık kurmak üzere gizlilik sözleşmesi imzaladığı öne sürülüyor. Geçen hafta, Getir’in yüzde 30 ile en büyük hissedarı konumunda bulunan Abu Dabi Varlık Fonu Mubadala’nın, satış için ısrarcı olduğu iddiaları yayınlanmıştı. Salur ve diğer Türk yatırımcıların payı yüzde 25 civarında. Ağustos 2016’da Başbakanlığa bağlı belirli şirketleri yönetmek amacıyla kurulan Türkiye Varlık Fonu, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı.

Arjantin Merkez Bankası politika faizini yüzde 50’den yüzde 40’a indirdi. Ülkede, devlet başkanı Milei’nin göreve geldiği aralık ayından bu yana altıncı kez faiz indirildi. Yıllık enflasyon yüzde 289.4 ile yüksek seyretmeye devam ediyor.

📝 BBC analizi: ‘Çin’in enerji ürünlerindeki atılımı küresel bir ticaret savaşına yol açabilir mi?’

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Kadın voleybolunda 2024 FIVB Milletler Ligi, dün itibarıyla Antalya ve Rio’daki birinci hafta maçlarıyla start aldı. Antalya’daki ilk gün maçlarında Hollanda Bulgaristan’ı, Polonya ise İtalya’yı set vermeden mağlup etti. Milletler Ligi’nin son şampiyonu Ay-Yıldızlılar, unvanını korumak için ilk maçında bu akşam 20.00’de (TRT Spor Yıldız) Japonya karşısına çıkacak.

2024 WNBA sezonu, 14 Mayıs gecesi oynanan maçlarla başladı. Kadın basketbolunun en üst seviye liginde 28. sezon, beraberinde yeni vaatler de getiriyor. Birinci sıra seçimi Caitlin Clark’ın formasını giyeceği Indiana Fever’ın maçları merakla beklenirken, bir başka ulusal fenomen Angel Reese’i draft eden Washington Mystics, 6 Haziran’daki Chicago Sky maçını 4 bin 200 seyirci kapasiteli salonlarından 20 bin kişilik Capital One Arena’ya taşıdığını duyurdu.

Kapsül Spor’un bugünkü sayısı: ‘Kâbustan alışkanlığa: EuroLeague Final Four’

Spor ekranı: Azarenka-Collins (beIN Max1), Zverev-Fritz (21.30/S Sport), Man.Utd-Newcastle (22.00/beIN Sports3), Atalanta-Juventus (22.00/TRT Spor). 

kapsül öneriyor

Alif Tree albümü (2006): ‘French Cuisine’

Gazetecilikte 50 yılı deviren Tuğrul Eryılmaz hayatının ‘en’lerini anlatıyor: “Gazeteci propaganda yapmaz, aktarır.”

Tenis efsaneleri Federer’i vedasını anlatan ‘Twelve Final Days’ belgeselinin fragmanı ve Djokovic’in Avustralya Açık hikâyesini anlatan ‘Djokovic Unmasked’ belgeselinin fragmanı. 

Wonderflaw seçkisi: ‘Yaşam alanınızın havasını değiştirecek 15 ev kokusu’ 

TRT arşivinden Orhan Veli belgeseli (1999): ‘Garip’

Arda Güler’in Real Madrid formasıyla Alaves’e attığı gol. 

günün sözü

“Çalışmak bana iyi geliyor.”

Beyin kanaması sonrası hastanede geçirdiği uzun tedavi sürecinin ardından taburcu olan oyuncu Settar Tanrıöğen, setlere döneceğini söyledi.