Toplam sözcük sayısı: 1.520 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika

Seni sevmeler cumhuriyeti: Özkan Uğur

Emrah Temizkan 

Kapsül Pazar bu hafta, sahnelerin en yetenekli ve renkli isimlerinden Özkan Uğur’a veda ediyor. 

“Hem bas gitar çalarken şarkı söyleyip hem de ikinci, üçüncü sesleri yapıp bir de dans edebilen bir müzisyen hiç görmedim.”

Onu 50 yılı aşkın süreden bu yana tanıyan Fuat Güner, Özkan Uğur’un nasıl bir müzisyen olduğunu kısaca böyle anlatıyor.

MFÖ’nün ‘M’si Mazhar Alanson’un ise grubun en popüler starının kim olduğunu merak edenlere tek bir cevabı var: “Özkan Uğur.”

Hayalindeki ‘Kaygısızlar’ grubuyla ilk kez çaldığı an, Alanson’un “Bu kim ya?” diye sorduğu Uğur ise o günü “‘Peki, o zaman ben gideyim’ desem, bugün MFÖ olmayacaktı” sözleriyle anlatıyor.

Fotoğraflar: Depo Photos

Kadıköy’den sesler yükseliyor

Kadıköy’de tohumları atılan MFÖ’nün öncülü ‘Kaygısızlar’, Alanson ve Güner’in bir Beatles plağı nedeniyle tanışmasıyla doğar. Kısa bir süre sonra aralarına “Hep onlarla çalmak istiyordum” diyen Şerif Yüzbaşıoğlu Orkestrası’nın üyesi Özkan Uğur katılır.

Grubun dağılmasının ardından dönemin aranan bas gitaristlerinden Uğur’un yolu Barış Manço, Erkin Koray ve Selda Bağcan’ın aralarında olduğu birçok isimle kesişir. Ancak 1976’da kendisini bir kez daha Alanson ve Güner’le birlikte ‘İpucu Beşlisi’nde bulur. ‘Heyecanlı’ teklisiyle hâlen hatırlanan grubun üyelerinden biri olan Ayhan Sicimoğlu, yıllar sonra MFÖ’nün ‘Peki Peki Anladık’ şarkısına ilham olur.

Alanson’un sözlerine sahip olan şarkıdaki ‘eksik kısmı’ ise Özkan Uğur tamamlayacaktır: “Sen neymişsin be abi (ah)”

MFÖ öncesinde Fuat Güner’le birlikte Ortaoyuncular’da hem müzisyen hem de oyuncu olarak sahne alan Uğur, yeni yeteneğinin ilk tohumlarını atar. Yıllar sonra, küçük yaşlarda oyunculuğa ne kadar hevesli olduğunu ancak konservatuar için ailesinden onay çıkmadığını sıklıkla anlatır.

Takvimler 1980’i gösterdiğinde bir araya gelen üçlü, istedikleri patlama için 1984’teki ilk albümleri ‘Ele Güne Karşı Yapayalnız’ı bekler. MFÖ tarihinin en iyisi olarak sayılan bu albümü, 1985’teki Eurovision’a katıldıkları ‘Diday Diday Day’ izler.

Sözlerin sahibi Alanson, şarkının ilk hâlinde nakarattaki “Oooo” kısmının uzayarak devam ettiğini ancak Uğur’un müdahalesiyle “Diday Diday Day” olarak değiştirdiğini anlatır.

MFÖ’nün ‘patladığı’ dönemi “Hayatımız ‘Diday’la değişti. Evlerimizin etrafını gazeteciler sardı” diyerek anlatan Alanson, Uğur’un etkisini ise şöyle söze döker: “Önce sesiyle geldi gruba, sonra bestelerini koymaya başladı. Özkansız olmadı ondan sonra. Olamadı.”

Kendisiyle ‘Sude’ şarkısının hikâyesi ise hiçbirine benzemez. Yeni bestesini heyecanla Alanson’la paylaşıp acilen birlikte söz yazmayı talep eder. Nağmeleri not alan Alanson, küçük değişikliklerle ‘Sude’nin sözlerini tamamlar.

‘Sude’ ve ‘Ali Desidero’, onu sahnede devleştirir.

‘Ö’

Bir yanda şarkı sözleriyle efsaneleşen grubun baş sesi Mazhar Alanson, diğer yanda ‘müziğin matematiği’ni en iyi bilen ve MFÖ’nün ‘idari yöneticisi’ görevini üstlenen Fuat Güner.

Ve ‘denge unsuru’ Özkan Uğur…

İkilinin sıklıkla “Hayatı aramızı bulmaya çalışmakla geçti” diye anlattığı Uğur, iki ismin konuşmadan sahneye çıktığı dönem dahil MFÖ’nün devamını sağlayan güç olur.

‘Saf aşkı’ anlattığı için en sevdiği şarkıya yanıtı, ‘Güllerin İçinden’ olur.   

Alanson’un ‘asabi karakterli ama çabuk yumuşayan’ sözleriyle tanımladığı Güner’le ‘ego çatışması’, kimi zaman MFÖ’yü dağılma noktasına getirir ancak dönem dönem yaptıkları solo albümlerle krizlerin üstesinden gelinir. 

Alanson, 1995’te kayıt için gittikleri Paris’te geçirdikleri dönemi anlatırken aslında Uğur’un büyüsüne de vurgu yapar: “Sabaha karşı stüdyodan eve dönüyoruz. Özkan bize şarkı söylüyor, sonra yatıyoruz.” 

Grup son konserini, Aralık 2022’de Bostancı Gösteri Merkezi’nde verdi. Son albüm ise 2017 tarihli ‘Kendi Kendine’.

Ekran

Özkan Uğur ise solo albüm yerine tiyatro ve ekranda oyunculuğa yönelir. Ortaoyuncular günlerinden sonra 1988 yılında Atıf Yılmaz’ın ‘Arkadaşım Şeytan’ filmiyle ilk kez sinemaya adım atar. Filmin oyuncularından Yaprak Özdemiroğlu, seti şöyle anlatır: “İlk sahnesini Özkan’la çektikten sonra Atıf Yılmaz’la göz göze geldik, aynı anda ‘Müthiş oyuncu çıktı bu’ dedik.”

Başrolde olmadığı ‘Arkadaşım Şeytan’ın ana karakterlerinden birisi ise epey tanıdık bir isimdir: Mazhar Alanson. Film, Alanson için yıllar sonra başrolünde olacağı ‘Her Şey Çok Güzel Olacak’ için de kapı açar. Filmi 15 yaşındayken izleyen Cem Yılmaz, oyunculuğunu ‘tabii’ bulduğu için ne kadar etkilendiğini anlatarak Alanson’a rol teklifi yapar.

Oyunculuk kariyeri tıpkı MFÖ’de olduğu gibi parlayarak devam eder. ‘Eşkıya’ gibi bir klasikle devam eden filmografisine ‘Komser Şekspir’, ‘G.O.R.A’, ‘A.R.O.G.’, ‘Yahşi Batı’ gibi çok izlenen filmleri ekler. Eşkıya’nın yönetmeni Yavuz Turgul, Uğur’un ‘Sakın Gelme’ videosundaki mimiklerinden etkilendiğini söyler.

Matruşka

‘Eşkıya’ sonrası İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda rol aldığı ‘Küçük Bir İş İçin Yaşlı Bir Palyaço Aranıyor’ adlı oyundaki performansı dilden dile anlatılır. Tiyatrodan ‘konuk sanatçı’ olarak davet almıştır.

G.O.R.A’da doğup kültleşen ‘Garavel’in yanı sıra ‘Karakomik Filmler: Deli’deki ‘Tuncay’ gibi özel karakterlerle hafızalara kazınır.

Klişeleşmiş tabirle ‘evlere misafir olması’ ise 1998 yılında başlayan ve üç sezon devam eden ‘İkinci Bahar’la olur. ‘Şecaattin’ karakteriyle tüm yeteneğini sergileyen Uğur, ‘İkinci Bahar’ın hemen ardından Suna Pekuysal’la başrolleri paylaştığı ‘Yeter Anne’deki ‘Altan’ performansıyla oyunculuğunu geniş kitlelere kanıtlar. Onu, ‘Cennet Mahallesi’ndeki ‘Beter Ali’ izler.

‘İkinci Bahar’ döneminde oynadığı bir reklam ise yazılı ve görsel basının ‘çok sevmesiyle’ uzun süre gündemde kalır. Fındık ihracatını artırmak için hazırlanan reklam filminde Mısır Çarşısı’ndaki tezgâhına geçip fındığın yararlarını saydığı konuşmasını “Ayrıyeten aganigi-naganigi” diye bitirir. Müşteri akınıyla biten filmde fındığın ‘cinsel gücü artırdığı’ mesajını veren bu slogan, uzun süre basında ve dolayısıyla sokakta dolaşır.

Aynı dönemde sunduğu ‘Ağırlığınca Altın’ yarışmasındaki performansıyla seyircinin ekranda görmek istediği yüzlerden biri olur.

Yıllar sonra ‘Şubat’ ve ‘Poyraz Karayel’ gibi izlenen yapımlarda oynar. Son olarak 2022 yapımı ‘Erşan Kuneri’ dizisinde rol alır. 

‘Karışık Pizza’ filmi için ilk kez solo şarkı seslendiren Uğur, ‘Maksat Muhabbet Olsun’ şarkısını kaydeder. Rol aldığı ‘G.O.R.A.’ için söylediği ‘Olduramadım’ ise MFÖ konserlerinin vazgeçilmezi olur.

Veda

2013’te ilk kez yakalandığı lenf kanserini iki kez atlatan Özkan Uğur’a, 11 Temmuz Salı saat 11.00’de AKM’de yapılacak törenle veda edilecek.

Tedavi süreçlerinde umudunu hiç yitirmediğini ve gitara sarıldığını hep anlatan Uğur, işlev kaybı yaşadığı parmaklarını gitar çalışarak tedavi eder. Alanson, “Slide gitar çaldı. Bugün gitse birilerinin yanında çalabilir Mississippi’de. Öyle öğrendi kaydırmalı gitarı…” der.

Son sözler, Özkan Uğur’un sesinden, MFÖ konserlerinin vazgeçilmezlerinden ‘Bazen’e ait:

“Güneş doğar güneş batar 

Ama insan uyumaz bazen düşünür

Geceler kısa, çabuk geçer

Ama insan uyumaz bazen düşünür 

Deniz masmavidir ne güzel

Ama insanlar görmez bazen

Şiirler şarkılar masallar

Ama insanlar duymaz bazen

Üzme kendini ümitsiz gibi

Sevenin var bak ne güzel”

Dahası

• 32. Gün arşivinden (2003): ‘MFÖ ve Cem Yılmaz’
• ‘Yeter Anne’nin 20 bölümü. 
• ‘Mazhar Alanson ile’ bölümü: ‘Özkan Uğur’
• ‘Poyraz Karayel’ sahnesi: ‘Aynada Dün Gece Bir Resim Gibi’
• Bedük, Sıla ve Özkan Uğur’un performansı: ‘Sude’ 
• GAİN belgeseli: ‘Ele Güne Karşı’
• ‘Londra Merkez’ bölümünden: “Özkan Uğur’u sevmiyorum diyen birine rastlamadım.”

gündem

Fotoğraf: Depo Photos

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna lideri Zelenskiy ile İstanbul’da görüştü. Görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğini söyledi: “NATO üyeliğini şüphesiz hak ediyorlar.” Zelenskiy ise Türkiye’nin olası bir barış planına liderlik yapmaya hazır olduğunu belirtti.

• Zelenskiy, Türkiye’de bulunan beş Azov komutanı ile birlikte Ukrayna’ya döndü. Söz konusu isimler, savaş bitene kadar Türkiye’de kalma şartıyla esir takasında kullanılmıştı. Rusya, Türkiye’nin Azov komutanlarını serbest bırakarak anlaşmayı ihlal ettiğini duyurdu.

Hollanda’da koalisyon hükümeti dağıldı, Başbakan Rutte istifa etti. Koalisyon hükümetinin görüş ayrılığı yaşadığı konuların başında göç politikası ve çatışma bölgelerinden gelen mültecilerin savaş sona erince ülkelerine gönderilmesini öngören yeni iltica planı geliyor. Kasım ayında yapılması beklenen erken seçimlere kadar mevcut kabine görevini sürdürecek.

Topkapı Sarayı’nın içindeki bir restoranda sabaha karşı başlayan yangın bir saat içerisinde söndürüldü. Yangın nedeniyle restoran binasının çatısında hasar oluştu. Millî Saraylar Başkanlığı, saraydaki müzecilik ve ziyaret faaliyetlerinin aksamadan süreceğini duyurdu.

İngiltere’nin Liverpool şehrindeki son Eurovision’ı kazanan İsveç, gelecek yılki organizasyonun Malmö kentinde düzenleneceğini açıkladı. Yarı finaller 7 ve 9 Mayıs 2024 tarihlerinde, final ise 11 Mayıs'ta gerçekleştirilecek.

bir foto

Anna Urban’ın İskoçya Edinburgh’taki bir tepede Nikon F80 makine ve Kodak Ultramax 400 filmle çektiği bir düğün fotoğrafı. 

Şeriban Alkış

Düğün sezonunun tam ortasındayız. Her gün Instagram’da düğün sahibi veya davetlilerinin fotoğraflarını görüyoruz, like’liyoruz. Biz, telefon kameralarıyla çekilen, anında paylaşılabilen fotoğrafları görüyoruz; muhtemelen gelin ve damat düğünden birkaç saat önce profesyonel bir fotoğrafçıya, şehrin en popüler yerlerinden birinde onlarca poz vermişti bile. Şimdi o fotoğraflar renklerle oynamak, netliği düzenlemek, ‘kusurları düzeltmek’ ve en nihayetinde mükemmel hâle getirmek için fotoşoplanıyordur.

Bir yandan da özellikle 2010’ların sonunda yeniden popülerleşen analog fotoğraflar, düğün fotoğraflarında da kendine yer bulmaya başladı. Dijital olanlarına göre daha yumuşak, grenli ve daha sakin bir görünümle fotoğrafa nostaljik bir hava katıyor. (Nostaljinin tercih edilme nedeni, biçimi ve sosyolojisi başka bir haftanın konusu olsun). Dijitalde birkaç saat sonra bile görülebilecek fotoğraflar, analog tercih edilirse günler, hatta haftalarca beklemeyi gerektiriyor. 

ABD’de son yıllarda giderek daha fazla çift düğün fotoğrafları için analog fotoğrafçı arıyor. The New York Times’ın analog düğün fotoğrafçılarıyla konuştuğu haberine bakılırsa, daha fazla fotoğrafçı da bunu tercih etmeye başlıyor. 

İskoçyalı düğün fotoğrafçısı Anna Urban, Eylül 2022’den beri analog düğün fotoğrafçılığı da yapıyor. Her bir film rulosu için 125 euro ek ücret alan Urban, şimdilik müşterilerinin yaklaşık yüzde 5’inin dijital fotoğraflara ek olarak bir de analog istediğini anlatıyor. Urban’a göre, insanlar farklı bir şeyler arıyor. Sosyal medyada paylaşılan diğer düğün fotoğrafları arasında fark edilecek, öne çıkarılacak şeyler… Fotoğrafçının çalışma pratiğini etkileme biçimi hakkında ise şöyle diyor Urban: “Süreç baştan sona farklı. Fotoğrafın çıktısını alana kadar nasıl bir şey çektiğinizi bilmiyorsunuz. Bunu beklemek, işin büyülü kısmı.”

📸 Daha fazla fotoğraf. 

pazar önerileri

• Korhan Futacı ve Kara Orkestra ft. Tolga Futacı canlı kaydı: ‘Enginde Yavaş Yavaş’
• Kapsül’de bu hafta | Spor: ‘Üçüncü İngiliz mirası: Hoş geldin Wimbledon’ , Kültür: ‘ ‘Güney Kore’den caz tınıları: Youn Sun Nah’, Business: ‘Pır pır ederken canlandı: Threads’
• Kemal Can’ın yazısı: ‘Değiştirmeye nereden başlamalı?’
• Oggusto seçkisi: ‘En iyi bronzlaştırıcı ürünler’
• Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Soğansız yemek olmaz’
• Video kayıt (Mayıs 2023): Yönetmen Zeki Demirkubuz’un Müze Gazhane söyleşisi.
• Tristan Garcia’nın yazısı: ‘Düşünmeye Yön Vermek için 12 Kural’