Sayı: 963 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.594 kelime)

🌧️ Doğu Karadeniz kıyıları ve deprem bölgesinde yağış bekleniyor. İstanbul’da da yer yer yağmur görülebilir. Yurdun diğer bölgelerinde ise parçalı bulutlu bir hava hâkim olacak.

$: 28,91 📈 €: 31,28 📉 BIST 100: 8.087 📈 ₿: 41.217 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, ‘Altın Kelebek’ ödül töreninde sokak hayvanlarına değinen konuşmasının ardından ‘Filistin’i anmadığı’ gerekçesiyle hedef gösterilen oyuncu Ecem Erkek var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Son uyarı

Sabah saatlerinde (10.42) Marmara Denizi Gemlik Körfezi’nde bir deprem meydana geldi. Depremin büyüklüğünü AFAD 5.1, Kandilli Rasathanesi ise 4.9 olarak açıkladı. Ardından artçı sarsıntıların devam ettiği depremin merkez üssünün, Bursa Mudanya açıklarında olduğu duyuruldu. Deprem, Bursa’nın yanı sıra çevre illerle birlikte İstanbul, Tekirdağ, Çanakkale ve İzmir’de de hissedildi.

Mudanya’da bazı binalarda çatlaklar oluştu. Belediye binası tahliye edildi. İstanbul’da iki evde bina çatlağı görüldü, iki kişi de merdivenden düşerek yaralandı. 

‘Bilinmeyen’ bildirim 

Depremden kısa bir süre önce Android işletim sistemine sahip telefonlara bildirim gittiği görüldü. Bazı kullanıcılar uyarıdan 10 saniye, bazısı 30 saniye, bazıları ise 1 dakika sonra depremi hissettiğini söyledi. Uyarıda şu ifadeler yer aldı: “Yakındaki deprem: Hafif sarsıntı bekleniyor. Yaklaşık ... km uzaklıkta, ilk tahminlere göre 5.0 büyüklüğünde.”

Depremin büyüklüğü 4.5 veya üzerindeyse, Android sistemi uyarı gönderebiliyor. ‘Zayıf’ ve ‘hafif’ olarak nitelendirilen sarsıntılarda bildirim olarak ekrana gelen uyarı, ‘orta’ büyüklükte ya da ‘şiddetli’ ise tüm ekranı kaplıyor ve yüksek şiddette bir alarm çalıyor.

Nasıl yapılır?: ‘Ayarlar’, ardından ‘Konum’ sayfasına girilir. Burada önce ‘Acil Durum Konum Hizmeti’ni açılıp hemen altındaki ‘Deprem uyarıları’ sekmesine tıklanır. Uygulamanın çalışması için mutlaka konum bilgisi paylaşılması gerekiyor.

Google, bu uygulamanın ‘hata yapabileceğinin’ altını çiziyor. 

GSM operatörlerine soruşturma

6 Şubat depremlerinin ardından yaşanan ve günler süren iletişim kesintisiyle ilgili açılan soruşturmada, GSM operatörleri hakkında takipsizlik kararı verildi. Kararda, ‘yıkılan baz istasyonlarının işlevini görecek nitelikte tesisinin yapılmasının imkânsız olduğu’ belirtildi. Depremden günler geçmesine rağmen telefonların çoğu yerde çekmediği görülmüştü. 

Turkcell’in 2018’de tanıttığı ve afetlerde iletişim desteği sunmak için tasarladığı drone baz istasyonu servisi Dronecell ortalıkta gözükmemiş ve internet sayfası devre dışı kalmıştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, sosyal medya fenomenleri için özel ekip kurdu. İlk incelemede, ‘vergi suçu’ işleyen 3 binin üzerinde yayıncı belirlendi. Hakkında suç duyurusu yapılan fenomen sayısı 100’den fazla. Tutuklu Dilan Polat’ın ‘Şampiyonlar Ligi’ sözleriyle paylaştığı fotoğraftaki tüm isimlerle ilgili şirketlere kayyum atandı.

Denizbank şube müdürü Seçil Erzan’ın tutuklu yargılandığı soruşturmanın genişleyeceği öne sürüldü. Cumhuriyet’in haberine göre, yeni soruşturma olası bir ‘kara para’ trafiğini inceleyecek. Fatih Terim’in avukatlarının yaptığı açıklamada, “‘Fatih Terim Fonu’ ifadesi içeren tüm içerikler derhal kaldırılmazsa hukuki yollara başvurulacak” denildi. 

MEB, ortaokul ve liselerde seçmeli olan ‘Türk sosyal hayatında aile’ dersinin müfredatını hazırladı. ‘Sağlıklı toplum yapısı’ için ailenin rolü üzerinde duran ders içeriğinde, ‘aile kurmanın fıtrata uygun olduğuna’ değinilecek.

Barış Terkoğlu’nun yazısı: ‘Kabataş gelini neden boşandı?’

İsmail Saymaz’ın yazısı: “Yılmaz Güney’le ilgili davanın yeniden görülmesi ve Sefa Mutlu’nun mezarının açılıp otopsi yapılması isteniyor.”

Eda Özgür Kılınç’ın Sevna Somuncuoğlu’na veda yazısı: “Türkiye’den nevi şahsına münhasır bir feminist geçti ve etrafını savurarak geçti; sevdiğini iyi yöne savururken, hoşlanmadıklarını da yerden yere vuran, çekinmeyen bir tatlı cadı.”

politika

Fotoğraf: İYİ Parti

CHP’nin yerel seçim için ilettiği ‘işbirliği’ teklifini görüşen İYİ Parti, bu teklifi oy çokluğuyla reddetti. Kararın 15’e karşı 35 oyla alındığı açıklandı.  

HEDEP, büyükşehirler dahil Türkiye’nin her yerinde kendi adaylarıyla yerel seçime girme eğiliminin ortaya çıktığını açıkladı.

CHP'nin eski İstanbul il başkanı Canan Kaftancıoğlu, hekimlik mesleğine döndü. Kaftancıoğlu’na siyasi yasak getirilmişti.

kültür - yaşam

Yıldızkoy’dan alınan suda tespit edilen mikroplastiklerden biri.

Türkiye’nin tek su altı deniz parkı Gökçeada’daki Yıldızkoy’da mikroplastik tespit edildi. İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinin liderlik ettiği çalışmada, Yıldızkoy’dan alınan 1 litre suda 3-4 adet mikroplastik bulundu. Organik maddeler gibi çözülemeyen mikroplastikler, deniz canlılarının bağırsak dokularına ve hücrelerinin yüzeylerine takılabiliyor.

‘Kahramanmaraş tarhanası’ ve ‘Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini’ Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret tescili aldı. Bu iki ürünle birlikte Türkiye’nin aldığı coğrafi tescilli ürün sayısı 17’ye yükseldi.

Oxford University Press, 2023’ün kelimesi olarak ‘rizz’i seçti. Çoğunlukla Z kuşağının kullandığı ve internet argosu olarak geçen ‘rizz’, ‘romantik çekicilik ve cazibe’ anlamına geliyor. Yani Türkçeye ‘şeytan tüyü’ olarak da çevrilebilir. Collins Sözlüğü de geçen ay yaptığı duyuruda yılın kelimesi olarak ‘yapay zekâ’nın seçildiğini açıklamıştı.

Ali Atay’ın yönetmenliğini yaptığı ‘Ölümlü Dünya 2’ filmi, vizyondaki ilk üç gününde 400 bin seyirciyi aşarak yılın en iyi açılış yapan filmi oldu. Filmi, çıktığı ilk gün 110 bin kişi seyretmişti.

dünya

Fotoğraf: Ahmed Zakot / Depo Photos

İsrail ordusu, ateşkesin sona ermesinin ardından Gazze’ye yönelik saldırıları artırarak sürdürüyor. Bölgedeki siviller Gazze’nin güneyinde giderek daralan bir alanda saldırılardan kaçmaya çalışıyor. Zira İsrail’in saldırıları artık sadece şehrin kuzeyinde değil, güneyinde de etkisini artırıyor. Bu saldırılar sonucu 7 Ekim’den bu yana çoğunluğu kadın ve çocuk 15 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Toplamda 7 gün süren ateşkeste Hamas, 7 Ekim saldırılarında rehin aldığı 240 kişiden 110’unu; İsrail ise karşılığında 240 Filistinli mahkûmu serbest bırakmıştı.

• İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet’in lideri Ronen Bar, dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar Hamas liderlerini ele geçireceklerini söyledi: “Gazze’de, Batı Şeria’da, Lübnan’da, Türkiye’de, Katar’da… Birkaç yıl alacak. Ama bunu yapmak için orada olacağız”. Türkiye ise açıklamaya karşılık olarak Türkiye’de yasadışı faaliyette bulunmalarının ‘ciddi sonuçları’ olacağı konusunda uyarıda bulundu.

ABD ordusu, Kızıldeniz’de üç ticari gemiye düzenlenen saldırılar sonrası bölgede üç insansız hava aracı düşürdü. Saldırıların Yemen’de Husilerin kontrolündeki bölgelerden düzenlendiği açıklandı. Husiler de ‘Unity Explorer’ ve ‘Number 9’ adlı iki İsrail gemisine saldırdıklarını duyurdu. Ancak İsrail ordusu, söz konusu iki geminin İsrail’le bağlantısının bulunmadığını belirtti. İç savaşın sürdüğü Yemen’de, ülkenin Kızıldeniz kıyısı Husilerin elinde bulunuyor.

Fransa’nın başkenti Paris’teki Eyfel Kulesi’nin yakınlarında bıçaklı ve çekiçli saldırı nedeniyle bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi de yaralandı. Yaşamını yitiren kişinin Alman vatandaşı olduğu duyuruldu. Saldırının şüphelisi, 26 yaşındaki İran asıllı Fransız Armand R. olayın ardından yakalandı. Saldırı planlamaktan 4 yıl hapis yatan Armand R.’nin, daha önce IŞİD’e bağlılık yemini ettiği de ortaya çıktı. 

Endonezya’daki Sumatra Adası’nda bulunan Merapi Yanardağı patladı. 3 kilometre yüksekliğinde kül püskürten yanardağın patlaması nedeniyle şu ana kadar 11 dağcı hayatını kaybetti. Kayıp olan 12 dağcıyı arama çalışmaları güvenlik endişeleri nedeniyle durduruldu. Bölgedeki 49 dağcı ise tahliye edildi.

ABD’nin eski Bolivya ve Arjantin büyükelçisi Manuel Rocha, Küba adına casusluk yapmak suçlamasıyla tutuklandı. 73 yaşındaki eski diplomatın, uzun süredir devam eden bir FBI soruşturması kapsamında tutuklandığı belirtiliyor. Kolombiya’da doğan Rocha, 1997-2000 yılları arasında ABD’nin Arjantin büyükelçiliği, daha sonra da Bolivya’da aynı görevi yürütmüştü.

Venezuela’da yapılan referandumda Guyana ile tartışmalı Esequibo bölgesinin Venezuela’nın bir eyaleti olarak tanınması kabul edildi. Oylamaya katılanların yüzde 95’ten fazlasının ‘Evet’ oyu verdiği belirtiliyor. Hem Guyana hem de Venezuela, Esequibo bölgesinin kendisine ait olduğunu savunuyor. Referandum sonucuna karşın Venezuela’nın, bölgeyi hâkimiyeti altına almak için askerî bir operasyon düzenlemesi beklenmiyor. 

Yusuf Özkan’ın derlemesi: ‘Hollanda’da Dilan Yeşilgöz’e partisinde destek neden azalıyor?’

ekonomi

İllüstrasyon: Erhan Demiralp / Depo Photos

TÜİK’in kasım ayı verilerine göre, yıllık enflasyon yüzde 62’ye çıktı. Yıllık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 93 ile lokanta ve otellerde gerçekleşti. Tüketici fiyatlarındaki aylık artış ise bir önceki aya göre hızlanarak yüzde 3.28 arttı. En yüksek aylık artış doğalgaz, su, elektrik gibi faturaları da içeren konut kategorisinde görülerek yüzde 11.17 oldu.

• ENAG ise kasım ayı enflasyonunu yüzde 5.58, yıllık enflasyonu yüzde 129 olarak hesapladı. 
• Ekonomist Mustafa Sönmez: “TÜİK, hane aylık harcamasında doğalgazın payı yüzde 3 diyor. Kasımda doğalgaz fiyatının yüzde 478 arttığını da kabul ediyor. Bu, doğalgazdan dolayı yüzde 13 TÜFE artışı. Ama TÜİK ağırlığı binde 3’e çekiyor. Çarpıtıyor!”

Dolar/TL kuru, haftanın ilk işlem gününde 29.24’e yükselerek tarihinde ilk kez 29 liranın üzerini test etmiş oldu. Euro/TL kuru ise 32 lira sınırına kadar çıktı.

Yılın 11 aylık döneminde otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 66 artışla 840 bin 925 adet, hafif ticari araçlar da yüzde 44 artışla 233 bin 57 adet oldu. Yılın başından bu yana Togg’un teslimatı 13 bin 572 olurken, Tesla satışları ise 11 bin 600 olarak kaydedildi. Kasım ayı dikkate alındığında Togg’un aylık teslimatı 4 bin 401, Tesla’nınki 900 oldu.

Spotify, çalışanlarının yaklaşık yüzde 17’sini işten çıkarmaya hazırlanıyor. Bu, küresel çapta yaklaşık 9 bin çalışanın 1.500’ünün işsiz kalacağı anlamına geliyor. Şirketin CEO’su Daniel Ek, işten çıkarılacakların beş aylık kıdem tazminatlarını alacağını söyledi.

Bitcoin, yüzde 6.1 artışla 42 bin 144 dolara ulaşarak son 20 ayın en yüksek seviyesine yükseldi. Ethereum da yaklaşık yüzde 2’lik artışla 2 bin 231 dolardan işlem görüyor.

Marketing Türkiye’nin, İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat Sözen ile yaptığı söyleşi: “Eğer ki maliyetleri indiriyorsan karşındakinin yaşam şartlarını düşürürsün ve buradan sana fayda çıkması mümkün değil. Nitelikli insan kaynağı azaldı. Eğer bu niteliği istiyorsa bedelini de ödemek zorunda. Eğer ödemem diyorsa standarda razı olmaktan başka çaresi yok!”

spor

Kulüp efsanelerinden Samet Aybaba futbol takımlarından sorumlu genel koordinatör; Feyyaz Uçar ise futboldan sorumlu yönetim kurulu üyesi oldu. (Fotoğraf: BJK)

Beşiktaş’ın 35. başkanı Hasan Arat oldu. Toplam 7 bin 271 oy alan Arat’ın rakibi Serdal Adalı ise 4 bin 557 oyda kaldı. Kongrede, 11 bin 785 üye oy kullandı. Bu sayı, kulüp tarihinin rekoru. Arat teşekkür konuşmasında, Adalı için “Ebediyete kadar kardeşim kalacaktır” dedi. 

UEFA, Almanya’nın Hamburg kentinde yapılan Euro 2024 kura çekiminde canlı yayına yansıyan sesler hakkında soruşturma başlattı. YouTuber Daniel Jarvis, olayın arkasında kendisinin bulunduğunu öne sürdü.

Takımının deplasmanda Trabzonspor’a karşı aldığı galibiyet sonrası Kayserili olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Özhaseki ile görüşen Kayserispor Başkanı Ali Çamlı, 100 bin lira olan galibiyet primini 125 bin liraya yükselttiğini açıkladı. Görüşmede futbolcuların prim isteğine karşı Özhaseki’nin “Yakışan neyse söylensin, ödeyeceğim” dediği görülüyor.

Adana Demirspor, sezon başında göreve başlayan Hollandalı teknik direktör Patrick Kluivert'la yollarını ayırdı.

Spor ekranı: Fenerbahçe-Sivasspor (20.00/beIN Sports 1), Torino-Atalanta (22.45/S Sport), Pacers-Celtics (03.30/S Sport).

kapsül öneriyor

• Kapsül Pazar’ın son sayısı: ‘INJI rüzgârı: ‘Azıcık göbek atalım ya!’ ve Kapsül Business’ın son sayısı: ‘Metalaştıramadıklarımızdan mısınız?’
• Ben Böhmer’in seti: ‘BBC Radio 1 Essential Mix’
• The New York Times seçkisi: ‘Best movies of 2023’
• ‘The Crown’ final sezonunun ikinci yarısının fragmanı. 
• Faruk Bildirici’nin yazısı: ‘Medya Denizbank’ı neden korudu?’
• Fatih Altaylı’nın konuğu gazeteci Timur Soykan, kariyerini ve yaptığı haberleri anlatıyor: “Ümidimi kaybetmedim!”

günün sözü

“Bu fay, Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolunun bir parçası. Depremi kuzey kolda bekliyoruz. Şu an bir sıkıntı görmüyorum ama Gemlik’te önlem alınarak bu yerleşim alanı deprem dirençli hâle getirilmelidir. Bu kentimizin yeri çok tehlikelidir ve doğrudan Gemlik fayının üzerindedir.”

Prof. Dr. Naci Görür, Bursa merkezli 5.1 büyüklüğündeki depremi yorumladı.