Sayı: 922 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.556 kelime)

🌤️ Hafta sonu boyunca tüm yurtta parçalı bulutlu bir hava bekleniyor. Hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üstünde seyrediyor.

$: 27.62 📈 €: 29.25 📈 BIST 100: 8.464 📉 ₿: 27.931 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, A Millî Futbol Takımı’nın başında ilk kez sahaya çıkacak İtalyan teknik direktörü Vincenzo Montella’nın yaptığı kadro seçimi var. 

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

‘Look at the talebe’

İstanbul’da yaşayan bir üniversite öğrencisinin ortalama aylık yaşam maliyeti, 12 bin 500 ila 14 bin 500 lira arasında değişiyor. 

İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına göre özel yurtta kalan bir öğrencinin aylık maliyeti 14 bin 583, birkaç arkadaşıyla aynı evi paylaşan bir öğrencinin aylık maliyeti ise 12 bin 500 liraya yükseldi. Geçen yıla oranla özel yurtta kalan öğrencinin maliyeti yüzde 184, öğrenci evinde kalan bir kişinin aylık maliyeti ise yüzde 134 oranında arttı.

Yıllık olarak bakıldığında İstanbul’da yaşayan ve özel yurtta kalan öğrencinin 174 bin 993, birkaç arkadaşıyla aynı ev kalan öğrencinin ise 150 bin 415 lira gideri var.

Dışişleri Bakanlığı, Suriye’nin kuzeyinde, ‘üçüncü taraflarla işletilen çatışmasızlık mekanizmasındaki farklı teknik değerlendirmeler nedeniyle bir SİHA’nın kaybedildiğini’ açıkladı. Pentagon dün gece yaptığı açıklamada, ABD askerlerinin 500 metre yakınına gelen insansız hava aracının tehdit olarak değerlendirildiğini ve F-16 tarafından vurulduğunu duyurmuştu.

• Gazeteci Fehim Taştekin anlatıyor: ‘Neler oluyor?’

İçişleri Bakanlığı'na yapılan bombalı saldırıya ilişkin sosyal medyadan paylaşım yapan 23 kişi hakkında ‘terör örgütü propagandası’ gerekçesiyle gözaltı kararı verildi. 

• Tolga Şardan’ın yazısı: “Jandarma, karakola gelen vatandaşların, ellerinde iki kalaşnikof silahla araçlarının önünü kesmeye çalışan ve araca ateş eden iki şüpheliyi anlatmalarına rağmen ertesi gün ya da sonrasında operasyonel faaliyet yapmamış.”

Emniyet’in 31 ilde eş zamanlı yaptığı ‘Kafes’ operasyonunda 15 organize suç örgütü ve örgütlere silah temini sağlayan 24 suç örgütünün çökertildiği açıklandı. Operasyonda 307 kişi gözaltına alındı.

Türkiye’de sağlığa ve çevreye zararlı pestisit (tarım zehiri) miktarı 55 bin tonu aştı. Avrupa Birliği ülkelerinde Türkiye kaynaklı pestisit bildirimlerinin sayısı 430’a ulaştı. Pestisit bildirimi yapılan meyve ve sebzeler arasında biber ve narenciyenin yanı sıra üzüm, asma yaprağı, patlıcan, kabak, domates, karpuz ve armut bulunuyor.

• Bülent Şık’ın yazısı: ‘Pestisitlerin yarıdan çoğu 10 ilde kullanılıyor’

Danıştay, havalimanlarına taşımacılık yapan araçların kalkış yerlerini, ara durak ve bindirme ceplerini belirleme yetkisini büyükşehirlerden alıp Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na veren yönetmelik değişikliğini iptal etti. İBB, değişikliğe karşı dava açmış ve resmî makamlara Sabiha Gökçen Havalimanı'na taşımacılık yapan HAVAİST firmasının ‘hukuksuz ve yetkisiz’ çalıştığını bildirmişti. 

Gazeteci Serhan Asker, İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı. Halk Tv’de ‘Görkemli Hatıralar’ programını hazırlayıp sunan Asker, çekim için bulunduğu İzmir’de yapılacak programın yayınlanacağını söyledi.

Muğla-Aydın sınırında bulunan Bafa Gölü’nün suyu yaklaşık 20 metre çekildi. Büyük Menderes’in suyuyla beslenen Bafa, nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan 261 kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Manisa'daki Marmara Gölü, doğal ve beşeri nedenlerle tamamen kurumuştu. 

politika

Fotoğraf: Depo Photos

AKP, partinin mevcut genel başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tek genel başkan adayı olduğu kongrede, partiyi yerel seçime götürecek yeni ekibini belirleyecek. BBC Türkçe’nin kulis haberine göre, MKYK’nın en az yarıdan fazlasının değişmesi bekleniyor. Kongreye DEVA, Gelecek ve Yeşil Sol Parti’nin temsilcileri davet edilmedi.

Murat Sevinç’in yazısı: ‘TİP, yürümeye başlamakla çok iyi bir iş yaptı.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: İsrail Müzesi

ABD’li bir turist, Kudüs’teki İsrail Müzesi’nde bulunan antik Roma heykellerini parçaladı. Musevilerin kutsal olarak kabul ettiği Tevrat’a aykırı olduğu için eserlere zarar verdiğini söyleyen 40 yaşlarındaki turist gözaltına alındı. Zarar gören eserlerden biri 2. yüzyıla ait Athena büstü, diğeri ise 210-211 yıllarına ait Roma tanrısı Nemesis’i simgeleyen bir heykel.

ABD’li şarkıcı Taylor Swift’in Eras turnesinin konser filminin küresel ön bilet satışları, 100 milyon doları aştı. Eras turnesi, gelecek yılın sonlarına kadar devam edecek. Bu, turun toplam konser bileti satışlarının 1.4 milyara ulaşabileceği anlamına geliyor. Şu ana kadar en yüksek turne bilet satışlarına 900 milyon dolarla Elton John ulaşmıştı. 

• Film, 13 Ekim’de 100’den fazla ülkede, 3 Kasım’da ise Türkiye’de gösterime girecek.
• Kapsül Pazar’da Ilgaz Gökırmaklı’nın yazısı: ‘Kendi evreninde en ‘kalabalık’ hâliyle: Taylor Swift’

İtalya merkezli moda tasarımcısı Prada, NASA astronotlarının 2025 Ay görevinde giyeceği uzay kıyafetlerini dizayn edecek. Konuyla ilgili Space adlı uzay şirketiyle birlikte çalışacak olan Prada’nın projeye, malzeme ve üretim konusunda uzmanlık katması bekleniyor. 

• Artemis 3 isimli söz konusu görevde 1972’deki Apollo 17’den bu yana ilk kez bir mürettebat Ay’a ayak basacak. Bu isim de Christina Koch olacak. Koch, görevin başarıyla tamamlanmasıyla Ay’a inen ilk kadın olacak.

James Bond karakterine, 1973 ila 1985 yılları arasında çektiği yedi filmle can veren Roger Moore’un kişisel koleksiyonu 1.1 milyon sterline (37.2 milyon lira) satıldı. Oyuncunun ‘Ölüme Bir Bakış’ filminde (1985) giydiği Bogner kayak kıyafeti, paltosu, akşam yemeği takımları ve ipek kravatı da satılan eşyalar arasında bulunuyor. Elde edilen gelirin bir kısmı UNICEF’e bağışlanacak.

Kapsül Kültür’ün bu haftaki sayısı: ‘Şu ‘kuruş istemeden’ meselesi’

dünya

Nobel Barış Ödülü’nün bu yılki sahibi İranlı kadın hakları savunucusu Narges Mohammedi oldu. Hâlihazırda İran’da ‘propaganda yaymak’ suçundan cezaevinde bulunan Mohammadi, Nobel ödüllü Şirin Ebadi tarafından kurulan İnsan Hakları Savunucuları Merkezi’nin başkan yardımcısı. Mohammadi 31 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. 

• Norveç Nobel Komitesi Başkanı Berit Reiss-Andersen, konuyla ilgili, “Rejim onu toplamda 13 kez tutukladı, beş kez mahkûm etti ve toplam 31 yıl hapis cezasına çarptırdı. Bu konuşmayı yaparken de hâlâ hapishanede” açıklamasını yaptı.

Suriye’nin Humus şehrindeki bir askerî akademinin mezuniyet törenine silahlı insansız hava araçlarıyla (SİHA) düzenlenen saldırıda en az 100 kişi hayatını kaybetti. Onlarca kişinin yaralandığı saldırıyı üstlenen henüz olmadı. Suriye Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas’ın da törende yer aldığı, saldırıdan dakikalar önce ayrıldığını belirtildi. 

• SİHA’ların Humus’un kuzeyinde muhalif ve cihatçı örgütlerin kontrolündeki bölgelerden kalktığı düşünülüyor.

Eski ABD lideri Trump’ın, görevinden ayrıldıktan sonra Avustralyalı bir iş insanıyla ABD nükleer denizaltıları hakkında gizli bilgi paylaştığı öne sürülüyor. The New York Times, bu Avustralyalı ismin iş insanı Antony Pratt olduğunu yazdı. ABC News kanalı ise Pratt’in bu hassas bilgileri çalışanları, onlarca yabancı yetkili ve birkaç gazeteciyle paylaştığını aktardı.

UNICEF, iklim krizine bağlı nedenlerden dolayı, 2016-2021 yılları arasında 43 milyondan fazla çocuğun göç etmek zorunda kaldığını duyurdu. Buna göre dünya genelinde her gün yaklaşık 20 bin çocuk evini terk etmek zorunda kaldı. Kurum, önümüzdeki 30 yıl içinde 100 milyondan fazla çocuğun daha göç etmek zorunda kalabileceğini tahmin ediyor. 

• En fazla çocuk göçü veren ülkeler Çin, Hindistan ve Filipinler oldu.

İran’ın eski liderlerinden Mahmud Ahmedinejad, özel izinle yurtdışına çıktı. ABD tarafından yaptırım listesine alınan ve tutuklanma ihtimali nedeniyle geçen günlerde yurtdışına çıkmasına izin verilmeyen Ahmedinejad, Orta Amerika ülkesi Guatemala'ya gitti. Söz konusu izin, Ahmedinejad’ın güvenlik sorumluluğunu üstlenmesinin ardından verildi.

İtalya’da hükümet, Napoli yakınlarındaki Campi Flegrei yanardağı çevresinde yaşayan insanların olası bir tahliyesini planlıyor. Campi Flegrei, toplam nüfusu 500 binin üzerindeki Pozzuoli, Agnano ve Bacoli gibi kasaba ve köylere yakın bir konumda bulunuyor. Son dönemde bölgede meydana gelen 1.100’den fazla depremin yeraltındaki magma odalarıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor.

ekonomi

Fotoğraf: Sedat Elbasan / Depo Photos

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen bölgelerin inşası kapsamında konut ve işyerleri için 750 bin ila 1 milyon lira arasında yapım kredisi verilecek. Buna göre gerçek ve tüzel kişilere konut için 750 ila 1 milyon lira; işleri için de 750 bin lira yapım kredisi sağlanacak. İnşaat malzemesi alımı için de konutlara 750 bin lira, işlerlerine de 400 bin lira hibe edilecek.

Küresel gıda fiyatları, eylülde, son iki yılın en düşük seviyesinde sabit kaldı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün ‘gıda fiyat endeksi’, bir önceki aya kıyasla 0.1 puanlık düşüşle 121.5 seviyesine geldi. Bu yılki düşüşün en önemli etkeni ise ucuzlayan bitkisel yağlar sayesinde gerçekleşti. 

Anayasa Mahkemesi, ek Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin (MTV) iptali istemiyle CHP tarafından yapılan başvurunun reddiyle ilgili gerekçeli kararını açıkladı. Kararda, ‘ölçülü’ olmak kaydıyla olağanüstü durumlarda ekonomik kayıpların telafisi amacıyla ek vergi getirilebileceği belirtildi. Mahkeme ayrıca Ek MTV gelirlerinden belediyelere pay ayrılmamasını öngören kanun hükmünün de Anayasaya aykırı olmadığını hükme bağladı.

ABD merkezli yatırım bankası JPMorgan, Türk Lirası’nın adil değerinden ucuz olduğunu düşünüyor: “TL, uzun dönemli reel efektif kur ortalamasından sapmaya göre gelişen piyasalardaki en ucuz para birimi.” Banka, eylül ayı başında ‘TL’de ağırlık artır’ tavsiyesinde bulunmuştu. Goldman Sachs da ‘TL oyuna geri döndü’ başlıklı raporuyla müşterilerine TL'de kazancı öne çıkarmıştı.

Tesla, Model 3 ve Model Y araçlarının fiyatlarında ABD’de yüzde 2.65 ila yüzde 4.23 oranında indirime gitti. Buna göre Model 3 aracın fiyatı 40 bin 240 dolardan 38 bin 990 dolara; Model Y’nin fiyatı ise 50 bin 490 dolardan 48 bin 490 dolara düştü. Daha yüksek fiyatlı Model S ve Model X’in fiyatları da değişmedi.

spor

Fotoğraf: bjk.com.tr

UEFA Avrupa Konferans Ligi maçında evinde İsviçre ekibi Lugano’ya 3-2 yenilen Beşiktaş’ta teknik direktör Şenol Güneş istifa etti. Kulüp, en geç aralık ayının başında olmak üzere olağanüstü kongreye gideceğini açıkladı. Pazar günü oynanacak İstanbulspor maçında takımın başında Güneş’in yardımcılarından Burak Yılmaz’ın olması bekleniyor.

• Maçı tribünde takip eden TFF Başkanı Büyükekşi, Beşiktaşlı taraftarların küfürlü protestosuyla karşılaşması üzerine Beşiktaş Başkanı Çebi’ye tepki göstererek stadı terk etti. Büyükekşi, protesto için “Organize bir olaydı” dedi.
• Gazeteci Candaş Tolga Işık’ın kulis haberine göre, Çebi kongrede adaylığıyla ilgili kararını vermedi. Çebi aday olmazsa mevcut asbaşkan Emre Kocadağ aday olacak. Hasan Arat'ın adaylığı kesinleşirken Tevfik Yamantürk, Mesut Urgancılar ve Yıldırım Demirören’in de adaylığı gündemde.
• Onur Özgen’in yazısı: ‘Beşiktaş'ta topyekûn değişim zamanı’

Fenerbahçe’nin deplasmanda Spartak Trnava’nın 3-1 yendiği maçın özeti. 

Juventus'un Fransız yıldızı Paul Pogba'nın ikinci numunesine yapılan doping testi de pozitif çıktı. Ligin ilk haftasında Udinese ile oynanan maçın ardından alınan numunesinde yüksek oranda testosteron tespit edilen Pogba, dört yıla kadar men cezası alabilir. 

kapsül öneriyor

• Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler. 
• Begüm Kurgan’ın tarifi: ‘Yüksek proteinli sandviç’
• Gazeteci Tuğrul Eryılmaz anlatıyor: ‘Magazin gazeteciliğinden dedikodu gazeteciliğine’
• VICE videosu: NewYork’ta 85 milyon dolara varan lüks daireleri fotoğraflamak isteyen ve emlakçılara milyarder taklidi yapan sanatçı Andi Schmied’in hikâyesi. 
• Avangart Tabldot’un Daryl Hall & John Oates’in 70’ler klasiği için yaptığı remix: ‘Out of Touch’
• ‘Gör Beni’de Armağan Çağlayan’ın konuğu KÖFN: “Birimizin gelecek, birimizin geçmiş anksiyetesi var.”

günün sözü

“Savcılığa götürüldüğüm ve sonrasındaki günler kendi cenaze törenime katılmak gibiydi. Ne çok sevenim, kardeşim, yoldaşım varmış. Ne çok kişi benim için üzülmüş.”

İçişleri Bakanlığı'na yapılan bombalı saldırıya ilişkin sunucusu olduğu ‘Medya Mahallesi’ programındaki sözleri nedeniyle gözaltına alınan Ayşenur Arslan, yaşadıklarını özetledi.