Sayı: 107 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.029 kelime)

Bir tarihe veda: Hotel Jugoslavija

Hazırlayan: Eylül Naz Baklacı 

Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da bulunan ve ülkenin en lüks otellerinden biri olan Hotel Jugoslavija, yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. 1969 yılında açılan ve kraliyet ailelerinden politikacılara, biliminsanları ve oyunculara birçok ünlü ismi ağırlayan otelin bakımsız ve terk edilmiş oluşundan dolayı yıkılması bekleniyor.

Slovakya, Macaristan, Bulgaristan ve Moldova gibi birçok ülkeden geçen Tuna Nehri’nin kollarından Sava’ya bakan Hotel Jugoslavija, 1990’lı yılların sonuna kadar ülkenin gelişmişlik ve bütünlük sembollerinden biriydi. Otel, eserlerinde orijinallik ve sadeliği öne çıkaran ve ünlü mimar Le Corbusier’le de çalışan Drago Ibler’in öğrencilerinden oluşan Zagreb ekolü mimarları Mladen Kauzlarić, Lavoslav Horvat and Kazimir Ostrogović’in projesi üzerinden yapılmıştı. 

ABD Başkanı Richard Nixon’dan İngiltere Kraliçesi Elizabeth’e, astronot Buzz Aldrin’den şarkıcı Tina Turner’a kadar birçok ünlü ismi ağırlayan ve lüks dekorasyonuyla bilinen otel, 2010 yılına kadar 40 bin adet Swarovski taşından ve 5 bin ampulden oluşan dünyanın en büyük avizesine sahipti. 

1999 yılındaki NATO saldırılarında bir kanadı zarar gören bina, 2006’da Sırbistan Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla başlayan kapanış sürecine kadar eski ihtişamını koruyordu. Bu dönem özelleştirilen otelin günümüze dek yeni otel, yaşam alanı, iş merkezi, alışveriş merkezi gibi projelerle yeniden canlandırılması planlandı. Bu planlara dair en çok konuşulanı otelin yanına biri ticari diğeri konut amaçlı iki adet 155 metrelik gökdelen inşa edilmesiydi. 

2013’te otelin bir bölümü özel misafirlere açıldı. Son olarak Mart 2024’te, Marriot International grubu tarafından alınıp Ritz-Carlton otellerinden birine dönüşeceği iddia edilen otelin, eylül ayında yeniden yapılandırma kapsamında yıkılacağı duyuruldu. 

Terk edilen otel, graffitiler, cam parçaları, yırtılmış koltuklar ve kaplamalar, kırık pencerelerle yıkık dökük ve hüzünlü bir alana dönüştü. Otelin yıkılış kararı ise, kamuoyunda tartışma yarattı. Bazı Belgradlılar, otel yerine gökdelen inşa edilmesini protesto ederek Jugoslavija’nın kültürel bir miras olduğunu belirtiyor. Yatırımcıların sözcüsü Zivorad Vasic ise binanın kullanılamaz hâlde bulunduğunu ve günümüzün otel algısının değiştiğini söylüyor.

BIRN’e konuşan Belgrad Felsefe ve Sosyal Teori Enstitüsü’nden Ksenija Radovanovic, şehrin bir süredir ‘vatandaşlara göre dizayn edilmediğini’ söyledi. Radovanic, sürdürülebilir adımların yetersiz kaldığı, kurumların güçsüzleştiği ve yapıların kimin için inşa edildiğinin anlaşılamadığı bir şehir planıyla karşı karşıya olduklarını söylerken Hotel Jugoslavija’nın geleceğinin, şehirde yaşayanlar ve uzmanlar arasında konuşulup belirlenmesi gereken bir mesele olduğunu ifade etti.

Dahası

Fotoğraflarla: ‘Yugoslavya’daki Otellerin İç Mekân Tasarımları’

Charles Carter’ın kamerasından: ‘Hotel Jugoslavia’da bir gece’

2017 yapımı Hotel Jugoslavija filminin fragmanı ve künyesi.

bugünkü destekçimiz

GENÇLERE ALAN AÇIK: FOTOĞRAF YARIŞMASI BAŞLADI!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden Kültür AŞ tarafından düzenlenen “Gençlere Alan Açık: Fotoğraf Yarışması” şehir yaşamını farklı perspektiflerden yansıtmak isteyen genç yeteneklere kapılarını açıyor.

İBB Kültür AŞ, proje koordinatörlüğünü Banu Seyhan’ın yürüttüğü Gençlere Alan Açık yarışmalarının üçüncüsünü, Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonu (TFSF) iş birliği, Sony ve DifoArt’ın destekleriyle fotoğraf alanında gerçekleştiriliyor. Şehir Hikâyeleri temasıyla düzenlenen Gençlere Alan Açık: Fotoğraf Yarışması’nda şehirlerin renkli hikâyelerini yakalamak ve şehir ile mekân kavramlarını genç bir bakış açısıyla yeniden yorumlamak isteyen herkes katılabiliyor.

Genç fotoğrafçılar, hikâyenizi karelerle anlatın!

Fotoğraflar şehrin sokaklarından, anlık detaylardan, zamanın izlerinden, mekânların hikayelerinden ve hayatın küçük ama çarpıcı karelerinden oluşacak. Yarışma, Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonu (TFSF) kurallarına uygun şekilde düzenlenirken, gençlerin şehir hikâyelerini özgün bir bakış açısıyla anlatmalarını da teşvik ediyor.

Banu Tunçağ, Burak Bulut Yıldırım, Coşkun Aral, Prof. Emre İkizler, İzzet Keribar, Murat Abbas, Nihal Gündüz, Orhan Cem Çetin, Ömer Serkan Bakır’dan oluşan seçici kurul, öncelikle Taksim Sanat’ta sergilenmeye hak kazanan eserleri belirleyecek. Bu eserler, 26 Aralık’ta Taksim Sanat’ta sanatseverlerle buluşurken sergiyle eş zamanlı olarak Radar Türkiye’de halk oylamasına sunulacak. Oylama sonucunda, halk ödülünü kazanan eser belirlenecek. Ardından, seçici kurul tarafından ilk üç kazanan fotoğraf belirlenecek.

Ödüller:

Birincilik: SONY ILCE-6400L

İkincilik: SONY ZV-E10L

Üçüncülük: SONY ZV-1F

Halk Ödülü: SONY ZV-1F

Şimdi sıra sizde!

Şehrin sesi, dokusu ve ruhunu en iyi yansıtan kareleri yakalayan fotoğraflar, ödüllerin yanı sıra sergilenme ve sanat dünyasına adım atma şansını yakalayacak. Şimdi, şehir hikayenizi ortaya koyma ve sanatsal yeteneklerinizi özgürce ifade etme zamanı!

Daha fazla bilgi ve başvuru koşullarına buradan ulaşabilirsiniz.  

haber turu

Seddülbahir Kalesi

Bu yıl 17.’si düzenlenen Dünya Mimarlık Festivali’nde (World Architecture Festival), Türkiye’den dört yapıya ödül verildi. ‘Kültür’ kategorisinin kazananı İstanbul Modern olurken aynı kategoride ‘yüksek övgüye değer görülen’ eser Çanakkale kıyılarındaki Seddülbahir Kalesi olarak belirlendi. Konya’daki Kalyon Karapınar GES Santrali, ‘üretim, enerji ve lojistik’ kategorisinde ödüle değer görüldü. Henüz tamamlanmayan binalara verilen ‘Geleceğin Projesi’ ödülü ise Küçükçekmece Cemevi’nin oldu. 

Geçen hafta Kadıköy Kaymakamlığı tarafından ‘toplum barışını tehlikeye atacak provokatif içerik taşıdığı’ ileri sürülerek gösterimi yasaklanan ‘Queer’ filminin yönetmeni Luca Guadagnino, yaşananlarla ilgili “Bu yasakla filmin daha çok kült olmasına yardımcı oluyorlar, kendi topuklarına sıkıyorlar” dedi. Çevrimiçi sinema platformu MUBI Türkiye, düzenlediği ‘MUBI Fest’in açılış filmi olan Queer’in gösterimine izin verilmemesi üzerine festivali tamamen iptal etmişti.

Prestijli edebiyat ödülü 'Booker'ın bu yılki kazananı, ‘Orbital’ adlı kitabıyla Britanyalı yazar Samantha Harvey oldu. İngilizce yazılan ve Britanya veya İrlanda’da yayınlanan kurgu eserlere verilen ödülün bu yılki sahibi ‘Orbital’, dünya yörüngesinde dönen altı uluslararası astronotu konu alıyor.

İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre evden çalışanlar, işe gidiş süresinden tasarruf ederek her gün ortalama bir saat kazanıyor. Ofiste çalışanlar her gün yolda ortalama 56 dakika zaman kaybediyor. Evden çalışanlar uyku ve dinlenmeye günlük 24 dakika, egzersiz gibi fiziksel aktivitelere 15 dakika daha fazla zaman ayırabilirken ofiste çalışanlara kıyasla her gün 10 dakika daha az çalışıyor.

Fransa’nın 18. yüzyıl kraliçelerinden Marie Antoinette ile bağlantılı bir kolye, açık artırmada 4.5 milyon dolara (154 milyon liradan fazla) satıldı. Yaklaşık 300 karat ağırlığında, 500 eski maden kesimi elmastan oluşan kolye, beklenenin üzerinde bir fiyata alıcı buldu. Müzayede evi, parçadaki elmasların bir kısmının, Fransız Devrimi’nin yükselişine ve sonunda Antoinette’ın 1793’te idamına yol açan ‘Gerdanlık Olayı’nın merkezindeki ünlü kolyeden gelmiş olabileceğini söylüyor.

ABD’li oyuncu ve yönetmen John Krasinski, People dergisinin ‘en seksi erkek’ tacını Patrick Dempsey’den devraldı. Krasinski, ‘The Office’ dizisindeki ‘Jim Halpert’ rolüyle tanındı.

İtalya polisi, Banksy, Warhol ve Picasso’nun sahte eserlerini müzayedelerde yüksek fiyatlara satan bir çetenin tespit edildiğini ve İtalya’yla birlikte İspanya, Fransa ve Belçika dahil olmak üzere 38 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Bu kapsamda piyasa değeri 200 milyon euro civarında olduğu düşünülen iki bini aşkın sahte eser de ele geçirildi.

nerede ne var?

Fotoğraf: Eylül Naz Baklacı

‘Zamanlar arası’ sergisi Decollage Art Space’te açıldı. Abidin Dino’dan Cihat Burak’a, Devrim Erbil’den Mübin Orhon’a 1882 ve 1955 yılları arasında doğan ve Türkiye’de sanata yön veren 22 sanatçının eserlerinin bulunduğu sergi, 8 Aralık’a kadar görülebilir.

Sinematek/Sinema Evi'nde, ‘Avrupa Film Ayı’ sürüyor. Klasik Macar Sineması seçkisi, ‘Piyanisti Vurun’ ve ‘Amadeus’ gibi filmlerin de bulunduğu ‘Il Cinema Ritrovato’, feminist avangart yönetmen Germain Dulac'ın sessiz filmleri ve daha fazlası Kasım ve Aralık boyunca izlenebilecek.

Noise İstanbul Festivali, 15-16 Kasım’da Borusan Müzik Evi’nde elektronik müzik alanında dünyadan öncü müzisyenleri konuk edecek.

Ayyuka, 16 Kasım Cumartesi akşamı Salon İKSV’de 2000’lerin ruhunu yakalamak isteyen müzikseverlerle buluşuyor.

İKSV’nin düzenlediği 28. İstanbul Tiyatro Festivali devam ediyor. Çağdaş tiyatronun önemli isimlerinden Şahika Tekand’ın yazıp yönettiği ‘Ölüyor mu Ne?’ 16-17 Kasım’da Alan Kadıköy’de izlenebilir. Festival, kapanışını ise dünyaca ünlü tiyatro yönetmeni Thomas Ostermeier ile topluluğu Schaubühne Berlin’in ‘III. Richard’ performansıyla yapacak.

Bu yıl ilki gerçekleşecek Beyoğlu Caz Festivali, 15-17 Kasım tarihlerinde çeşitli mekânlarda müzikseverlerle buluşacak. Türkiye ve dünyadan caz müzisyenlerini ağırlayacak festivalde Chassol, Bada Bada, Asher Gamedze, Sanat Deliorman gibi isimler sahnede olacak. Kapsül Pazar’ın son sayısı: ‘Sokağın Sesi: Beyoğlu Caz Festivali’

Çağdaş sanatın önemli isimlerinden Alman sanatçı Georg Baselitz’in sergisine ev sahipliği yapan Akbank Sanat, sergiyle bir Alman filmleri seçkisini buluşturuyor. Savaş sonrası Almanya’nın toplumsal ve siyasi dönüşümlerini irdeleyen Yeni Alman Sineması’ndan altı film 12 Kasım-17 Aralık tarihleri arasında gösterimde olacak.

kapsül kültür öneriyor

Mehmet Açar’ın ‘The Substance’ (Cevher) filmi eleştirisi: ‘Gençlik bağımlılığa dönüştüğünde’

Gideceğiniz şehre göre kitap önerileri 📚

Chromas kurucusu koro şefi Başak Doğan anlatıyor: “Alışılmış tekdüze koro müziğinin aksine hep yeni bir repertuvar, yepyeni bir müzikal dünya yaratmak üzere çalışıyorum.”

‘KALT’ın Podcast’i’ bölümü: ‘Dubleks Evde Yaşam ve Ölüm’

Apaçık Radyo’nun 497 şarkılık listesi: ‘Test yayını ilk 35 saat’

Deniz Alphan ve Hülya Ekşigil’in gastronomi podcasti ‘Yedik İçtik’ bölümü: ‘Görgün Taner’

‘Bizimkiler’ dizisinden kesit: ‘Yeni moda hamburger’

Gazeteci Coşkun Aral, Nature Talk's sahnesinde doğadaki deneyimlerini anlatıyor: “Filin sarhoşluğuna tanık oldum.”

İstanbul Boğazı’nın sualtı kamerasıyla kaydedilen görüntüleri.

İhsan Yılmaz’ın yazısı: ‘Semiha Berksoy 88 yıl sonra Berlin’de’