Sayı: 1.091 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.676 kelime)

🌦️ Yurdun iç ve doğu kesimlerinde hafta sonu boyunca yağış bekleniyor. Güney kesimlerde ise hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyredecek. Diğer bölgelerde ise çoğunlukla güneşli bir hafta sonu öngörülüyor.

$: 32,34 📈 €: 34,98 📉 BIST 100: 10.279 📉 ₿: 71.229 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ adı verilen tartışmalı ‘yeni müfredat’ tanıtımı var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

‘Kumpara’

Türkiye’de halkın yüzde 73’ü para biriktiremiyor. Biriktirememe nedenlerine bakıldığında tasarruf edecek bir gelirin olmaması yüzde 50 ile ilk sırada. Diğer yüzde 50 ise aylık harcamalarının yüksek olduğunu, borçlarının bulunduğunu ve beklenmedik masraflardan dolayı para biriktiremediğini söylüyor.

Areda Piar araştırma şirketinin araştırmasına göre Türkiye’de yaşayanların yüzde 51’i artık tatile gitmiyor. Tatil süresini daha kısa tutarak tasarruf ettiğini belirtenler, katılımcıların yüzde 6.5’ini oluşturuyor.

Giyim, eğlence ve sosyalleşme ise en çok ‘kısılan’ alanlar. Para biriktirebilen katılımcıların yüzde 22’si giyim ve ayakkabıdan, yüzde 16’sı eğlence ve sosyalleşme masraflarından, yüzde 15’i elektrik kullanımından kısarak tasarruf yapıyor. Temel ihtiyaçlardan su kullanımını kısanların oranı yüzde 12, gıdayı kısanların oranı ise yüzde 10.

Ayrıca tasarruf yapma imkânı olsa katılımcıların yüzde 48’i fizikî altını, yüzde 25’i dövizi, yüzde 22’si de Türk Lirası mevduat faiz gelirini tercih ederdi. Kripto para piyasasını bir tasarruf aracı olarak kullanmak isteyeceklerin oranı ise yüzde 1.8.

Türkiye genelinde 1.534 kişinin katıldığı araştırma, 29 Nisan-2 Mayıs tarihleri arasında yapıldı.

İstanbul Şişli'deki Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda düzenlenen ELEV Vakfı Okulları'nın mezuniyet töreninde, LED ekranın devrilmesi sonucu altı kişi yaralandı. O esnada sahnede olan velilerden Oya Kayaalp, okul yetkililerinin görüntü alan velilere saldırıda bulunduğunu söyledi. Bir öğrenci ise törenin sonuna doğru ekranın sökülmeye başladığını anlattı. Okul yöneticileri ve teknik servis görevlilerinin olduğu 13 kişi ifadelerinin ardından serbest bırakıldı. Salonun bağlı bulunduğu İBB, etkinlikle herhangi bir ilgisi bulunmadığını açıkladı. 

AKP’den CHP’ye geçen İstanbul Üsküdar Belediyesi, önceki dönemde bazı dernek ve vakıflara ‘bedelsiz’ tahsis edilen 30 taşınmazı geri aldı. AKP’li üyeler, belediyeyi yıllık 6 milyon lira zarara uğratan tahsislerin iptaline “STK düşmanlığı yapılıyor” diyerek karşı çıktı. Bu taşınmazlar ağırlıkla TÜRGEV, Ensar ve Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı’na tahsis edilmişti.

Avrupa ülkelerine giriş için gerekli olan ‘Schengen vizesi’ ücreti bu ay içinde zamlanacak. Vize ücreti yetişkinler için 80 eurodan 90 euroya, çocuklar için ise 40 eurodan 45 euroya yükselecek. Vize, İrlanda ve Kıbrıs dışında AB üyesi ülkeler ve kara sınırları için Romanya ve Bulgaristan'ı kapsıyor. AB üyesi olmamalarına rağmen Norveç, İzlanda, Liechtenstein ve İsviçre de Schengen bölgesinde.

İzmir Urla’da ölmek üzereyken bulunan ancak kurtarılamayan altı köpeğin, tarım ilacıyla zehirlendiği ortaya çıktı. Gülbahçe Mahallesi sakinleri, köpekleri zehirleyenlerin yakalanmasına yardımcı olacak bilgileri verenlere 70 bin lira ödül vereceklerini duyurdu.

Aydın ve Muğla büyükşehir belediyeleri, Didim-Turgutreis-Bodrum güzergâhında deniz otobüsü seferleri başlatılacağını duyurdu.

politika

Fotoğraf: Depo Photos

İBB Başkanı İmamoğlu’nun AKP’li Trabzon BB Başkanı Metin Genç’le yarıştığı ve Türkiye Belediyeler Birliği başkanı seçildiği oylamada, bazı AKP’lilerin de İmamoğlu’na oy verdiği ortaya çıktı. CHP’nin hesabına göre AKP’li en az 10 başkan tercihini İmamoğlu’ndan yana kullandı.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, ‘Gezi Davası’ dosyasını ‘kanun yararına bozma talebi’ başlığıyla Adalet Bakanlığı’na gönderdi. Dava kapsamındaki tutukluların dosyaları hâlen Anayasa Mahkemesi’nde görüşülmeyi bekliyor.

Göreve gelmesinin ardından makam odasında yer alan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın portresini kaldıran Bitlis Tatvan’ın DEM Partili belediye başkanı Mümin Erol hakkında ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.

Deniz Zeyrek’in yazısı: ‘Sahte tasarrufun belgesi’

kültür - yaşam

Fotoğraf: The New York Times

British Museum’dan Elgin Mermerleri’nin iadesini isteyen Yunanistan’a, Türkiye’den destek geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilisi Zeynep Boz, mermerlerin Osmanlı döneminde meşru olarak Britanya’ya götürüldüğü iddiasını destekleyen herhangi bir kanıt olmadığını açıkladı. 1801-1812 yılları arasında Britanya’nın İstanbul Büyükelçisi Lord Elgin, Atina’nın sembolü sayılabilecek birçok eseri ülkesine götürdü. Yunanistan, bu eserlerin çalıntı olduklarını söyleyip iadesini talep ettiğinde British Museum yetkilileri ‘Osmanlı yetkililerinden izin alındığını’ savunmuştu. 🏛 Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘Türkiye ve Yunanistan’ın dostluğu: ‘Elgin Mermerleri’

Türkiye’de 48 bin 733 kütüphane bulunuyor. TÜİK verilerine göre 2023 yılında halk kütüphanelerinden yararlanan kişi sayısı bir önceki yıla göre yüzde 25 artarak 33.6 milyon oldu. Bu kütüphanelerdeki toplam kitap sayısı ise yüzde 32.6 arttı. Ayrıca yıl boyunca 99 bin 25 materyal yayımlandı; bunların yaklaşık yüzde 30’u akademik, yüzde 20’si eğitim, yüzde 18’i ise yetişkin kurgu edebiyat konularında. 

Netflix yapımı ‘Baby Reindeer’ dizisindeki ‘Martha’ karakterinin kendisine dayandığını söyleyen Fiona Harvey, şirkete hakaret, ihmal ve gizlilik ihlali davası açtı. Dizide kendisiyle ilgili birçok yanlış bilginin yer aldığını ve taciz suçundan hapis yatmış bir suçlu olarak gösterildiğini savunan Harvey, 170 milyon doların üzerinde tazminat talep ediyor.

Topkapı Sarayı’nın iki bölümü restorasyon çalışmalarının ardından ziyarete açıldı. Harem bölümünde bulunan Cariyeler Taşlığı ve Hamamı ile Kuşhane Mutfağı, salı günleri hariç her gün 09.00 ila 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek.

dünya

Fotoğraf: Omar Ashtawy / Depo Photos

ABD, Gazze’deki bir Birleşmiş Milletler okuluna düzenlenen ve en az 35 kişinin hayatını kaybettiği hava saldırısı konusunda İsrail’den ‘tamamen şeffaf’ olmasını bekliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, İsrail'in öldürdüğünü iddia ettiği Hamas militanlarının kimliklerinin kamuoyuyla paylaşması gerektiğini söyledi. İsrail ordusu ise buna karşılık dokuz Hamas ve İslamî Cihat savaşçısının isimlerini paylaştı. Hayatını kaybeden diğer 26 kişi hakkında bir açıklama yapılmadı.

• BBC’nin derlemesi: ‘Görgü tanıkları, İsrail'in Gazze'deki BM okuluna saldırısını anlattı’
• İsrail Başbakanı Netanyahu, 24 Temmuz’da ABD Kongresi'ne hitap edecek. Kongre liderleri Netanyahu’yu geçen hafta milletvekillerinin önünde konuşmaya resmen davet etmişti.

Avrupa Parlamentosu seçimleri için oy verme süreci, perşembe günü Hollanda ile başladı. 27 Avrupa Birliği ülkesindeki seçimler dört gün sürecek. Hollanda’daki seçmenler, parlamentoda Hollanda’yı temsil edecek 31 vekili seçmek için sandık başına gitti. Sandık çıkış anketlerinin sonuçlarına göre seçimi sağ popülist Geert Wilders'i kıl payı geride bırakan AB Komisyonu'nun eski üyesi Frans Timmermans önde tamamladı. Timmermans liderliğindeki yeşil ve sol ittifak İşçi Partisi ve Yeşil Sol'un sekiz, Wilders'in Özgürlük Partisi'nin ise AP'ye yedi milletvekili göndermesi bekleniyor. Seçimlerin ikinci gününde İrlanda ve Çekya’daki seçmenler oy kullandı. Cumartesi günü İtalya, Letonya, Malta ve Slovakya'da yapılacak seçimler geri kalan AB üyesi ülkelerde ise pazar günü düzenlenecek.

Küba, aralarında nükleer güçle çalışan bir denizaltının da bulunduğu dört Rus savaş gemisinin gelecek hafta başkent Havana'ya gideceğini duyurdu. Rus savaş gemilerinin askerî bir tatbikat için Karayipler’e gitmesi bekleniyordu. ABD’li yetkililer, Karayipler’deki tatbikatı, ABD'nin Ukrayna'ya verdiği desteğe Rusya'nın bir misillemesi olarak tanımlıyor. Duyuru, ABD'li yetkililerin tatbikat için Karayipler’e gitmesi beklenen Rus savaş gemilerini ve uçaklarını izlediğini açıklamasından bir gün sonra geldi.

Nepal ordusu, Everest Dağı ve Himalayalar’daki diğer iki zirveden bu yıl içinde 11 ton çöp, dört ceset ve bir iskelet toplandığını açıkladı. Askerlerin, Everest, Nuptse ve Lhotse dağlarından çöpleri ve cesetleri toplaması 55 gün sürdü. Everest’te 50 tondan fazla çöp ve 200 ceset bulunduğu tahmin ediliyor. Sık sık dünyanın en yüksek çöplüğü diye anılan dağdaki temizlik çalışmaları 2019’da başlatılmıştı.

Hindistan’daki genel seçimlerin ardından başbakanlık görevinde üçüncü dönemine başlayacak olan Modi, ülkenin askerî hazırlığını ve gücünü artırmaya odaklanmaya devam edeceğinin altını çizdi: “Hükümet savunma üretimini ve ihracatını artırmaya odaklanacak.” Uzmanlar, bu kararın ABD ve diğer müttefikleri için ‘iyi haber’ olduğunu düşünüyor. Zira Hindistan, bölgedeki bir diğer güç Çin’le rekabetini giderek artırıyor.

Sudan’da ordu ile savaşta olan Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) isimli paramiliter örgütün bir köyde düzenlediği katliamda aralarında 35 çocuğun da bulunduğu en az 150 kişinin hayatını kaybettiğinden endişe ediliyor. Ülkedeki savaş 13 aydır sürüyor. Yetkililer, kesin açıklama için yaşamını yitirenlerin sayısının teyit edilmesini bekliyor. Sudan'ın askerî hükümeti, saldırının uluslararası düzeyde kınanması çağrısında bulundu.

ekonomi

Kastamonu, Sinop ve Bartın’da Ağustos 2021’de yaşanan selde 97 kişi hayatını kaybetmişti. (Fotoğraf: Sedat Elbasan / Depo Photos)

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, ‘zorunlu afet sigortası’nın getirileceğini açıkladı. Haziran ayı sonunda devreye konulması hedeflenen sigorta ile olası afetlere karşı binalar ve taşınır malların teminat altına alınması planlanıyor. Zorunlu deprem sigortası, 17 Ağustos 1999 tarihli Gölcük Depremi sonrasında bir kanun hükmünde kararnameyle getirilmişti.

Emlak sektörü yetkililerine göre birçok mülk sahibi kiraya yüzde 25 zam sınırının kalkmasını bekliyor. Bu bekleyiş, kiralık ev talebinin karşılanamasına yol açıyor. İstanbul’da 400 bin ile 600 bin arasında boş konut olduğu tahmin ediliyor. Bunların piyasaya arzı ve getireceği rekabet ortamı ile kira fiyatlarının ‘dengelenmesi’ bekleniyor.

Ankara Terziler ve Konfeksiyoncular Odası gelinlik provasının ücrete tabi olacağını açıkladı. Gelinliğin satın alınması durumunda deneme ücreti satış fiyatından düşülecek.

Benzinin litresine 1.25 lira, motorine ise 1.21 lira indirim geldi. Böylece İstanbul Avrupa Yakası’nda benzinin litre fiyatı 40.16 lira, motorin ise 39.18 lira oldu.

Mayıs ayında en yüksek getiriyi TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 5.44 ile BIST100 sağladı. Yatırımcısını kayba uğratanlar ise  0.19 ile mevduat faizi yüzde, yüzde 2.79 ile euro, yüzde 3.58 ile dolar ve yüzde 5.03 ile külçe altın oldu. Yıllık bazda da reel getirisi en yüksek olan yüzde 29.81 ile BIST100. 

• Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı mayıs ayında 12.6 milyar dolar geriledi. Mayıs ayı itibarıyla borsadaki yatırımcı sayısı 8.3 milyonun üzerine çıktı. 1 milyon lira ve üzeri parası olan yatırımcı oranı yüzde 3, yatırımcı sayısı ise 243 bin civarında. Yatırımcıların yüzde 62’sinden fazlasının portföyü ise 20 bin liranın altında.

Yalçın Karatepe’nin yazısı: “Borsa kazançlarının vergilendirilmesine karşı çıkanlar aslında yüksek varlıklıların vergilendirilmesine karşı çıkıyor ama gerekçe olarak genellikle küçük tasarrufları olanları öne sürüyorlar.”

Küresel gıda fiyatları tahıl ve süt ürünleri fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle art arda üçüncü ayda arttı. Mayıs ayında fiyat endeksi 120.4’e çıktı. Buna karşın yıllık bazda yüzde 3.4’lük düşüş kaydedildi. Türkiye ile küresel gıda enflasyonundaki makas 73 puanın üzerinde gerçekleşti. TÜİK verilerine göre mayıs ayında yıllık gıda enflasyonu yüzde 69.9.

THY’nin mayıs ayı yolcu sayısı geçen yıla kıyasla yüzde 1.7 azalarak 7.2 milyon oldu. Yılın ilk beş ayındaki yolcu sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.7 artışla 31.8 milyon.  

spor

Fotoğraf: celtics.com

NBA’de final serisi ilk maçında Boston Celtics, evinde konuk ettiği Dallas Mavericks’i 107-89’luk skorla mağlup etti. Celtics'te Jaylon Brown 22 sayı, 6 ribaund ve 2 asist ile oynarken Mavericks’ta ise Luca Doncic’in 30 sayı, 10 ribauntluk performansı yenilgiyi önleyemedi.

Suat Başar Çağlan’ın yazısı: ‘Taktik Hollanda’dan sertlik İskoçya’dan’

Onur Özgen’in yazısı: ‘Beşiktaş, Van Bronckhorst’tan neler beklemeli?’

Emre Özcan’ın yazısı: ‘Mourinho pragmatist mi devrimci mi?’

Spor ekranı: Zverev-Ruud (20.00/Eurosport 1), İngiltere-İzlanda (21.45/S Sport), Almanya-Yunanistan (21.45/TRT Spor). 

kapsül öneriyor

Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler. 

DJ Peggy Gou’nun ilk albümü: ‘I Hear You’

Fransız polisi, Normandiya Çıkarması’nın 80. yılı dolayısıyla düzenlenen etkinlikte ülkenin kuzeyine inen 400 İngiliz paraşütçüye pasaport kontrolü yaptı. 

Psikanaliz Seminerleri’nin konukları Sedef Atik ve İskender Çolak: ‘Psikanalitik Bağlamda Yorum ve Hakikat’ ve ‘Bir Semptom Olarak Aşk’

Aslı Atasoy’un yazı dizisi: ‘GIRGIR’ın tarihi’ 

Tenis efsanesi Nadal’ın sesinden: İspanya’nın Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2024) kadrosunu aile üyeleri açıkladı. 

günün sözü

“Mutfağı kapattık. Üç gündür yemekleri dışarıdan sipariş ediyoruz. O doğurup yavrularını alsın, gerekirse iki ay dışarıdan yeriz.”

Evinin mutfağına giren kumrunun ocak üzerine çalılardan yuva yaparak yumurtladığını anlatan Muhammet Kartal.