Sayı: 1.157 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.593 kelime)

🌦️ Hafif yağmur ve aralıklı güneşin görüleceği Marmara, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri dışında yurt genelinde güneşli bir hava bekleniyor.  

$: 33,99 📈 €: 37,83 📈 BIST100: 9.577 📉 ₿: 57.751 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, “Ben de EYT’ye hak kazandım. EYT büyük bir felaketti” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Gidenlerden

Türkiye, bu yılın ilk altı ayında Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülke, Norveç ve İsviçre’ye yapılan iltica başvurularında beşinci sırada yer aldı. Türkiye’nin önünde sırayla Suriye, Afganistan, Venezuela ve Kolombiya bulunuyor. 

Toplam 28 bin 224 başvuru yapan Türk vatandaşlarının ilk tercihi Almanya oldu. İkinci sıradaki Fransa’nın ardından Yunanistan geldi. 

Türk vatandaşlarının başvurularına kabul oranlarında düşüş devam etti. 2019'da yüzde 54 olan kabul oranı, 2024'ün ilk yarısı itibarıyla yüzde 18'e geriledi. 

Avrupa Birliği İltica Ajansı’nın (EUAA) verilerine göre, bu 29 ülkeye yapılan iltica başvurusu  toplamı 513 bin oldu. Yıl sonu itibarıyla başvuruların 1 milyonun üzerine çıkması bekleniyor.

Diyarbakır’da cesedi bulunan 8 yaşındaki Narin Güran'ın gözaltına alınmayan tek ağabeyi Baran Güran, cinayetin aydınlatılması için Diyarbakır Barosu’na başvurarak hukuki destek talep etti. Diyarbakır Barosu Başkanı Nahit Eren, Güran’ın kaybolduğu gün saat 15.15-15.45 arasında öldürüldüğünü söyledi. Bu yarım saatte yer alan 18 dakikalık dilimin, düğümü çözeceğine inanılıyor. 

İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 41.46 oldu.

Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin en eski kozmetik markalarından Eyüp Sabri Tuncer'in Mart 2022'den önce ürettiği bazı ürünlerde yasaklı madde tespit edildiğini ve toplatma kararı alındığını duyurdu. Şirket, Mart 2022 itibarıyla yasaklanan ‘lilial’ adlı bileşenin üretimde kullanılmadığını duyurdu. Firmanın yönetim kurulu başkanı Hasan Engin Tuncer, toplatma kararı alınan ürünlerin son kullanma tarihi geçmiş, vitrine çıkması mümkün olmayan, gümrükten de geçmesi imkânsız ürünler olduğunu belirtti.

Sakarya Hendek'te yer alan OBA Makarna’nın fabrikasında yaşanan patlamada bir işçi hayatını kaybetti, 30 işçi yaralandı. Durumu ağır olan altı işçiden ikisinin tedavisi entübe edilmiş hâlde devam ediyor.  

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, teknoloji alanı için 'Türkiye Tech Visa' programını başlattı. Programla, 3 yıllık çalışma izni ve ailelerin kolay oturma izni verilecek. Ayrıca gelir vergisi ve kurumlar vergisi muafiyetleri ile kapsamlı sağlık hizmetleri güvencesi sunulacak. Girişimler, KDV, kurumlar vergisi, gümrük vergisinde muafiyetlerden yararlanabilecek. 

THY'nin İstanbul-Londra seferini yapan uçağında koltuk sırası değiştiği için kabin memurlarına hakaret eden ve polislere "Benim 10 tane fabrikam var" diyen yolcu uçaktan indirildi. Kurumun paylaştığı bilgiye göre şu ana dek 440 kişi kara listeye alındı. 

Japonya, Türk pasaportuna sahip kişilere uyguladığı vize muafiyetinin kaldırılacağı iddiasını yalanladı. İki ülke arasındaki anlaşmaya göre, Japonya'ya gitmek isteyen Türk vatandaşları üç ay süreyle vizeden muaf tutuluyor.

Gazeteci Ahmet Çakır, 72 yaşında hayatını kaybetti. Bir süredir beyin tümörü tedavisi gören Çakır, iki kez aldığı ‘Yılın Gazetecisi’ ödülünün yanı sıra spor basınında Türkçeyi en iyi kullanan yazar da seçilmişti.

Merdivenden düşerek yaralanan ve bir süredir hastanede tedavi gören gazeteci Reha Muhtar’ın iyileşme sürecinde olduğu ve rehabilitasyon aşamasına geçtiği açıklandı. 

Murat Yetkin’in yazısı: “Köyün muhtarı, Narin’in amcası Salim Güran’ın 1990’larda PKK’ya karşı mücadelede Köy Koruculuğu sistemine dahil olduğu, o zaman köyde ‘derin devletin’ kullanımına hazır kayıt dışı silah ve cephane depolarının kullanıldığı iddia ediliyor.”

Barış Terkoğlu’nun yazısı: “12 Eylül rejimi Türk üniversitelerine ne yaptıysa Erdoğan rejimi de aynını yaptı.”

Yıldız Yazıcıoğlu’nun izlenimleri: ‘İstanbul Saraçhane Parkı’nda düzenlenen ‘Büyük Aile Buluşması’ adlı LGBTİ+ karşıtı mitingde yaşananlar’

kültür - yaşam

Fotoğraf: Depo Photos

Estonyalı atlet Jaan Roose, İstanbul’da Asya kıtasından Avrupa kıtasına ip üstünde yürüdü. Deniz seviyesinin 165 metre üzerinde 1074 metrelik özel bir ipte yürüyen Roose, turunu 47 dakikada tamamladı. Roose, böylece ip üzerinde kıtalararası geçiş yapan ilk kişi oldu.

Bu yıl 76. kez düzenlenen Emmy Ödülleri’nde, Japonya yapımı ‘Shogun’ ‘En İyi Drama’ dahil dört ödül aldı. Böylece ilk kez İngilizce dışında bir yapıma Emmy verilmiş oldu. ‘The Bear’, 11 ödülle gecenin en çok ödül alan dizisi oldu. ‘Baby Reindeer’ ise mini dizi kategorisinde üç ödül topladı. Emmy ile birlikte Hollywood’da ödül sezonu başlamış oldu.

Macaristan'ın başkenti Budapeşte'nin en popüler bölgelerinden biri olan Terezvaros’ta yaşayanların oy kullandığı referandumda, bölgede kısa süreli ev kiralamalarının yasaklanması kararı alındı. Katılım oranı yüzde 20.52 ile düşük olsa da, yasak lehine oy oranı yüzde 54 oldu. Karar, 1 Ocak 2026'dan itibaren uygulanacak.

Uluslararası Hrant Dink Ödülü'nün bu yılki sahipleri Türkiye’den Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı ve Sierra Leone’den kadın hakları savunucusu Rugiatu Neneh Turay oldu.

dünya

Fotoğraf: Boston Globe

Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Trump’a, Florida’da golf oynadığı sırada ‘suikast girişiminde’ bulunuldu. Gizli Servis, Trump’ın golf sahasındayken bir ucu çalılıklardan dışarı çıkmış bir tüfek gören güvenlik görevlilerinin buraya ateş açtığını, kaçan şüphelinin kısa süre içinde yakalandığını açıkladı. Olaydan yara almadan kurtulan Trump, ‘hiçbir şeyin kendisini yavaşlatamayacağını ve asla teslim olmayacağı’ mesajını paylaştı. ABD basını, şüphelinin 58 yaşındaki Ryan Wesley Routh olduğunu bildirdi. Şüphelinin, 2020’de Trump’ı, yakın zamanda ise Biden ve Harris’i desteklediği, Ukrayna yanlısı kampanyalar yürüttüğü, Kiev’e gittiği ve savaşla ilgili aktivistlik yaptığı da basının paylaştığı bilgilerden.

Zeynep Gürcanlı’nın yazısı: “Şam ile Ankara arasında alt düzeyde istihbari temaslar yapılsa bile, uzlaşma zor görünüyor.”

Avrupa’nın orta ve doğu kesimlerinde ‘Boris’ ismi verilen bir fırtına etkili oluyor. Fırtına, dört kişinin hayatını kaybettiği Romanya’nın ardından Polonya ve Avusturya’da da can kaybına neden oldu. Çekya’da ise pazar günü dört kişi kayboldu. Ülkede 250 bin kişi fırtına nedeniyle elektriksiz kaldı. Fırtına nedeniyle Almanya da alarma geçti.

Mısır’da iki yolcu treninin çarpışması sonucunda ikisi çocuk, en az üç kişi hayatını kaybetti. Çarpışmada en az 40 kişi de yaralandı. Ülkedeki demiryolu sistemi oldukça eski ve bu nedenle sık sık tren kazaları yaşanıyor. 

BBC Türkçe’nin derlemesi: ‘Almanya'nın sınır kontrolü hamlesi, Avrupa ve Schengen bölgesi için ne anlama geliyor?’

Papua Yeni Gine’de iki kabile arasında gerçekleşen çatışmalarda en az 30 kişi yaşamını yitirdi. Çatışmaya, sahibi Kanadalı olan bir altın madeninin yer aldığı topraklar konusundaki anlaşmazlığın neden olduğu belirtiliyor. Emniyet güçlerine ‘ölümcül güç’ kullanma yetkisi verilirken ülkede işçi satışları yasaklandı ve geceyarısından sonra sokağa çıkmak yasaklandı.

ekonomi

İş dünyası, işçilerin kazanılmış haklarını tırpanlayan talepler listesini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan’ın da katıldığı bir toplantıda paylaştı. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Avdagiç, İş Kanunu’nun ‘ekonomi dostu olacak şekilde güncellenmesini’ istediklerini söyledi. Talepler arasında işvereni zora soktuğu iddia edilen kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, işe iade tazminatı, sendikal tazminat gibi düzenlemelerin gözden geçirilmesi, kısa çalışma ödeneğinin şirketler için kullanılması, kendi adına ve bağımsız çalışma biçiminin sağlanması, meslek liseli çocukların çalışmasına imkân veren MESEM’in yaygınlaştırılması, şirketlere yapılan sosyal güvenlik denetimlerinin önceden haber vererek yapılması gibi maddeler var. 

Anayasa Mahkemesi, maaşına yapılan yıllık yüzde 5.3 oranındaki zammı yetersiz bulan ve bunu yöneticilerine gönderdiği e-postada belirten işçinin tazminatsız işten çıkarılmasını haksız bularak 30 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Ayrıca başka bir dosyada Bursa’da bir fabrikada TOMİS işyeri temsilcisi olan bir işçinin tazminatsız işten çıkarılmasına ilişkin sendikal hakkın ihlal edildiği yönünde karar bildirdi.

📝 Osman Çaklı’nın ‘MESEM’de biten hayatlar’ yazı dizisi: ‘Alperen'in hayalleri düştüğü asansör boşluğunda kaldı’

Hükümetin, emekliliğini geciktirecekler için hak kaybı oluşmamasını sağlayacak bir formül üzerinde çalıştığı belirtiliyor. Yeni düzenlemeyle bir sigortalının, emekliliğe hak kazandığı tarihten itibaren geçen sürede hangi yılın emekli aylığı katsayısı daha yüksekse o yılın hesaplamasıyla maaş alacak. Düzenlemenin, enflasyonun tek haneye ineceği zamana kadar geçerli olması bekleniyor. Kimi uzmanlar bunun 2030’a kadar sürebileceğini bekliyor. 

• Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan formüle göre 2024 yılında emekli olacak bir sigortalının aylığı, 2025 yılındaki emekliliğe göre en az yüzde 30 daha fazla olacaktı. Bu durum hem yüz binlerce kişinin yılbaşından önce emeklilik dilekçesi vermesine ve SGK’nın bütçesinde dengesizliğe hem de kalifiye eleman eksikliğine yol açacaktı. Aziz Çelik’in yazısı: ‘Dikkat: TES tuzağı’

TÜİK verilerine göre temmuz ayında sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörlerinde ücretli çalışan sayısı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3.4 arttı. Bu sektörlerde toplam çalışan sayısı 15 milyon 889 bin 385 kişi oldu. Sanayi sektöründe çalışan sayısı geçen yıla göre değişmezken inşaat sektöründe yüzde 8.6 ve ticaret-hizmet sektöründe yüzde 4.3 arttı.

Otomotiv Sanayii Derneği verilerine göre ağustos ayında Türkiye’deki otomobil üretimi geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 40.4 düşüşle 29 bin 398 oldu. Bu yılın ilk sekiz ayındaki üretim ise yüzde 5 oranında azalarak 571 bin 575 adet düzeyinde gerçekleşti. 

Merkezî yönetim bütçesinin ağustos ayında verdiği açık 129.6 milyar liraya yükseldi. 12 aylık bütçe açığı ise 1.97 trilyon liraya ulaşarak rekor kırdı. 

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, turist sayısı bakımından dünyada beşinci sırada olan Türkiye’nin gelecek yıl İtalya’yı geçerek bir üst sıraya yükselmesini beklediğini söyledi. Bu yıla ilişkin 60 milyonun üzerinde turist ve 60 milyar doların üzerinde turizm geliri hedefinin gerisinde kalındığını da paylaştı.

Resmî Gazete’de yayımlanan karar doğrultusunda İstanbul Kadıköy’de bulunan Denizcilik İşletmeleri AŞ’ye ait Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı’nın 40 yıllık işletme hakkı işinsanı Vahit Karaarslan’a verildi. Karaaslan, altı şirketin katıldığı ihalede Türkiye’nin en büyük ikinci yat limanı için 505 milyon dolarla en yüksek teklifi vermişti.

Oya Armutçu’nun yazısı: 'Hobi bahçesine ev yapılır mı?'

spor

Şenol Güneş ve Giovanni van Bronckhorst (Fotoğraf: Beşiktaş)

Onur Özgen’in yazısı: ‘Top çok fazla Beşiktaş’ta kalınca’

‘Tour of İstanbul’ dün (15 Eylül) koşulan Yenikapı-Yenikapı dördüncü etap ile sona erdi. İBB’nin iştiraki Spor İstanbul tarafından düzenlenen bisiklet organizasyonun genel klasman şampiyonu, TotalEnergies takımından Mathieu Burgaudeau oldu. 

Galatasaray’a forma sponsoru olan yasadışı bahis sitesi MeritKing’in haber sitesi uzantısı MeritKingNews ile ilgili tartışmalar sürüyor. MeritKingNews’in sahibi Fedlan Kılıçaslan’ın KKTC’de kayıtlı hakem olduğu fakat hiç hakemlik yapmadığı ortaya çıktı. SPK’nın 2021 yılında Kılıçaslan hakkında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.

Spor ekranı: Parma-Udinese (19.30/S Sport 2), Antalyaspor-Adana Demirspor (20.00/beIN Sports 1), Snooker İngiltere Açık (21.00/Eurosport), Lazio-Hellas Verona (21.45/S Sport 2).

kapsül öneriyor

She Past Away’in yeni teklisi: ‘İnziva’

BBC’nin derlemesi: ‘Tüm dünyada kahve fiyatları neden artıyor?’

Faruk Bildirici’nin yazısı: “Halk TV’de Ece Üner’in sunduğu ana haber ağıtla başladı. Now TV ve bazı kanallarda Narin’in bir düğündeki dans görüntüsü ölüm haberiyle ekrana getirildi.”

Derya Baykal’ın oynadığı Ortaoyuncular’ın tek kişilik oyununun kaydı (1999): ‘Şu An Mutfaktayım’

Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Tarihten bugüne Humus’

Kapsül’de hafta sonu | Business: Sivil uzay yürüyüşü, Pazar: ‘Ödül sezonu açılıyor: 'Emmy'

günün sözü

“Geçmişte olup da konuşulmuş konuyu yıllar sonra gündeme getirip, güncel bir konuymuş gibi sunulması asla doğru değildir. Siz de lütfen böyle bir gündem oluşturmayın… Gerçekten 9 gün ne kaybettik? Ya da kim ne zarar gördü?”

108 milyon kişiye ait verilerin çalındığı haberini yalanlayan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraoğlu, Instagram’a getirilen yasağı da değerlendirdi.