Sayı: 165 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.645 kelime)

Hazırlayan: Cevat Kriket

Beştepe, devlet içi kliklerin bir koalisyonu. Herhangi bir siyasal gelişme olduğunda sosyal medyayı takip ederek günümüz siyasal iktidar ağının içinde yer alan grupların o konu hakkındaki görüşlerinin ne olduğunu anlamanız mümkün. 

Ama nihayetinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ilan edilen, ‘devletin resmî görüşü’ için bazen birkaç gün beklemek gerekebiliyor. 

Galatasaray ile Fenerbahçe, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’daki Süper Kupa maçını oynamadan döndüğünde de Türkiye tipi siyasal okuryazarlığı artık sökmüş olanlar Ankara’nın tavrını anlayabilmek için patlamış mısırlarını alıp X hesaplarını F5’lemeye başladı. 

Fotoğraf: Depo Photos

Bir yandan Haşmet Babaoğlu tipi iktidar yanlısı kalemler ve sosyal medya figürleri ‘28 Şubat kokuları’ alırken, Vatan Partisi lideri Perinçek ‘kulüplerin, Atatürk ısrarı ile ABD ve İsrail’in dolduruşuna geldiğini’ iddia etti. Perinçek’e göre kulüpler Suudi Arabistan’ın egemenliğine ve hukukuna saygı göstermemişti. 

Perinçek’ten sonra MHP lideri Bahçeli, yeni yıl mesajında ‘hayatın her alanına provokasyon yatırımı yapan, millî ve manevi hassasiyetleri kanatmak pahasına kaşıyan’ bir kesimin Türk sporunu ‘kirli amaç ve arzularına alet etmek için sürekli faal hâlde olduğunu’ söyledi. 

Aynı günlerde Yeni Şafak, Fenerbahçe Başkanı Ali Koç’u ‘FETÖ’yle paralel propaganda’ yapan bir isim olarak tanımladı ve krizin bilinçli olarak Koç tarafından çıkarıldığını savundu. Gazeteye göre krizin diğer sorumlusu olan TFF Başkanı Büyükekşi de gönderilmeliydi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan sonunda konuya dair dün açıklama yaptı ve krizi Türkiye’nin çıkarlarını hedef alan ırkçı bir kampanya ve sabotaj olarak niteledi.

Mevzu Atatürk ama kulüpler başka, devlet başka çizgide!

(Temmuz 2023/Depo Photos) 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Süper Kupa maçının Cumhuriyet’in 100. yılında Suudi Arabistan’da oynanmasına başından beri itiraz eden, ekseriyetle muhalif siyasal çizgideki kamuoyunun sonunda galip gelmesine kızgındı elbette. 

Bir süreliğine Riyad’a yüksek perdeden sallayan ancak kısa sürede vahşi Cemal Kaşıkçı cinayeti dahil Krallığın tüm suçlarını unutan Erdoğan, bunu ekonomik sıkışıklık günlerinde kendisine sağlanan maddi-manevi destek karşılığında yapmıştı. 

Açıkça söylemek gerekirse şu anda Ankara ile Riyad arasında bir eşitler hukuku söz konusu değil. Dolayısıyla Erdoğan iktidarı da ‘hiçbir suçu yokken’ Krallık’la papaz olmak istemiyor, Atatürk ve temsil ettiği değerler zaten onu ve devlet yönetimini ırgalamıyor. Bir başka deyişle kulüpler bu devletin kurucu değerlerini savunduğunu düşünüyor; oysa devletin kendisi ortada böyle bir problem görmediği gibi güncel politik hattın zarar görme ihtimalinden endişe ediyor.

Bu konuda son bir not olarak şunu söyleyelim. Erdoğan’ın tepkisi bu kadarla sınırlı kalmayacaktır. Açıktan sert ifadeler kullanılmayacak olsa da Galatasaray ve Fenerbahçe’ye yakın dönemde sağlanan proje ve arsa tahsisi kolaylıklarında işler bir anda tersine dönebilir. Erdoğan’ın Muhammed bin Selman karşısında boynunu daha da büken İstanbul devlerinin boynunu bükmek için intikam yeminleri edilmiştir. Eee gücü yeten yetene!

‘Sporla aklanma’nın amacı

Fotoğraf: Arab News

Süper Kupa krizinden çıkan bir başka sonuç ise ‘sporla aklanma’ kavramına dairdi. Birçokları Suudi Arabistan’ın bu krizdeki tutumuyla kendi ayağına sıktığını, Batı’ya kendini beğendirme çabalarının yara aldığını ve bunun ‘sporla aklanma’ faaliyetlerini olumsuz etkileyeceğini iddia etti. Oysa ‘sporla aklanma’ stratejisi, spor aracılığıyla bir ülkenin dünyanın geri kalanına ne kadar demokratik, özgürlükçü ya da ‘Batı gibi’ olduğunu kanıtlamayı hedeflemez. 

Temel gaye politiktir ve o politika söz konusu ülkenin dünyanın merkezinde yer alan, meşru ve muktedir bir aktör olduğunu kanıtlamayı amaçlar. Futbol ya da olimpiyatlar gibi spor mecralarının kökeni ve sahibi ‘Batı’ olduğu için, buradaki her eylem Batı medyasında yankı bulduğu için buradaki meydan okuma Batı’ya karşıdır. 

Rusya, 2018 Dünya Kupası ev sahipliğiyle bu mesajı vermiştir ve bunun ertesinde de kendi çizgisinden sözde ‘Batılı değerler’ lehine bir ödün vermemiştir. Katar, 2022 Dünya Kupası ev sahipliği sırasında Batı kamuoyuna şirin gözükmek adına İslami kurallarını çiğnememiş, LGBTİ+ hareketini simgeleyen tek bir gökkuşağı bayrağına izin vermediği gibi bu yöndeki çabaları bizzat FIFA aracılığıyla kriminalize etmiştir. 

Bugün de Suudi Arabistan’ın derdi Batı’ya liberalliğini kanıtlamak değil. Muhammed bin Selman’ın 2030 vizyonu, bazı liberalleşme hamlelerini ve ‘Avrupalaşma’ iddialarını taşıyor ama bir yere kadar! 

Bu yüzden kriz patlak verdiğinde Suudi yetkililer, kendileri için zaten küçük bir organizasyon olan ve büyük ihtimalle Ankara’nın önayak olmasıyla ayarlanan bu maçın iptal edilmesinde bir beis görmedi. 

Maçın oynanmasından ziyade ilkelerini belirlemeyi daha önemli gördüler. Bu ilkelerin merkezinde sporla aklanmaya dair kritik bir ayrım var: “Burası benim propaganda saham, para vererek davet ettiğim misafirlerin değil.” 

Herkesin kulağına küpe olsun!