Toplam sözcük sayısı: 1.500 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika

🌤️ Marmara Bölgesi dışında tüm yurtta yağış bekleniyor. İstanbul ve Trakya’da hava parçalı bulutlu olacak.

$: 23,35 TL 📈 €: 25,46 TL 📈 BIST 100: 5.554 📉 ₿: 26.700 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, beklenen zamlar var. 

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Elde var zam

Merkez Bankası net döviz rezervi 2 Haziran haftasında eksi 5.7 milyar dolara geriledi. Bu, bankanın kayıtları paylaştığı 2002 yılından bu yana görülen en düşük seviye. 

Hem TL hem döviz: 6 Mayıs-2 Haziran haftasında 58 milyon lira ve 540 bin dolar mevduat sistemden çıktı. 

Kur korumalı mevduat aynı haftada 2.53 trilyon liraya çıkarak yeni rekorunu kırdı. 

Dünya Altın Konseyi’nin analizine göre Merkez Bankası nisan ayında 80.8 ton altın sattı. Türkiye’nin yaptığı bu büyük satışın etkisiyle küresel merkez bankalarının altın rezervleri 71 ton azaldı. 

Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara, Merkez Bankası’nın dün 2.5 milyar dolar sattığını yazdı. 

Kurdaki keskin hareketlilik Google aramalarına da yansıdı. 7 Haziran tarihinde Google’da arama motoruna en çok yazılan kelimeler ‘dolar kaç TL’, ‘altın’, ‘euro’ ve ‘dolar kuru’ oldu. ‘dolar kaç TL’ 2 milyondan fazla kez Google’a soruldu.  

Fotoğraf: Depo Photos

‘Kasıtlı devalüasyon’: Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in atanmasından bu yana yaklaşık yüzde 10 değer kaybeden Türk Lirası, dünya basınında geniş yer buluyor. Financial Times mevcut durumu ‘kasıtlı devalüasyon’ olarak tanımlarken Wall Street Journal, liradaki değer kaybının ortodoks ekonomi politikalarına geri dönüşün işareti olarak yorumlanabileceğini yazıyor.

ABD merkezli düşünce kuruluşu CFR de döviz rezervlerinin tükenmenin eşiğinde olduğunu, Türkiye’nin ya altınlarını satmak ya temerrüte düşmek ya da bir IMF programına razı olmak gibi seçeneklerle karşı karşıya olduğuna ilişkin bir analiz yayınladı.

Zam kere zam: Döviz kurundaki hareketlilik, elektronikten otomobile ithal ürün pazarında zam yarışını başlattı. Apple Türkiye, bir ay içerisinde üçüncü kez zam yaptı. Böylece en ucuz telefon olan iPhone SE 64 GB ise 22 bin liraya; en pahalı olan iPhone 14 Pro Max 1 TB ise 76 bin 500 liraya yükseldi.

Geçen hafta fiyatlarını güncelleyen otomotiv sektörünün bugün ve cuma günü tekrar zam yapması bekleniyor. Cardata’nın verilerine göre geçen hafta Ford ortalama yüzde 7.6, MG ise yüzde 3.2 oranında fiyat artışına gitti. 

Bazı uzmanlar ikinci el araçlarda fiyatların bu ay minimum yüzde 8 artacağını öngörüyor. Fiyatlar son bir yılda ortalama yüzde 80’e yakın artmıştı.

Sektör kaynaklarına göre bu geceden itibaren geçerli olmak üzere benzine 2 lira 70 kuruş, motorine 1 lira 37 kuruş, otogaza 67 kuruş zam gelecek. Böylece benzinin litre fiyatı İstanbul’da 24 liraya yükselecek.  

Alanlar aldı: Markalar fiyat güncelleme, tüketiciler ise ihtiyacını karşılama telaşında. Elektronik eşyalarda son altı ayda ortalama yüzde 40’lık bir fiyat artışı yaşandığına dikkat çeken sektör yetkilileri, son birkaç gündür küçük ev aletlerinde, özellikle kahve makinesi, süpürge, dizüstü bilgisayar gibi ürünlerin satışlarının hareketlendiğine işaret ediyor. 

Çaykur, çaya ortalama yüzde 43 zam yaptı. Çaykur’un en çok tüketilen ürünlerinden Tiryaki’nin fiyatı 138.38 liraya, Rize Turist çayının fiyatı ise 141.54 liraya yükseldi. 

Çaykur’un da gelecek aylarda yüzde 10-15 oranında bir zam daha yapacağı konuşuluyor.

Asgari ücret: İTO Başkanı Avdagiç, asgari ücret zammının altı aylık TÜFE’nin esas alınarak yapılması ve yabancı para birimi bazlı yapılmaması gerektiğini savunuyor.

İşkur’a kayıtlı işsiz sayısı, 11 ay sonra ilk kez yükseldi. İşsiz sayısı mayıs ayında geçen aya göre yüzde 2.5 artış göstererek 2 milyon 619 bin 985 kişi oldu.

📝 Alaattin Aktaş’ın yazısı: “7 Haziran unutulmaz bir gün oldu. Döviz geçen yılın ekiminden bu yılın haziranına kadar sekiz ayda 2 lira kadar artmıştı; yalnızca bir günde yaklaşık aynı tutarda artış oldu.”

politika

Fotoğraf: Depo Photos

Kılıçdaroğlu, partinin önde gelen isimlerinden Murat Karayalçın’la bir araya geldi. Halk Tv’nin kulis haberine göre, 'yapısal bir değişimden' yana olan Karayalçın, İBB Başkanı İmamoğlu'nun bir dönem daha görevine devam etmesini istiyor.

Cumhuriyet’in kulis haberine göre, Kılıçdaroğlu'nun 15 Ekim tarihinden sonra takvimi belirlenecek olağan kurultayda tekrar aday olacağı konuşuluyor.

BBC Türkçe’nin kulis haberine göre, kurultayın kasım ayı ortalarında yapılması bekleniyor ancak yerel seçim sonrasına ertelenmesi ihtimali de konuşuluyor. Partideki hava, Kılıçdaroğlu istemedikçe kurultayda genel başkan değişimi olmayacağı yönünde.

Kurultayın yerel seçim öncesi yapılmasını isteyen CHP’li Altay, partisinin grup başkanvekilliği görevini kabul etmemesinin nedenini şöyle açıkladı: “Bu seçime ‘başarı’ diyenin aklından şüphe ederim. Çekilmeyi bilmek lazım. CHP tepeden tırnağa muhasebe yapmalı.”

CHP’li vekil Sarıgül’ün kurucusu olduğu TDP, CHP’ye katılma kararı aldı. 

Fatih Altaylı’nın yazısı: “Kılıçdaroğlu en azından yerel seçimlere kadar genel başkanlığı bırakmayacağını hissettiriyor. İmamoğlu, genel başkanlığa bazılarının iddia ettiği kadar hevesli değil. Ancak durumdan hoşnutsuzluğu bilinsin istiyor.”

Diğer gelişmeler:

TBMM’nin yeni başkanı AKP’li vekil Numan Kurtulmuş oldu.

Yetişkinlere yönelik içerikler için abonelik platformu OnlyFans’a mahkeme kararıyla erişim engeli getirildi. Bir süredir bazı hesaplardan OnlyFans’ın CİMER’e şikâyet edilmesi için  tweetler paylaşılıyordu. 

• Kapsül Pazar’da Şeriban Alkış’ın yazısı: ‘OnlyFans | Bence sen de haklısın’

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, tutuklu iş insanı Kavala'nın eylül ayına kadar serbest bırakılmaması hâlinde Türkiye için üyelikten ihraç da dahil olmak üzere bütün seçenekleri gözden geçireceğini duyurdu. Komite, tutuklu siyasi Demirtaş’ın davasından dolayı da ‘ihlal süreci’ başlatabileceğini belirtti. AİHM, iki isim hakkında da ‘hak ihlali’ kararı vermişti. 

TİP lideri Baş’ın verdiği söyleşi: “Sözde ‘stratejik oy’ adı altında halkın korkularını yanlış yönlendiren ve en fazla TİP’i hedef alan manipülasyonun sonucunda 3 vekillik kaybettik.” 

‘Onur Ayı’ etkinlikleri kapsamında BEKSAV Sinema Kolektifi'nin ‘Pride’ filminin gösterimi öncesinde Kadıköy'deki vakıf binası polis ablukasına alındı. Filmi izlemeye gelen çok sayıda kişinin gözaltına alındıktan saatler sonra serbest bırakıldı.

kültür - yaşam

Fotoğraf: akispetretzikis.com

Taste Atlas’ın ‘en iyi sakatatlar’ listesinde ‘Kokoretski’ (Yunan kokoreçi) ilk sırada yer aldı. Türk yapımı kokoreç ise dördüncü sırada. Taste Atlas, Yunan kokoreçinde akciğer, böbrek, kalp, karaciğer gibi kuzu sakatatları; Türk kokoreçinde ise bağırsak ve uykuluk kullanıldığı için birbirlerinden farklı olduğunu yazdı. 

Dünyanın farklı bölgelerinden 700 şefin değerlendirildiği İspanya’daki Bask Dünya Aşçılık Ödülü’nün (BCWP) sahibi Ebru Baybara Demir oldu. Mardin’de gastronomi projeleriyle dikkat çeken Demir, BCWP sitesinde “En çok Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye’den gelen bu büyük şef, gastronomiyi entegrasyon için bir araç olarak kullanıyor” sözleriyle anıldı.

dünya

Fotoğraf: Lev Radin / Depo Photos

Kanada’nın güneyindeki orman yangınları sürüyor. 413 farklı noktada devam eden yangınlar, başta New York olmak üzere doğudaki birçok ABD şehrinde hava kalitesini kritik seviyeye düşürdü. Yetkililer, hava kalitesinin kritik olduğu şehirlerde N95 tipi koruyucu maske olmadan dışarı çıkılmaması yönünde çağrıda bulundu. 

• New York’taki hayvanat bahçelerinde bulunan canlılar iç mekânlara taşınırken okullarda da dış mekân aktiviteleri iptal edildi.
• Kanada’daki yangınlarda şu ana kadar 3.8 milyon hektar alan yandı. Yangınlar nedeniyle 26 binden fazla insan yaşadığı bölgelerden tahliye edildi.

NATO, bu pazar günü tarihinin en büyük hava tatbikatını yapacak. Büyük bölümü Almanya hava sahasında gerçekleştirilecek tatbikata 25 ülkeden 10 bin asker ile 250 uçak katılacak. 23 Haziran’a kadar sürecek tatbikata en çok uçağı ise ABD ordusu gönderecek. Türkiye, ‘Defender 2023’ isimli tatbikata 3 adet F-16 savaş uçağıyla katılacak.

İngiltere’nin, özellikle İran’dan gelen düzensiz göçmenlere karşı sınırlarını koruması için Türkiye’ye son yıllarda ödeme yaptığı ortaya çıktı. 2019’da 14 bin sterlin olan ödemenin bu yıl 3 milyon sterline çıkması bekleniyor. Söz konusu meblağ, İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın kalkınma fonu harcama kaleminden karşılanıyor. Bunun yanı sıra İngiltere’nin, yine düzensiz göçmen geçişlerini engellemek için Türkiye’ye istihbarat sağladığı belirtiliyor.

Fransa’nın güneydoğusundaki Annecy Gölü yakınlarında bir parkta bıçaklı saldırı gerçekleşti. Saldırıda dördü çocuk altı kişi yaralandı. İki çocuğun hayati tehlikesi bulunuyor. Yaralanan çocuklardan birinin 22 aylık, bir diğerinin ise üç yaşında olduğu duyuruldu. Gözaltına alınan 31 yaşındaki saldırganın İsveç'te mülteci statüsüne sahip Suriyeli olduğu açıklandı.

ABD Ulusal Güvenlik Kurumu’nun sırlarını 10 yıl önce ifşa eden ve o tarihten bu yana Rusya’da yaşayan Edward Snowden, ifşaatlar nedeniyle pişman olmadığını söyledi. Snowden, devletlerin 10 yıl önceye göre çok daha gelişmiş gözetleme tekniklerine sahip olduğunu belirterek “Bizi aldatmayacağı konusunda devlete güvendik, ama aldattı. Aynı şey yine olacak, çünkü gücün doğasında bu var” dedi.

İtalyan sahil güvenlik ekipleri, İtalya açıklarında hafta başından bu yana 1.400 düzensiz göçmeni kurtardı. Söz konusu 47 göçmene, sağlık durumları nedeniyle acil müdahale edildi. Yaz aylarının başlamasıyla birlikte Akdeniz’den Avrupa’ya geçmeye çalışan düzensiz göçmen sayısında bariz bir artış yaşanması bekleniyor.

Sırbistan erken seçime gidiyor. Erken seçim kararını Cumhurbaşkanı Vucic duyurdu: “Şimdi tek soru, seçimlerin ne zaman yapılacağı.” Mayıs ayında ülkede üç ayrı silahlı saldırı gerçekleşmiş ve bu olaylarda toplamda 18 kişi hayatını kaybetmişti. Ölenlerin dokuzunu ise çocuklar oluşturmuştu.

ABD’nin Hawaii eyaletindeki Kilauea yanardağı bu yıl ikinci kez patladı. Son olarak ocak ayında faaliyete geçen yanardağın son hareketliliği yerleşim yerleri için herhangi bir tehlike oluşturmuyor. Dünyada her yıl 60 kadar volkan patlıyor. Son 23 yılda bu patlamalar sonucunda 2 bin insan hayatını kaybetti.

spor

Fotoğraf: Alexandra Fechete / Depo Photos

UEFA Avrupa Konferans Ligi finalinde Fiorentina’yı son dakikada bulduğu golle 2-1 deviren West Ham United şampiyonluğa uzandı. Tarihindeki ilk Avrupa kupasını kazanan West Ham, şampiyonluğu hiç mağlup olmadan elde etmeyi de başardı.

NBA finalleri ikinci maçında deplasmanda Miami Heat’i 109-94 mağlup eden Denver Nuggets, seride durumu 2-1’e getirdi. Nuggets’ta hem Nikola Jokic hem de Jamal Murray ‘triple-double’ istatistikleri yakalayarak rekor kırdı. 

Kapsül Spor’un ‘Şampiyonlar Ligi finali’ özel sayısı: ‘55 yıl sonra İstanbul'da: Manchester City için dönüm noktası’

kapsül öneriyor

• DJ Birce Kirkova’nın 84 şarkılık listesi: ‘Soho funky’
• Beşiktaş efsanesi Atiba Hutchinson’ın taraftara veda ettiği anlar.
• Vivet Kanetti Uluç, şair ve yazar Ahmet Hâşim’i anlatıyor: “Düşünceyi oyun haline getirişi, bunu bir dram olarak görmeyişi çok etkiliyor beni.”
• J. Hakan Dedeoğlu’nun Primavere Sound 2023’ izlenimleri: ‘Olurları ve olmazları’
• Nilay Örnek’in araştırma yazısı: ‘Türkiye’de tatil köyü konseptiyle inşa edilen ilk tesis Nebioğlu Tatil Köyü’nün hikâyesi’
• BBC'den Zoe Kleinman'ın deneyimi: 'Apple'ın yeni karma gerçeklik gözlüğü Vision Pro ne sunuyor?'

günün sözü

“Planlar kısa ömürlü olmalı, bu yüzden onlardan uzak durmaya hazır olun.”

Beş yıl önce bugün Paris’te yaşamına son veren şef ve yazar Anthony Bourdain.