Sayı: 160 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.704 kelime)

Yolculuk: Sicilya

Ilgın Doğanay

Buongiorno! Size Akdeniz’in en büyük adası Sicilya’yı anlatmaya geldim. Sicilya’yı oldum olası görmek istedim ama özellikle geçen yıl Altın Küre’ye damgasını vuran ‘White Lotus’ dizisinin ikinci sezonunu izledikten sonra planımı hayata geçirdim. Kara komedi ve gerilimin tavan yaptığı ikinci sezon için Sicilya’dan daha mistik ve büyüleyici bir yer seçilemezdi.

Fotoğraflar: Unsplash

Sicilya’nın büyük bölümünü keşfetmek gibi bir niyetiniz varsa bu seyahate neredeyse bir ay ayırmanız gerekebilir. Fakat birçok turistin yaptığı gibi adanın batısına ya da doğusuna odaklanarak süreyi kısaltabilirsiniz. Ne kadar kalacaksanız kalın arabaya ihtiyacınız olacak, çünkü toplu taşıma yaygın değil ve görmek isteyeceğiniz tüm yerler arası mesafeler oldukça uzun. 'Düşük sezon' olarak kabul edilen ekim ayında bile ada oldukça kalabalıktı. 

Seyahatime volkanik Etna yanardağına ev sahipliği yapan doğu bölgesinden başladım. İlk durağım sadece Sicilya’nın değil İtalya’nın da en büyük şehirlerinden biri olan Katanya’ydı. İtalyan opera bestecisi ve ‘Katanya Kuğusu’ olarak adlandırılan Vincenzo Bellini’nin doğum yeri olan Katanya, Barok mimarisi, kalabalık sokakları, pazarları ve mutfağıyla ünlü. Tipik Sicilya yemeklerinin başında gelen ‘Pasta alla Norma’nın da doğum yeri. Patlıcanlı makarna ‘Pasta alla Norma’ adını Vincenzo Bellini’nin ünlü operası ‘Norma’dan alıyor. 

Pasta alla Norma

Anlatılan o ki, İtalyan yazar Nina Martoglio makarnayı yedikten sonra Norma operasına ithafen ‘İşte gerçek şaheser (norma) bu!’ diyor ve makarna ‘Pasta alla Norma’ olarak anılmaya başlıyor. 

Katanya’dan sonra adanın doğu kıyısında tepede konumlanan Taormina’yı ziyaret ettim. Kasaba hâlen kullanılan Yunan-Roma antik tiyatrosu ile tanınıyor. Tiyatronun alt tarafında uçurumun denizle birleşiminden oluşan birbirinden güzel plajlar yer alıyor. Ayrıca Taormina, ‘White Lotus’un çoğu sahnesinin çekildiği yer. Sicilya’nın diğer kasabalarına göre daha lüks, küçük ama kalabalık ve büyüleyici güzellikte. 

Yazıya giriş yaparken Sicilya için ‘mistik’ tanımını kullandım. Benim Sicilya’yı mistik bulmamın sebebi, adanın dört tarafını çeviren uçurumlara vuran Akdeniz dalgalarının yanı sıra, adanın yüzyıllar boyunca farklı hükümdarlıklar tarafından yönetilmesi ve hepsinin etkisini yansıtması. Yunan-Bizans, Latin, Arap ve sonrasında takip eden Normandiya hükümdarlığı kültürlerinin kesişimini tanımlamak için ‘Normandiya-Arap-Bizans’,  ‘Normandiya-Sicilya’ ya da daha az kapsayıcı olan ‘Normandiya-Arap’ terimleri kullanılıyor. 

Yemek ve şarap

Taormina

Sicilya’nın dünyaca bilinmesinin en önemli sebeplerinden biri mutfağı. İtalyan sokak lezzetleri denince aklınıza ilk ne gelir? Arancini… İçi farklı malzemelerle doldurulan kızarmış pirinç topları Sicilya mutfağının öne çıkanlarından. Birçok İtalyanın favori tatlısı olan Cannoli’nin çıkış noktası da Sicilya. Damak çatlatan fıstık soslarıyla yapılan Cannoli’leri adanın her yerinde bulabilirsiniz. Fıstık, Sicilya mutfağının temel içeriklerinden biri. Tatlıların yanı sıra, makarnalar, pizzalar ve daha nice yemekte antep fıstığı içeriği baskın ve şaşırmayacağınız üzere çok leziz.

Cannoli’nin yanı sıra, Granita da Sicilya mutfağının vazgeçilmezlerinden. Granita’yı ‘sütsüz dondurma’ diye anlatabilirim. Yarı donmuş tatlının içeriğini su, şeker ve çeşitli tatlandırıcılar oluşturuyor. Klasik bir Sicilya kahvaltısı yapmak isterseniz pastaneye gidip antep fıstıklı granita ve yanına da tatlı çörek söyleyebilirsiniz. Çöreği granitaya bandırarak yiyip genel olarak sıcak olan Sicilya günlerine serin bir başlangıç yapabilirsiniz. 

Granita

Mutfak ile ilgili anlatacaklarım bitmez ama son olarak Sicilya şaraplarını övmek istiyorum. Zengin bitki örtüsü, iklimi ve volkanik dağı sebebiyle bölgeye özgü müthiş üzümler yetiştiriliyor ve şaraplar yapılıyor. Eğer şaraba merakınız varsa seyahatinizin bir bölümünü adanın farklı bölgelerinde yer alan şarap bağlarında kalmaya ayırabilirsiniz. Ama bağlara gitmeseniz de adanın tüm bölgelerindeki şarap barlarında tadım yapabilirsiniz.

Taormina’dan sonra Siracusa’nın içerisinde yer alan ve şehrin tarihî merkezi olan Ortigia adasında üç gün geçirdim. Ortigia’nın sınırlarının bir kısmını kale ve surları kaplıyor, bu da denizin ortasında kurtarılmış minik bir tarihî bölge hissi yaratıyor. Kayalıklardan denize girip dar sokaklarda kaybolarak lokal bir deneyim yaşadım. Sonrasında yolumu Modica’ya çevirdim. Barok mimarisinin yanı sıra ‘Sicilya tarzı’ özel çikolatalarıyla meşhur. Bizim bildiğimiz çikolatalardan tat olarak çok farklı olmamakla birlikte kakao ve şekerin aynı anda soğuk ortamda çekilmesiyle yapılıyor. Kakao çekirdekleri kavrulduktan sonra ezilerek yağı ayrıştırılıyor. Soğuk ortamda yapılmasının sebebi kakaonun besin değerlerini korumayı sağlamak. Ayrıca soğuk ortam şeker kristallerinin tam olarak erimemesini sağlıyor, bu da çikolataya biraz taneli ve sert bir yapı veriyor. Bu üretim şeklinin Azteklerden esinlendiği söyleniyor. 

Günübirlik Modica ziyaretimin ardından Noto’ya geçtim. Noto, adanın biraz iç kısmında yer alan, araçla denizde yaklaşık 20 dakika uzaklıkta küçük bir şehir. 18. yüzyılın erken dönemlerinden kalan barok Sicilya mimarisinin en güzel örneklerini görebileceğiniz binalarıyla meşhur. En ünlü binası da Noto Katedrali. Taormina, Catania, Ortigia (Siracusa), Modica ve Noto adanın doğusunda yer alan birbirine yakın şehirler, dolayısıyla adanın sadece doğusu için bu rotayı takip edebilirsiniz.

Taormina Plajı

Adanın güneybatı kıyısında yer alan Agrigento şehri dünyaca ünlü Valle Dei Tepmli’ye ev sahipliği yapıyor. Meşhur Tapınaklar Vadisi’ni ziyaret etmek için yolumu bu arkeolojik SİT alanına çevirdim. ‘Unesco Dünya Mirası’ listesinde yer alan Tapınaklar Vadisi, eski Yunan tapınaklarına ev sahipliği yapıyor. Çoğu tapınağın sadece kalıntılarını görmemize rağmen, burada gün batımını izlemek eşsiz bir deneyim.

Agrigento’dan sonra rotamı adanın batısına çevirdim ve ilk durağım Erice oldu. Erice, ‘İtalya’nın En Güzel Köyleri’ birliğinde yer alan, tepeden eşsiz Akdeniz manzarasını izleyebileceğiniz tarihî bir kasaba. Sokaklarında kaybolup, birbirinden güzel pastane ve restoranlarda İtalyan lezzetlerini deneyimlemek için de harika bir lokasyon. 

Palermo 

Gelelim adanın başkenti Palermo’ya. 12. yüzyıldan kalan ve kraliyet lahitlerine ev sahipliği yapan Palermo Katedrali, opera eserleri izleyebileceğiniz neoklasik Massimo tiyatrosu, birbirinden güzel lokal lezzetleri tadabileceğiniz Ballaro ve Vucciria pazarları Palermo’nun öne çıkanlarından. Palermo’dan bahsederken Sicilya’nın mafya tarafından yönetilen yakın tarihine değinmeden geçemeyiz. Palermo yönetimi, anti-mafya mücadelesini anlatabilmek için bir müze açmış ve buraya turlar düzenleyerek adanın yakın tarihini anlatıyor. 

Palermo

‘Sicilya Mafyası’, ‘Costra Nosa’ ya da kısaca etimolojik olarak Sicilya’dan doğan ‘Mafya’ kelimesi ile tanımlanan suç örgütünün tarihi 19. yüzyılın ortalarına dayanıyor. Özellikle Palermo, Agrigento ve Trapani’de aktif olan örgüt, birçok bölgeyi kendi alanı olarak ilan ederek haraç, korku ve şiddetle hâkimiyet kuruyor. Sicilya hükümeti mafya ile yıllarca savaş veriyor, bu sürede binlerce insan ölüyor ve hükümet liderleri suikaste kurban gidiyor.

Bu liderler arasında, mafyaya karşı savaşın da elçisi hâline gelen ve 1992 yılında suikastle öldürülen yargıçlar Paolo Borsellino ve Giovanni Falcone yer alıyor. İki liderin, mafya ile savaşın sembolü hâline gelen ikonik fotoğrafını Palermo ve çevresinde duvar resmi ve benzeri formatlarda sıkça görüyorsunuz. Mafya, günümüzde hâlâ aktif, fakat hükümetin mücadelesi ve yaptırımları devam ettiği için eskisi kadar güçlü değil.

Palermo sadece tarihi ile değil, aynı zamanda tabii ki mutfağı ve çevresindeki harika plajlarıyla meşhur. Bu plajlar arasında ‘halk plajı’ olarak tanımlanan Mondello ve şehirden kısa bir kaçamak için Cefalu, San Vito Lo Capo ve Scopello plajları yer alıyor. Hepsi birbirinden güzel bu kasabaları görmenizi, özellikle haftasonu plajlarında vakit geçirip deniz ürünü ağırlıklı restoranlarını ziyaret etmenizi tavsiye ederim. 

Adanın batısını ziyaret etmeye ve nispeten daha deniz odaklı bir tatile odaklanacaksanız Palermo, Cefalu, San Vito lo Capo, Scopello ve Erice rotasını yapabilirsiniz. 

bugünkü destekçimiz

JAMES CLAVELL’İN ÇOK SATAN ROMANINDAN UYARLANAN "SHŌGUN", 27 ŞUBAT’TAN İTİBAREN SADECE DISNEY+’TA! 

2023’ün bitmesine 1 ay kala Disney+’ın duyurduğu ve heyecan uyandıran Shōgun 27 Şubat’tan itibaren platformdaki yerini aldı.  Dizi, Justin Marks ve Rachel Kondo tarafından James Clavell’in aynı adlı çok satan romanından uyarlandı. 

10 bölümden oluşan dizinin ilk üç bölümü yayınlandı ve her salı yeni bölüm gelmeye devam edecek.

Shōgun, 1600 yılında, yüzyıla şekil veren bir iç savaşın başlangıcında Japonya’da geçiyor. Hiroyuki Sanada’nın hem yapımcılığını üstlendiği hem de başrolde yer aldığı dizide, Vekiller Konseyi’ndeki düşmanları ona karşı birleşirken, hayatı için savaşan Lord Yoshii Toranaga’nın hikayesine tanıklık ediyoruz. 

Gizemli bir Avrupa gemisi, yakındaki bir balıkçı köyünde karaya oturmuş halde bulunur. Geminin İngiliz kaptanı John Blackthorne (Cosmo Jarvis), Lord Toranaga'nın (Hiroyuki Sanada) sahip olduğu güç dengelerini biraz değiştirecek ve Toranaga’nın düşmanlarının bölgedeki müthiş nüfuzunu yerle bir etmesine yardımcı olabilecek sırlara sahiptir. Toranaga ve Blackthorne’un kaderleri, gizemli bir soylu kadın ve kötü bir soyun sonuncu üyesi olan çevirmenleri Toda Mariko’ya (Anna Sawai) ayrılmaz şekilde bağlanır. Mariko, bu endişe verici ortamda efendisi Toranaga’ya hizmet ederken, Blackthorne’la yeni keşfettiği arkadaşlığı, kendisini kurtaran inancına olan bağlılığı ve merhum babasına olan görevi arasında bir orta yol bulmak zorunda kalacaktır.

İzleyicilere gizemli ve heyecan dolu bir siyasi tablo içinde efsanevi hikayesini paylaşan ‘’Shōgun’’, dördüncü bölümüyle 12 Mart’ta  Disney+’taki yerini alacak.  

Dizinin fragmanlarına ve kamera arkası görüntülerine buradan ulaşabilirsiniz.

kapsül soruyor

Şeriban Alkış

2010’lu yılların dijital medya alanında yer yer çarpıcı, yer yer tepki çeken haberleri ve bunları anlatma biçimleriyle iyice popülerleşen Vice Media geçen yıl iflas etti, geçen ay ise internet sitesinde artık haber yayınlanmayacağını duyurdu. Daha çok seks ve uyuşturucu haberleri ve ‘gonzo gazeteciliğiyle’ anılan bir alternatif medya kuruluşu olarak yola çıkan Vice, 2010’lu yılların ortasında o kadar popülerleşti ki Türkiye’de internet yayıncılığı hedefiyle yola çıkanlar ‘Türkiye’nin Vice’ını kurma’ hayalini kurdular. Türkiye’deki dijital medya alanında çalışmaları olan gazeteci Can Mumay’a, Vice’ı iflasa götüren süreci ve buradan çıkarılabilecek dersleri sorduk:

Yolculuğu

“Aslında Vice iddialı bir matbu dergi olarak daha çok kültür alanında yayınlar yaparak 1994 yılında insanların hayatına girmişti. 1999’da merkezlerini Kanada’dan ABD’ye taşıdılar. 

2006’da dijital video alanında yatırım yapmaya başladılar ve bu onları bir dijital medya devine götüren ilk adım oldu. MTV gibi büyük markalar ve konvansiyonel markalarla işbirliklerinde bulundular. 2007’de dijital video alanında Motherboard, Noisey gibi farklı dikey platformlar da yaratmayı başarmışlardı. Reklam da alabiliyorlar, işi finanse edebiliyorlardı. Bunu YouTube’un gelir paylaşım modeli öncesi bir dönemde yaptıklarının altını çizmek gerekir. 

Vice’ı bu dönemde farklı kılan noktalardan biri videolardaki editöryel süreçleri çok azaltmasıydı. Bu da içeriğin izleyen gözünde daha gerçekçi gözükmesini sağladı. Fakat bunun pek çok sıkıntısı da oldu. Özellikle çatışma bölgelerinden yaptıkları yayınlar gazeteciler tarafından tepki gördü. İçerik ile haberin karıştığı eleştirisi yapıldı. 2011’de Libya’daki çatışmalarda kameramanın gittiği bir bölgenin üzerine muhabirin sesi okuması ve sanki muhabir oradaymış gibi bir hava yaratılması çok eleştirilmişti. 

Yeni yatırımlar

Ağustos 2013’te Murdoch’un sahibi olduğu 21st Century Fox, Vice’a 75 milyon dolar yatırım yaptı. Aynı sene HBO ile de ortak işler yapmaya başladılar. 2014’te kurulan Vice News’la ise grup çok popülerleşti. Vice’ın 2017’de, en parlak günlerinde 5.7 milyar piyasa değerlemesi olduğunu anımsatalım. 2006-2018 arası Vice için ciddi bir büyüme dönemi oldu ancak yeni yatırımların yatay bir seviyeye gelmesi ve yeterli nakit akışı olmaması, işten çıkarmaları beraberinde getirdi. İşten çıkarmalar 2020’de hızlandı. Mart 2021’e gelindiğinde Vice’ın 35 farklı noktada ofisi bulunuyordu.

Geçen yıl grup kendisini satmak için potansiyel alıcılar aramaya başladı. Mayısta iflasını açıkladı. İlk büyük küçülme de haber departmanından başladı. Geçtiğimiz ay vice.com’un kapandığı duyuruldu. 

Nasıl bir yatırımdı?

Vice Media’nın, dijital medyanın gelir modeli oturmadan bazı yatırımları erken yapıp, aldığı fonlar sayesinde çok agresif ve erken büyüdüğünü savunanlar var. Küçülme sadece onların başına gelmedi. Insider, Buzzfeed, Yahoo gibi 2010’larda önemli dijital içerik yatırımı yapan pek çok grup, bu yatırımların karşılığını alamadığında küçülme kararı aldı. Bunda pandeminin büyük etkisi var. 

Ancak burada içerik yatırımından kasıt, basit ekipmanların tedariği olarak düşünmemeli. Bu şirketler dünyanın farklı noktasında insan istihdam eden çok uluslu yapılar. Yine de dijital medyada içerik kalitesinin oturmasını ve belirli bir noktaya gelmesini sağladılar. O noktadan geri dönüş olduğunu düşünmüyorum.

Yansımaları

Şu anda dijital medya kısa ömründe kendini yeniden tanımlamaya çalışıyor. İnternet siteleri (www) dışında bir yayıncılık arayışı var, bu Türkiye’de de net hissediliyor. Bu alanda Türkiye’de kararlı şekilde önemli yatırımlar yapan gruplar var. Bu yatırımların misyonunun biraz da yerelde endüstri standartlarının belirlenmesi olduğunu düşünüyorum. Bizim pazarımız için bu önemli. Vice çok dikey bir şekilde yatırım alarak agresif büyüdü. Türkiye’deki bu tarz yatırımlar pazarın ölçeğinden de kaynaklı daha sakin bir büyüme süreci içerisinde. O sebeple Vice örneğinden ayrışıyor. 

Şu dönemde bu yavaş büyümenin artıları da olabilir. Dijital içeriğe sabırlı bir şekilde yatırım yapan grupların çok ciddi bir avantajı olduğunu düşünüyorum.”

pazar önerileri

DJ David August & Deutsches Symphonie-Orchester canlı kaydı: ‘Boiler Room Berlin’ 

Kapsül’de bu hafta | Spor: ‘Makineli tüfeğin gölgesinde spor’, Kültür: ‘8 Mart, 13 erkek, 31 eser’, Günlük Doz (8 Mart): ’Kadının işi yok’, Business: ‘TikTok için tik tok tik tok’.

bantmag. seçkisi: ‘Şubat 2024’te yayımlanmış kitaplar’

Komedyenler Pınar Fidan ve Seda Yüz’ün programı ‘PES’ bölümü: ‘Erkek’

‘Kuvvetli Bir Alkış’ oyuncuları Fatih Artman, Aslıhan Gürbüz ve Cihat Süvarioğlu, dizinin yapım sürecini ve hikâyelerini anlatıyor: ‘Beni Bu Şarkılar Mahvetti’

Şokopop serisi ilk bölüm: 'Huysuz ve Tatlı: Seyfi Dursunoğlu ve Huysuz Virjin’

Bu gece verilecek ‘Oscar Ödülleri' adayları hakkında 12 ilginç bilgi.

Yetkin Report derlemesi: ‘Erdoğan’ın ilk ‘son seçimi’ değil’