Sayı: 164 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.480 kelime)

Kendime ait bir rota: Büyükada'da bir gün

Eylül Naz Baklacı

“Bu ânı hatırlamak için elimden geleni yapıyorum.” Ocak 2022’deki Heybeliada gezimin sonunda, lacivert gökyüzünün altında, vapur iskelesinde beklerken ve sıcakkanlı bir sokak köpeğini severken aklımdan geçmişti bu cümle. Sonra Kabataş’a dönüş vapurunda, defterime yazmıştım. Üniversite hayatım boyunca, Adalar’a her gidişim kalp çarpıntılarıyla, şehirden kaçma isteğiyle ve karşı kıyıya bakma rahatlığıyla doluydu. Bu yüzden bu yazıyı bir gezi yazısı gibi değil de, Adalar’a dair hislerimi anlatıyormuşum gibi yazmak istiyorum.

Bir kış sabahı Burgaz’daki Sait Faik Müzesi’nde vitrinlere bakarken, Sait Faik’in not defterlerinden birinde o günün tarihini görmüş ve gülümsemiştim. Benim yılımda, o gün soğuk bir Şubat günüydü, Sait Faik’in yılında ise ‘kar yağıyor’du. Aynı günün akşamı Heybeliada’da soba karşısında rakı içmiştim, aynı senenin yazında bu sefer bölüm arkadaşlarımla paylaştım Heybeli’deki sofrayı. ‘Adalar’da Caz’ konserlerinde, çimlere oturup Erkan Oğur’u dinlemiştim, en sevdiğim Pavese kitabı ‘Kumsal’ı bir Adalar dönüşünde okumuştum. Adalar’daki anılarım, hayatımın evrelerinden parçalar gibi. Oradan uzaklaşınca zamana ve mekânlara saçılıyorlar, her gittiğimde ise yeniden birleşiyorlar.

Fotoğraflar: Eylül Naz Baklacı

Hepsinin başlangıcı 2019’a, kendi Büyükada rotamıza dönelim şimdi.

Ev arkadaşımla Büyükada için, onun engin kitap arşivine, benim de fotoğrafçılığa merakıma dayalı, kendimize göre oluşturduğumuz bir rota var. 2019’da Büyükada’ya ilk birlikte gidişimizde, Murat Belge’nin ‘İstanbul Gezi Rehberi’ elimizdeydi. 

Adalar’a gelen İstanbullularla birlikte, vapurda simit yiyerek ve bol gürültü yaparak vardığımız adada ilk gittiğimiz yer, iskeleye 5 dakikalık yürüme mesafesinde, Araba Meydanı’nın hemen ilerisindeki Ada Kahvaltı. Burası, sonraki her gidişimde de, belki de kendimi en evde hissettiğim yer. İskelenin, meydanın ve balıkçıların gürültüsünden uzakta, geniş bir sokağın ortasında beyaz bir köşkte, rengârenk çiçekler, rengârenk süsler ve çiçekli masa örtüleriyle harika bir kahvaltı... Adalı olan sahipleriyle, hem adaya hem de hayata dair sohbet ettiğimizi ve bir Milaslı olarak burada ‘Milas zeytini’ yemiş olmanın beni ne kadar şaşırttığını hatırlıyorum.

Burada kahvemizi de içtikten sonra, sokakları turlamaya başlıyoruz. İki felsefe öğrencisi, kendimize adanın evlerinden beğeniyor, Adalar’a uğrayan herkes gibi burada yaşamanın hayalini kuruyoruz, tabii bir de birlikte köşklerden birinde bir ‘akademi’ açmanın… Önünden geçtiğimiz her evde, kendine özgü bir renk, bir detay, belki kuş motifli bir kapı, belki vitraylı bir pencere, sokağa bırakılmış bir ayna, belki pencereden bakan bir teyze ya da bir kediyle, 2020’den önce sık sık at nalları da karışırdı buna, her sokak kendi ritmini belirliyor.

Adaya dair alışkanlık edindiğim başka bir şey de, Ada Kahvaltı’nın hemen yan sokağında, Büyükada’nın koruyucusu Aziz Dimitri Kilisesi’nin karşısındaki köşklerden birinin duvarındaki Gonca Özmen dizesinin yanında fotoğraf çektirmek: “Bir kadının gövdesine akıyor tüm nehirler”. Şiirde “Bir kadının gövdesinde akıyor tüm nehirler” olan bu dizenin, isteyerek mi, yoksa yanlışlıkla mı ‘gövdesine’ olarak yazıldığını bilmiyorum. Ancak yanlışlığın vardığı anlamdan, bunu yazanın bir erkek olduğunu düşünüyorum. Yine de, her geldiğimde bu dizeye uğramanın, şehirde aklıma takılan bazı soruları adada cevaba kavuşturacağına dair bir inancım var.

Rotanın devamında, Rum Yetimhanesi’ne ve ardından Aya Yorgi’ye doğru yaklaşık 3.5 kilometrelik bir yolda yürüyoruz. Temmuz ayında yürüdüğümüzde, sıcak yüzünden pişman olmuştuk, ancak sonbahar ve bahar ayları eşsiz bir rota. Rum Yetimhanesi’ne yürüyerek çıkarken, denizin görünüp kaybolduğu merdivenler, bahçeler ve birçok insan bisikletle ya da belediyenin minibüsleriyle çıkmayı tercih ettiği için bomboş olan ara sokaklar fotoğraf çekmek için şahane alanlar yaratıyor. Denizin her göründüğü yerde, karşıdan göz kırpan İstanbul’un yüksek ve iç içe binaları, adanın sessizliği ve yeşilliğiyle trajikomik bir kontrast oluşturuyor.

Orman yolunun içinden Rum Yetimhanesi’ne ulaşınca, yapının ağaçların içindeki yalnızlığı ve ahşap karanlığı korkutucu gelebiliyor insana. Restorasyonu tartışma konusu yaratan yetimhane, Avrupa’nın en büyük ahşap yapısı. Ünlü mimar Vallaury’nin 1800’lerin sonunda otel olması için yaptığı ancak Osmanlı’dan izin alınamadığından Rum zenginlerinin bağışlarıyla Rum Patrikhanesi’ne verilerek yetimhaneye dönüşen bina, 1964’te kapatıldı ve 177 çocuk yetimhaneyi apar topar terk etti. 2010’da Rum Patrikhanesi’ne devredilen binanın restorasyonu İBB desteğiyle devam ediyor ancak maliyetinin çok fazla olduğu söyleniyor.

Rum Yetimhanesi’nden Aya Yorgi’ye uzanan yolda, şimdilerde yalnızca bir kafe bulunan ‘Lunapark’ meydanında, Murat Belge eskiden karnavalların yapıldığını anlatıyor. Bu meydandan Aya Yorgi Kilisesi’ne çıkan patikaya geçiliyor. Aya Yorgi’ye çıkan bu yol âdeta bir sabır sınavı: uzun ve çok dik bir yokuş. Hatta Aya Yorgi’ni tarihçesinde, buraya ‘Azap Yokuşu’ deniyor. Bu yolun sonunda kiliseye varıldığında tüm dilekler gerçek oluyormuş. Saat 16.00’ya kadar açık olan Aya Yorgi Kilisesi, Hristiyanların Türkiye’deki iki hac noktasından biri. Hem içeride mumlarla hem de kilise dışındaki ağaçlara kumaş parçalarıyla dilek dileyenler var. 

Arkadaşımla yokuştan çıkarken telefondan mutlaka Fleet Foxes’ın ‘Mykonos’ şarkısını açıp söylüyoruz. En sevdiğimiz şarkıyı söyleyerek yokuş çıkmak sanki bacaklarımızı rahatlatıyor, yüzümüz kıpkırmızı kesilse de keyfimiz yerine geliyor. Aya Yorgi’nin manzarası ise bambaşka. Buradaki Kır Lokantası’nda, tüm adaya ve şehre bakan balkonda, ‘bira-patates’ yapıyoruz. Buraya dair en sevdiğim şeylerden biri de, kilisenin gün batımı manzarası. Aya Yorgi, uçsuz bucaksız gibi görünen Marmara Denizi’ni ve üzerinden geçen gemileri izlemek için harika bir nokta.

Aya Yorgi’den indikten sonra iskele meydanına geri dönmek için, daha uzun bir yol kullanıyoruz. Bu yol bizi, Aşıklar Tepesi ve Dilburnu Tabiat Parkı’na götürüyor. Dilburnu Tabiat Parkı, bir kamp alanı olmakla birlikte buradan denize de girilebiliyor. Orman yolundan evlere giden bu yol ise bizi adanın en ünlü evlerine ulaştırıyor. Bu evleri, güneşin batışıyla adadaki turist nüfusu azalırken, büyülü mor bir ışık içinde ziyaret etmek bana gündüz vakti görmekten çok daha cazip geliyor. Kendimi bir gündüz düşündeymişim gibi hissediyorum, ‘altın saat’te bol bol fotoğraf çekiyorum. Kediler ve bisikletler bana katılıyor.

Aşağıya doğru inerken, Nizam Plajı solumuzda kalıyor. Büyükada’ya gelişlerimizin birinde, Nizam Plajı’nın hemen üstünde bir motelde kalmıştık ve tüm gece neredeyse bomboş olan plajda denizi izlemiştik. Burası dar ve uzun bir plaj olmasına rağmen, adanın ferah alanlarından biri.  

Son olarak Netflix’in Kulüp dizisiyle ünlenen, mimar Sedad Hakkı Eldem imzalı modern tarzda inşa edilen Rıza Derviş Villası, bu yol üzerinde görülebiliyor. Ancak Con Paşa Köşkü, kocaman camları ve sarayvâri süslemeleriyle köşklerden en dikkat çekici olanı. Devlet vapur işletmeleri (İdare-i Mahsusa) yöneticisi olan Con Paşa tarafından 1880 yılında Mimar Achileus Policis’e yaptırılmış köşkün ahşap balkonları ve süslemeleri onu diğer binalardan hemen ayırıyor. Hemen karşısında, gazeteci Ahmet Emin Yalman’a ait olan Yalman Köşkü ise, ‘Hatırla Sevgili’ dizisinde Ünsal ailesinin (Yasemin’in) evi.

2019 İstanbul Bienali’nin mekânlarından biri olan ‘Al Palas’ da denilen Mizzi Köşkü, kırmızı tuğlalı duvarları ve bir gözlem noktasını andıran kulesiyle öne çıkıyor. Köşkün sahiplerinden Lewis Mizzi’nin astronomiye büyük ilgisinin olduğu ve bu kuleden gözlemler yaptığı söyleniyor. Mizzi Köşkü’nün hemen karşısındaki Hacopulo Köşkü de Büyükada’nın özel yapılarından. Con Hacopulos’un yazlık köşkü olduğu belirtilen bina 1800’lerin ortasında yapılmış ve 1900’lerin başında ‘Imperial Otel’ olarak hizmet vermiş. Cumhuriyet’in ilanından sonra, 2014 yılına kadar Büyükada Kaymakamlığı olarak kullanılan bina 2019'da restorasyona girmişti. 

Sahile indiğimizde, orman yolunun ve evlerin sessizliği yerini çarşının kalabalığına bırakıyor. Bu bizim için Büyükada’ya veda vakti anlamına geliyor. Şehir insanlarında, şehre yetişme telaşı var, iskelede son Büyükada ‘selfie’leri çekiliyor. Vapur yanaşmadan, Saatli Meydan’daki Sultan Dondurma’dan dondurmamızı alıyoruz ve kendi rotamızı çizmiş olmanın mutluluğunu yaşayarak dönüş vapuruna biniyoruz. 

bugünkü destekçimiz

JAMES CLAVELL’İN ÇOK SATAN ROMANINDAN UYARLANAN ''SHŌGUN'', 27 ŞUBAT’TAN İTİBAREN SADECE DISNEY+’TA! 

2023’ün bitmesine 1 ay kala Disney+’ın duyurduğu ve heyecan uyandıran Shōgun 27 Şubat’tan itibaren platformdaki yerini aldı. Dizi, Justin Marks ve Rachel Kondo tarafından James Clavell’in aynı adlı çok satan romanından uyarlandı. 10 bölümden oluşan dizinin yedi bölümü yayınlandı ve her salı yeni bölüm gelmeye devam edecek.

Shōgun, 1600 yılında, yüzyıla şekil veren bir iç savaşın başlangıcında Japonya’da geçiyor. Hiroyuki Sanada’nın hem yapımcılığını üstlendiği hem de başrolde yer aldığı dizide, Vekiller Konseyi’ndeki düşmanları ona karşı birleşirken, hayatı için savaşan Lord Yoshii Toranaga’nın hikayesine tanıklık ediyoruz. 

Gizemli bir Avrupa gemisi, yakındaki bir balıkçı köyünde karaya oturmuş halde bulunur. Geminin İngiliz kaptanı John Blackthorne (Cosmo Jarvis), Lord Toranaga'nın (Hiroyuki Sanada) sahip olduğu güç dengelerini biraz değiştirecek ve Toranaga’nın düşmanlarının bölgedeki müthiş nüfuzunu yerle bir etmesine yardımcı olabilecek sırlara sahiptir. Toranaga ve Blackthorne’un kaderleri, gizemli bir soylu kadın ve kötü bir soyun sonuncu üyesi olan çevirmenleri Toda Mariko’ya (Anna Sawai) ayrılmaz şekilde bağlanır. Mariko, bu endişe verici ortamda efendisi Toranaga’ya hizmet ederken, Blackthorne’la yeni keşfettiği arkadaşlığı, kendisini kurtaran inancına olan bağlılığı ve merhum babasına olan görevi arasında bir orta yol bulmak zorunda kalacaktır.

İzleyicilere gizemli ve heyecan dolu bir siyasi tablo içinde efsanevi hikayesini paylaşan ''Shōgun'', sekizinci bölümüyle 9 Nisan’da Disney+’taki yerini alacak.  

Dizinin fragmanlarına ve kamera arkası görüntülerine buradan ulaşabilirsiniz.

gündem

Fotoğraf: Depo Photos

Hatay’da kesin olmayan sonuçlara göre büyükşehir belediye başkanı seçilen AKP’li Mehmet Öntürk, mazbatasını aldı. CHP’nin itirazıyla ilgili YSK, ‘sürecin beklenmesi gerektiğine’ karar verdi. Vali Mustafa Masatlı’nın sürece müdahale ettiğini öne süren CHP, oyların yeniden sayılmasını talep ediyor. CHP lideri Özel, bugün saat 15.00’te YSK önüne çağrı yaptı. CHP’nin itirazları sonucunda Hatay’daki oy farkı 2 bin 569'a düşmüştü. İlk açıklanan fark, 3 bin 890’dı. Geçersiz oy oranı sayısı ise yaklaşık 39 bin. 

YSK, Van'da mazbatanın ilk sıradaki DEM Parti adayı Abdullah Zeydan'a verilmesine ilişkin kararın gerekçesini açıkladı ve Van İl Seçim Kurulu’nun mazbatanın ikinci olan AKP adayına verilmesine ilişkin kararını kaldırdı. Zeydan, 5 Nisan’da mazbatasını almıştı. 

CHP'nin adayı Eyüp Kahveci’nin yüzde 29.69 oy oranıyla birinci olduğu Kütahya'da, 5 bin 659 geçersiz oyun yeniden sayılmasının ardından sonuç değişmedi. Kahveci'nin ikinci sıradaki MHP Alim Işık'la arasındaki oy farkı 602’den 571’e düştü. 

İBB Başkanı İmamoğlu ve ABB Başkanı Yavaş, seçimin ardından ilk kez bir araya geldi. İzmir’in yeni başkanı Cemil Tugay, başkanlık makamında düzenlenen törenle, Tunç Soyer'den görevi devraldı.

Bükreş’te düzenlenen Avrupa Sosyalist Partisi’nin liderler zirvesine katılan CHP lideri Özel, ses tellerinden operasyon geçirdi. 

Ankara Etimesgut’un yeni belediye başkanı Erdal Beşikçioğlu, mazbatasını aldıktan sonra ilk kez tiyatro sahnesine çıktı.

CHP’nin eski lideri Kılıçdaroğlu’nun verdiği söyleşi: “AKP'ye küskün olan seçmen DEVA, Gelecek, İYİ Parti veya Saadet'e oy vermek istemedi. Oylarını kazanma ihtimali olan partiden yana kullandılar.”

‘Türkiye Raporu’ araştırması: “2023 seçiminde oy veren AKP seçmeni yaklaşık 2 milyon kişi sandığa gitmedi. 1.5 milyonu CHP’yi ve 1.4 milyonu da YRP’yi tercih etti.”

Sedat Ergin’in yazısı: “Dışişleri Bakanı Fidan’ın seçim sürecinde destek için gittiği İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Kırşehir ve Sarıyer CHP’de kaldı. Kırıkkale, Bursa ve Ankara Mamak, CHP’ye geçti.”

pazar önerileri

Fotoğraf: Depo Photos

Kapsül’ün listesi: ‘ege’nin iki yakası | tatil yolunda dinlenecek şarkılar’ ve My Analog Journal seti: ‘A Celebration of Latin Jazz & Jazz Dance with Tina Edwards and Friends’

Uzun tedavi sürecinin ardından iyileşen CHP genel merkezinin 19 yaşındaki kedisi 'Şero'nun son hâli.

‘Disko Kralı’ arşivinden: ‘Feyyaz Yiğit'le Dünyamız ve Biz’

Başrollerinde Sezen Aksu ve Ferhan Şensoy’un olduğu Yavuz Özkan imzalı film (1989): ‘Büyük Yalnızlık’ 

Esen Hünal’ın gurme Teoman Hünal’ı konuk ettiği ‘İçki & Yemek Eşleşmeleri’ bölümü: ‘Kokteyl’

Fransız sosyolog Pierre Bourdieu belgeseli: ‘Sosyoloji bir dövüş sporudur’

Oray Eğin’in yazısı: ‘YouTube yayıncılarının seçim performansı nasıldı?’

Kapsül’de bu hafta | Spor: ‘Caitlin Clark Çağı’, Kültür: 'Kültürel hegemonya'da son durum: 'Atma Sinan Atma', Günlük Doz (5 Nisan): ’Seçtik bitmedi’, Business: ‘Sepette yangın var’.