Sayı: 69 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.263 kelime)

'Kravat silahtan tehlikeli bugün, aynen'

Hazırlayan: Gülşah Görücü

Hor görülüp itilen, yasaklanan, ‘gecekondu müziği’ addedilen ve o zamanlar bir şekilde ‘varoşun müziği’ kabul edilen arabesk müziğe yaptıklarımızdan ders almadığımız için tüm bu yaşadıklarımız. Şaka değil, yüzümüze bir kez daha çarpıyor sadece. Tüm bu şarkılar, o saç tıraşları, şarkı videolarında gördüğümüz uzun namlulular, belden bol bileklere indikçe darlaşan eşofmanlar ya da tamamen çok bol olan eşofmanlar ve o eşofmanların içine girip sokaklarda volta atan, sevmediği adamları ‘kaju niyetine köşe başında yiyen’ müzisyenler.

Tüm bu olup biten, tüm bu Gangster ve Trap Hip Hop müzik fırtınası işte senin benim görmezden geldiklerimizin bir çıktısı.

Şimdi o görmezden geldiklerimizin hepsi tek tek liste başlarını tutuyor, ‘düşüyor tetik, bir gün sanat tarih oluyor’ ve popüler kültürün ta kendisine dönüşen alt kültür, bir elitizm eleştirisi olarak hepimize bir ayna tutuyor. Aynen!

Pasifik (Alex Corville/1967)

‘Değil Sanat, Yazdıkların Yasa Dışı’

Türkiye’de hip hop müzik, memleketin çağdaş en büyük yeteneklerinden biri olan Ezhel’in ‘Müptezhel’ ile yaptığı efsane girişiyle, 2010’ların özellikle ikinci yarısında yükselişe geçerek pop müziği tahtından etti ve 2023 biterken hâlâ zirvede. Hip hop müziğin üzerine tüy diken ve Trap olarak bilinen bu Hip hop alt türünün çıkışı ise popüler kültürün bir süredir vardiyasını döndürdüğü müzik türü. Onlarca müzisyen ve milyonluk dinlenmeleriyle müzik piyasasını ele geçiren yüzlerce Türkçe trap şarkı sadece zamanın ruhunun getirdiği bir kültürel yansıma değil, bize başka şeylerden de bahsediyor.

İlknur Karanfil, ‘Türkiye’de Gangster ve Trap Hip Hop Müzik: Yeni Nesil Rap Müziğin ‘Mahalle’si’ makalesinde tam da bu fenomeni inceliyor ve hâlimizi şöyle özetliyor: “Amerika’da Afro-Amerikan gettolarında gelişen bu müzik türü Türkiye’de yerelleşerek varoş da denen kenar mahalle kültürünü odağına alıyor. Türkiye’de de Gangster ve Trap Hip Hop kültürü, alt sınıfın kenar mahallelerinde toplumsal eşitsizliğin ürünü olan sınıfsal sıkışmışlıkla boğuşan genç erkeklerin yaşayışından kaynağını alıyor. Bu genç erkeklerin şiddete ve yasadışı yollara başvurarak hayatta kalmaları, ardından para kazanmayı bu yolla başararak bağımsızlaşmaları bu müziğin ana anlatısını oluşturuyor.” 

Memleketin kimi kadınları da saçına dolar burup, bu şarkıları popüler kültürün içine iyice yerleştiriyor. Aynen!

‘Biz Kötüyüz, Aynen’

'Hermano'

2023'te Türkiye’nin en çok dinlenen müzik türü Gangster ve Trap Hip Hop oldu. Bu da şaka değil. Neredeyse müziğe eriştiğimiz tüm platformların topu birden, sene sonu raporlarıyla bunu onaylıyor. Zaten birkaç yıldır yüzümüze çarpıyor bu kocaman gerçeklik ama biz yeni ‘ayıkıyoruz’.

Şimdi, göğsünü gere gere kendini ‘yarı muhafazakâr yarı modern’ diye tanımlayan, gelecek kaygısı çekmedikleri o dumansız hava sahasında sefalarını milyonluk otoparklı 3+1 dairelerinde süren ve sıcak evinin rahatında ahlak savunuculuğunu elden bırakmayanlar bu şarkıları dinlemediklerini söyleyebilirler mi peki?

Elbette söylerler! O yüzden, ‘Kötüleyin varoşları, siz takılın aynen’!

“Hayat sizin, şehir sizin, para sizin; aynen

Görülmemiş memlekette sizin gibi, aynen

Abi de siz, kral da siz, paşa da siz; aynen

Bi' gün döner devran, sizi görürüm ben aynen (Aynen, aynen)”

Heijan & Muti - AYNEN

haber turu

Fotoğraf: IMDb

Amy Winehouse aramızdan ayrılalı 12 sene geçti bile. Kendisiyle bir kez daha tanışacağımız biyografik filmi 'Back To Black'in yayın tarihi bu hafta açıklandı. Film, 12 Nisan 2024’te İngiltere ve İrlanda sinemalarında gösterime girecek. Sam Taylor-Johnson'ın yönettiği biyografik filmde Amy Winehouse rolünde Marisa Abela’yı izleyeceğiz. Winehouse’un partneri Blake Fielder-Civil’i Jack O'Connell, babası Mitch Winehouse’u Eddie Marsan ve anneannesini Lesley Manville canlandıracak. 

IMDB, 2023’ün en popüler 10 dizisini açıkladı. Sene boyunca övgü ve ödüllere doymayan ‘The Last of Us’ ilk sırayı alırken Star Wars evrenine yeni bir pencere açan ‘Ahsoka’ ikinci, HBO dizisi ‘Succession’ ise üçüncü oldu. Liste, toplam sayfa görüntülenmesine göre yapıldı. 

İKSV’nin ilk kez 1982 yılında bir sinema haftası olarak düzenlediği İstanbul Film Festivali, 17-28 Nisan 2024 tarihleri arasında 43. kez düzenlenecek. Festivale başvurular açıldı.  

Tarsus, Mersin, Adana, Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş ve Afşin’de düzenlenen 1. Akdeniz Bienali sona erdi. ‘Merkezin uzağında güncel sanat dünyasına yeni bir kapı aralayan’ I. Uluslararası Akdeniz Bienali, 6 Şubat 2023’te yaşadığımız korkunç felaketten sonra ayağa kalkmanın ‘yapabiliriz’ tarafında duran, hayatın devam ettiğini sorumluluk bilinciyle ele alan bir girişim olarak hayatımıza girdi. Umalım, ilki gerçekleştirilen bienal ‘zorluklardan yıldızlara’ mottosuyla uzun yıllar boyunca hepimizin hayatına sanatla ve tasarımla umut aşılamaya devam etsin.

nerede ne var?

Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı

Fındıkkıran Ankara DOB temsil tarihleri açıklandı. Biletler hızla tükeniyor. İkinci temsil 9 Aralık’ta Büyük Tiyatro / Opera’da. 

Kültür Bilinci Geliştirme Vakfı’nın ‘Pazartesi Konuşmaları’ serisi devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz’un ‘Yurtdışından İadesi Sağlanan Kültür Varlıklarımız: İzlenen Yöntemler’ başlıklı konuşması 11 Aralık akşamı, çevrimiçi ve ücretsiz.  

Alper Hasanoğlu ve Cengiz Arca’nın hazırlayıp sunduğu, Mine Söğüt’ün konuk olacağı üçüncü buluşmasıyla ‘Psikoloji ve Sanat Söyleşileri – Kadim Kavramlar’, 13 Aralık günü Akbank Sanat’ta.

BAYETAV Sanat, ‘Açık Konuşma’ serisinde ‘İzmir Tarihi ve Kozmopolitlik Tartışmaları’ başlığıyla 15 Aralık saat 16.00’da Dr. Erkan Serçe’yi ağırlıyor.

‘Ordinary Love’ ile aramıza dönen Roosevelt, 16 Aralık’ta Zorlu PSM’de

“Giden hayatı getirebilecek hiçbir ilaç yoktur.”

                                                                        Jbycus

“Zaman her şeyin ilacıysa fazlası intihara girmez mi?” demişti Oğuz Atay, Tutunamayanlar'da. Şimdilerde Dilan Polat bu kitabı okuyormuş koğuşunda avukatının ‘mahkemede ifadesinin meraklısı’ bizlerle paylaştığı bilgiye göre. Edebiyatın koğuşlarda bir zaman öğütücüsü olması, koğuşa düşenin edebi eser üretmesi ya da bir edebi eserin ana kahramanı olması; bunlar bildiğimiz şeyler. Edebiyatın, kişinin girdiği kötü yollardan çıkıp ‘aklanması’ için bir çamaşır suyu rolü üstlenmesine de işte bu kez tanık oluyoruz. 

Kitaplar bizi büyütür, arttırır, genişletir, çoğaltır. Peki kişinin artık ‘kitap okuyor’ olması, kişinin ‘kirli’ işlere bulaştığı geçmişinin üzerine çamaşır suyu döker mi sevgili okurlar? Ya da geçmişin ilacı olamayacak edebiyat, bugünün algısının üzerine bir kapak çamaşır suyu mudur? Sadece geçmişi iyi insanlar ve ahlâkı pek insanlar mı kitap okur mesela?

Tercihlerimizle şekillendirdiğimiz geçmişimize kader deyip geçmek, suçu kadere atmak artık geçerli akçe değil midir memlekette? Bir gün döner mi devran? Sevgiyle kalın.

kapsül kültür öneriyor

Fotoğraf: Serious Eats

Mevsiminde yiyeceksin: Arapsaçı. Bir yabani rezene, ancak semt pazarı tezgâhlarında hakkında en çok atıp tutulan ve ekseriyetle ‘yetiştirme değil toplama’ yalanıyla satılan bir şifa kaynağı. Tipini, nasıl yeneceğini ve faydasını bilmeyenler için sadece bir Erkin Koray şarkısı. Sincilip, mayana ya da bolluk otu isimleriyle de biliniyor, şekli sanki devler aleminden bir dereotu. Vitamin ve mineral açısından zengin, bağışıklık sisteminin en büyük destekçilerinden ve sihri ağrıları kesmekte. Turşu, çayı, zeytinyağlı yemeği ve kavurmasıyla sofralarımıza aldığımız arapsaçı, doğanın bize verdiği en güzel aromalardan biri. 

Asu Aksoy anlatıyor: ‘18. İstanbul Bienali krizi: Büyük oyuncuların büyük sorumlulukları’

Bîdar soruyor:  ‘Bu nasıl bir denge? Tüm düzensizliğin içinde…’ Kapsül’ü dinleyin. 

Titrek VHS kayıtlar ve duygu yüklü telefon konuşmaları: ‘Bir anne ile çocuğunun acı dolu ilişkisi’

79 yaşında hayata gözlerini yuman Can Gürzap’a veda. 

İki yıl önce aramızdan ayrılan ve “Dilini bu kadar sevmeyen başka bir millet var mı?” sorusuyla hafızalara kazınan Prof. Dr. Teoman Duralı’yı, ‘Teoman Duralı ile Felsefe Söyleşileri’ programıyla hatırlıyoruz.

27 yaşında hayata veda eden müzisyenlerin hikâyelerinin anlatıldığı ‘Kulüp 27’, cumartesi günleri saat 16.00'da Radyo 3’te.

20 yıl önce bugünlerde aramıza ‘In the End’ katıldı. O günlerde doğan çocuklar büyüdü ve ‘Sonunda bunun bir önemi bile yok’! Çok yaşa Linkin Park!

Gökhan Akçura, Cumhuriyet’in ilk dönemindeki fotoğrafçıları anlatıyor: ‘Hatıralar Hayal Oldu’

‘Renaissance: A Film by Beyoncé’: Beyoncé’nin ruhuna ve dünya turuna bir bakış.

Amjad Al Rasheed'in ilk uzun metrajı, Ürdün'ün Oscar adayı, İslami rejim baskısı altında yaşanan bir kadının hikâyesi: ‘İnşallah Erkek Olur’

Başrolde Haluk Bilginer'i izleyeceğimiz, 15 Aralık'ta TV+ üzerinden izleyiciyle buluşacak Turkish Detective'ten ilk fragman yayınlandı. Dizi, Barbara Nadel'in ‘Ikmen Mystery’ adlı serisinden uyarlandı.