Sayı: 180 - Ortalama okuma süresi: 8 dakika (1.897 kelime)

Fransa Bisiklet Turu: 'Modern yamyam' Tadej Pogacar

İnan Özdemir

2024 Fransa Bisiklet Turu’nu kazanan Tadej Pogacar, sadece rakiplerine karşı yarışmıyor. Katıldığı her yarışta tarihle de mücadele ediyor.

Fotoğraflar: Billy Ceusters 

Bisiklet kaybedenlerin sporudur. Yol bisikletinin en büyük efsaneleri bile aslında çoğu zaman mağlup adamlardır. Evet, bir klişeyle başladım ama sadece Raymond Poulidor gibi ikonlardan bahsetmiyorum. Poulidor’un 14 kez katıldığı Fransa Bisiklet Turu’nda sekiz kez podyuma çıkması ama bir kez bile ilk sırayı alamaması onun trajik bir kahramana dönüşmesine yol açmıştı. Fakat dedim ya, o tip bir kaybetmekten bahsetmiyorum. Sporun doğasında vardır bu gerçek.

Neden bisiklet kaybedenlerin sporudur? Üç hafta süren bir büyük turda hedefiniz genel klasmanı kazanmaksa uzun vadeli planlama yaparsınız. Önemli olan yorgun hissettiğiniz, kötü yarıştığınız bir günde kaybınızı makul sınırlarda tutmak, iyi hissettiğiniz bir günde de rakiplerinizle aranızdaki farkı açmaktır. Her etabı kazanamazsınız. Elbette o gün menüde 2 bin metre rakımlara çıkılan bir dağ etabı varsa, üç tane birinci kategori tırmanış aşılacaksa kazanmak istersiniz. Ama inişle biten bir etapta mühim olan doğru pozisyon almaktır. O gün sprint atılacaksa kazalardan uzak durmak istersiniz. Zamana karşı, çapraz rüzgârlı bir düz etap… Hepsinin kendine has uzmanları vardır, siz kafanızı sarı mayoya odaklayıp bu etapları uzmanlarına bırakırsınız.

Fotoğraf: Charly Lopez 

2024 Fransa Bisiklet Turu bu anlamda sıradışı bir yerde duruyor. 2024 İtalya Bisiklet Turu da farklı bir yerdeydi. 2019’dan beri Tadej Pogacar’ın katıldığı her yarış başka anlamlara sahip. Zira Sloven yarışçı sadece genel klasmanı kazanmaya çalışmıyor, Pogacar katıldığı her yarışı kazanmak istiyor. Pogacar’ın dinlenmek istediği tek bir gün yok. Pogacar’ın “Ya bu parkur bana uymaz” diye baktığı herhangi bir coğrafya henüz icat edilmedi. Sloven bisikletçi her yarışı kazanmak, bütün rakiplerini parçalamak istiyor.

Mesela bugüne bakalım. Siz bu satırları okurken 2024 Fransa Bisiklet Turu’nun son etabı koşulacak. Monaco’dan Nice’e gidilecek olan 21. etap 33 kilometrelik bir zamana karşı yarışı. Pogacar genel klasmandaki en yakın rakibi Jonas Vingegaard’a beş, üçüncü sıradaki Remco Evenepoel’a sekiz dakika fark atmış durumda. Sloven yıldız, 20 etaptan beşini kazanarak bu farkları açtı. Ve bugün tarihe geçecek bir kaza yaşamazsa 2024 Fransa Bisiklet Turu genel klasmanını kazanacak. 2024 İtalya Bisiklet Turu’nu kazandıktan sonra Fransa’da da galip gelerek aynı sezonda İtalya-Fransa dublesi yapacak. En son bunu 1998’de İtalyanların millî kahramanı Marco Pantani başarmıştı.

Dolayısıyla bu tabloya bakınca bugünkü etapta Pogacar’ın güvenli bir şekilde finişe gelmeyi hedeflediğini sananlar olabilir. Oysa o bugün de kazanmak istiyor. Zira Tadej’in ruhunda bu var. Durmaya, dinlenmeye, uzun vadeli planlamaya inanmıyor. Bu işe gün gün bakıyor ve her gün kazanmanın, rakiplerinden birkaç saniye almanın bir yolunu arıyor. Eğer iyi hissediyorsa en az bir atak deniyor. 

Bunu yaparken bazen bisiklet efsanelerini kızdırıyor, “Daha taktiksel düşünsene” diye homurdanan koçların, emekli sportif direktörlerin eleştirilerini dinliyor. Ve ertesi gün bir daha atak yapıyor. Öyle ki 2024 Fransa Bisiklet Turu’nda ilk 20 etaptan beşini kazandı. Bu zaferlerden dördü zirve finişiydi. 2024 İtalya Bisiklet Turu’nda da altı etap kazandığını düşününce işler daha da karmaşıklaşıyor. Bu sene katıldığı iki büyük turda etapların neredeyse yüzde 25’ini kazandı Pogacar.

Tadej Pogacar’ın tek derdi güncel rakipleri de değil. Elbette bu senenin asıl hedefi iki senedir kazanamadığı Fransa Bisiklet Turu’nu yeniden almaktı. 2020 ve 2021’de Fransa’da podyumun zirvesine çıkan Sloven yıldız, 2022 ve 2023’te Danimarkalı rakibi Jonas Vingegaard’ın şampiyonluklarını en yakın basamaktan seyretmişti. Vingegaard’ın takımı ‘Visma-Lease a Bike’, her yıl büyük turlar için en doğru taktiksel planı ortaya koyuyordu ve Pogacar’ın çocuksu iştahını kullanıp onu alt ediyorlardı. Pogacar’ın bir amacı da bu sene intikam turuna çıkmaktı. O tur da başarılı oldu.

İlginç olan, Vingegaard’ı mağlup ederken Pogacar’ın tarihi de alt üst etmesiydi. 1998’den beri yapılmayan İtalya-Fransa dublesine giderken Pogacar pek çok rekor kırdı. Col du Galibier, San Luca, Pla d'Adet, Plateau de Beille, Isola 2000, Col de la Couillole tırmanışlarını tarihte en hızlı çıkan isim oldu.

Örneğin yarışın kaderinde belirleyici olan 15. etapta 15.7 kilometrelik Plateau de Beille tırmanışını 39 dakika 50 saniyede bitiren Pogacar, o tırmanışın gelmiş geçmiş en iyi derecesini elde eden Marco Pantani’nin 1998’deki performansını 3 dakika 44 saniye farkla geçti. Peşinden gelen Vingegaard da tarihin en iyi ikinci tırmanış performansını ortaya koydu. Aslında 2024 Fransa Bisiklet Turu her tırmanış etabında benzer durumlara sahne oldu. Pogacar, Vingegaard ve Evenepoel her pedal çevirişlerinde tarihe de bir kart bıraktılar.

“Tarih nedir?” sorusuna verilmiş en güzel yanıtlardan birinin sahibi İngiliz yazar Edward Hallett Carr’dır. Şöyle tanımlar: “Bugün ile geçmiş arasında bitmeyen bir diyalog”. 

Biri “Yol bisikleti nedir?” diye sorsa muhtemelen aynı yanıtı veririm. Yol bisikletinde tarih sadece rekorlarla hatırlanmaz, her gün yanınızdadır. Bu yüzden Pogacar rekorları kırarken herkes Eddy Merckx’i hatırladı. Gelmiş geçmiş en büyük bisikletçi olan ve yarış kazanma iştahı sebebiyle ‘Yamyam’ lakabı takılan Merckx, pek çok açıdan Pogacar’ın çıkabileceği eşik kabul ediliyor. 

Pek çok bisiklet yorumcusuna göre Pogacar yeni yamyam… Kendisi bu tabiri sevmese de, “Ne yamyamı arkadaşlar? Ben şeker yiyen bir adamım” dese de Sloven bisikletçinin tarihteki yeri bu kıyası getiriyor. Onu yavaş yavaş sadece Merckx ve Bernard Hinault ile kıyaslamaya başlayacağız. Çünkü yaptığı şeylerin benzerlerini sadece belgesellerde ve eski kitaplarda görmüştük.

Elbette tarih, sadece olumlu referanslarıyla yanımızda değil. Pogacar’ın başarıları, bisiklet dünyasında büyük yankı uyandırıyor. Ancak dopingten sık sık ağzı yanan yol bisikletinde her yeni rekor, peşinden fırtınaları ve şüpheleri de getiriyor. Masumiyet karinesi bu sporda tersten işliyor. Burada masumiyetiniz kanıtlanana kadar kirli veya şüpheli kabul edilirsiniz. Alberto Contador da bunu yaşadı, Vincenzo Nibali de bunu yaşadı, Chris Froome da bunu yaşadı, Jonas Vingegaard da bunu yaşadı. Bunlardan bazılarının dopingle başı derde girdi, bazıları ise sıkıntı yaşamadı. Fakat Tadej Pogacar da bu süreçten geçecek.

Bisiklet, gelmiş geçmiş en iyi performansların “Eyvah, biz ne izliyoruz?” diye sorgulandığı bir yer. Bu karanlık mazide yeni nesil bisikletçilerin suçu yok ama neticede onlar bugün o bagajı taşıyorlar. O bagajın içinde nice kalp kırıklıkları, polisiye öyküler, şırıngalar, şeytani doktorlar var. 

Evet, Pogacar 18 yaşından beri yeteneğini bütün dünyaya gösterdi. Evet, daha yirmili yaşlarının başında gelmiş geçmiş en büyük yıldızlardan birini izlediğimiz belliydi. Evet, Belçika tırmanışlarında ve Roubaix arnavut kaldırımlarında izlediğim bu adam hayatımda gördüğüm en yetenekli bisikletçi. Evet, sıcak hava ve yüksek rakımdaki sıkıntılarını çözmesinin, yeni koçu Javier Sola ile antrenman metotlarını değiştirmesinin ona büyük faydası olduğu açık ama tartışmalar olması da doğal. 

Siz de teknolojinin gelişimine, Tadej’in yeteneğine, modern beslenme tekniklerine, yeni stratejilere, organizatörlerin parkurları tasarlama biçimine bakarak Pogacar’ın masumiyetine inanabilirsiniz. Veya çok uzatmadan maziye bakıp “Bu adamlar kirli” diyebilirsiniz. İkisi bakış açısı da son derece normal.

Fotoğraf: Charly Lopez 

2024 Fransa Bisiklet Turu, bisiklet tarihinde özel bir yere sahip olacak. Kimilerine göre 21. yüzyılın doruğu, kimilerine göre de yeni bir karanlık çağın başı olarak… Ve hiç unutulmayacak. 

Temmuz ayında birkaç gün bile Eurosport ekranlarını açtıysanız Tadej Pogacar’ı unutmayacaksınız. Sloven bisikletçi yalnız olmayacak. Yeşil mayolu Biniam Girmay da gelecek aklınıza. Eritreli bisikletçi, kazandığı üç sprint etabıyla sadece ülkesini gururlandırmadı, bütün dünyanın kahramanı oldu. 

Mark Cavendish’i hatırlayacaksınız, Britanyalı sprinterin 35. etap zaferini alarak tarihin en çok Fransa Bisiklet Turu etabı kazanan bisikletçi olduğu günü düşüneceksiniz. Emekli olan Romain Bardet’nin ilk günkü galibiyetini ve son günkü gözyaşlarını unutamayacaksınız. 

Geçirdiği kaza sebebiyle daha iki ay önce hastanede olan Jonas Vingegaard’ın dönüşünü aklınıza getireceksiniz. Sonra bir yerlerde yine Tadej Pogacar ile karşılaşacaksınız. O yeni bir rekorun peşinde olacak, siz de geçmişle bugün arasında gidip geleceksiniz.

bugünkü destekçimiz

Lezzet ve Gerilimin Kesiştiği Nokta: ‘’The Bear’’ Geri Dönüyor

Şu an vizyonda olan dizinin yeni sezonunda Carmy ve ekibi, geçtiğimiz sezon büyük çaba sarf ederek açtıkları restoranlarında misafirlerini ağırlayacak. 

Göz alıcı çiçekler ve loş ışık veren mumlar eşliğinde, mutfakta yaşanan yüksek doz stres ve sinir, artan ısı ve farklı menülerle birleşiyor. Anlaşılamayan kaseler, duvarda patlayan tabaklar ve Michelin yıldızı avı, heyecanı dorukta tutuyor. Emmy ve Altın Küre ödüllü ‘’The Bear’’ın üçüncü sezonu, tüm bu kaotik ve ilgi çekici unsurları izleyiciye sunarak, 17 Temmuz'dan itibaren Disney+’ta yerini aldı.

Disney’e göre "The Bear" dizisinin 3. sezon prömiyeri, yayınlandığı ilk dört gün içinde 5.4 milyon izlenmeye ulaştı. Bu, yalnızca FX'in Hulu'daki en iyi prömiyer performansı olmakla kalmadı, aynı zamanda Hulu'daki senaryolu diziler arasında en çok izlenen sezon prömiyeri oldu.

Yeni sezonda, ekip sandviç dükkanından çıkarak hayalini kurdukları restoranı açma yolunda çok daha zorlu bir serüvene atılıyor. Restoranın adının gizemini koruduğu tanıtımda, Carmy ile Richie arasındaki gerilim, mutfağın zaten yüksek olan sıcaklığını daha da artırıyor. Dizinin ana karakterleri arasında Jeremy Allen White, Ayo Edebiri ve Ebon Moss-Bachrach yer alıyor. Her bir karakterin özel hayatında sular durulmazken, yaratıcı koltuğunda ise Christopher Storer’ın oturduğu 'The Bear', izleyicilere sürprizlerle dolu bir sezon vaat ediyor.

Borçların katlanarak arttığı ve “Michelin yıldızı için her yol mübahtır” anlayışının ekibe yayıldığı bu yeni sezonda, rekabet ve hırs en üst seviyeye çıkacak. Şu an sadece Disney+’ta izlenebilecek olan ‘’The Bear’’, izleyicilere unutulmaz anlar yaşatacak.

müzik

Anlatacak hikâyeleri var

Barış Akpolat

“Eğer müziği dinlediğiniz cihaz bir telefon ise ben de onunla kaydedebilirim pekala.”

Bunu söyleyen Michael Johnathon 20 albüm kaydetmiş, beş kitap yazmış, opera eseri bestelemiş bir şarkı sözü yazarı, besteci. Johnathon’ın cümlesinde konuya biraz sarkastik bir yaklaşım olduğunu düşünsem de bu telefonunuzla albüm kaydedemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. 

Jake Bugg’ın 2012’de yayınladığı kendi adını taşıyan albümün son şarkısı olarak dinlediğimiz ‘Fire’ aslında Bugg’ın telefonuna kaydettiği bir demo. Efsane İngiliz grup Blur’un solisti Damon Albarn’ın projesi Gorillaz’ın ‘The Fall’ albümü ise 22 uygulama kullanarak sadece bir iPad ile kaydedildi. 

Girişte adı geçen Michael Johnathon’un ‘SongFarmer’ adlı albümü Kentucky’de bir ahşap orman evinin içinde iPhone 6 ile kaydedildi. Şimdi size bir şey itiraf edeyim. Yedi yıldır hazırladığım ve hâlen devam eden radyo programımı genellikle kendi çalışma masamda iPhone’uma kulaklık mikrofonu sayesinde kaydediyorum. Bunlar haricinde kullandığım eşyalar ise ses yalıtımı için karşıma aldığım uzunca bir yastık ve altında konuştuğum bir battaniye. Evet, yaz aylarında program kaydetmek çok zor.

Grammy adaylığı bulunan prodüktör ve R&B sanatçısı Steve Lacy, iPhone’undaki GarageBand adlı müzik uygulamasını kullanarak müziklerinin temelini attığı gibi bazı şarkılarının davullarını komple bu uygulamaya kaydediyor. Hazırladığı beat’lerin üstüne basları çalıyor. Wired dergisi, Lacy’nin stüdyosundan izlenimlerine de yer verdiği makalesinde, müzisyenin telefona kaydettiği fakat beğenmediği partisyonları nasıl sürekli silip yeniden kaydettiğine ve edit’ler yaptığına dair anekdotlar da var. Yani kaydetmekle kalmıyor, prodüksiyon da yapıyor.

Yıllarca rapçilerle video röportajlar yaptım. Metal ve caz ile beraber en çok dinlediğim tür hakkında yazılar yazıp hip-hop kültürüne dair pek çok öğeyi konu alan söyleşilere imza attım, hatta kitap yazdım. Hip-hop kültürünün içinde üretilen çok az iş için “Bunu keşke yapabilseydim” demişliğim var. Bu birkaç üretimden biri, radyocu arkadaşım Yalçın Birol’un Virgin Radio’daki ‘Yalçın Birol’la Önce Sen Dinle’ adlı programıdır. Birol, büyük rap yıldızlarının yeni şarkılarının yanı sıra bağımsız sanatçılara da sıklıkla yer veriyordu. Sonrasında bu projeyi geliştirip Apple ile bir araya gelerek bu bağımsız sanatçılara yeni bir platform sundu: ‘Yalçın Birol’la Önce Sen İzle’.

Yapabileceklerine ne kadar güveniyorsun?

Genç yetenekler şarkılarını bu platforma yükleyip, kendilerini tanıtan bir formu doldurdular. Projenin bu yılki ayağına, 120 başvuru geldi. Yalçın Birol, Apple Music yetkilileri ve İTÜ Müzik İleri Araştırma Merkezi (MİAM)’ın hocalarının yer aldığı bir jüri, kriterler dahilinde katılımcıları dinliyor. Bu projenin en ilgi çekici kısımları ise seçilen şarkıların prodüksiyonlarının İTÜ Miam’da Dolby Atmos destekli Uzamsal Ses teknolojisi ile kaydedilmiş olması ve kliplerin sadece bir iPhone 15 Pro ile çekiliyor olması. 

Lisz

Bu yıl Efehamd ‘Kıskanman Normal’, Lisz ‘Rüya’, Yirmibir ft. Septra ‘Hayal’ ve Kadak da ‘Anla Artık’ şarkılarıyla platformda seslerini duyurma fırsatı yakaladı. Sanırım beni telefonla çekildiği bilgisiyle en çok şaşırtan, ‘Rüya’ şarkısına İsmail Sabotiç yönetmenliğinde çekilen klip oldu. Bazı planlarda yaptıkları numaralar heyecan verici ve şaşırtıcıydı.

Geçen yıl projede yer alan ve o dönem tanıştığım Palm J ile bu yıl Kanyon AVM’de Troy desteğiyle gerçekleştirilen ‘Anlatacak Hikayem Var’ lansmanında karşılaştık ve sohbet ettik. 

Aydın’dan İstanbul’a gelip giderken yaşadığı süreci, projeye kabulünü ve İTÜ MİAM’daki kayıt şansını şöyle anlatıyor Palm J: “Benim gibi bağımsız, sektöre yeni adım atmış biri için inanılmaz imkânlar vardı. Stüdyoya girdiğimde müziğimin beni getirdiği yeri görünce kendimle gurur duydum. İnanılmaz duygulanmıştım bu fırsatın elime geçmiş olmasıyla. Sonra klip çekimlerine başladık. O zamana dek iPhone ile klip çekebileceğimize pek inanmıyordum. Büyük ekranlarda açıldığında görüntü kalitesinin düşebileceğini düşünüyordum. Cebimizdeki aletle canımızın istediği yerde ve yüksek kalitede klip çekebilme lüksü muhteşem bir kolaylıktı. Bu proje bana çok fazla insanla tanışma imkânı sağladı.”

Bağımsız müzisyenlere destek veren projeleri seviyorum. Daha önce gazetenin kapısından girmiş olsam da ilk müzik röportajım olan Daft Punk’ı 2007’de yaptığım için miladı 2007 olarak sayarım. Müzik yazarlığında 20. yılımı kutlamama üç yıl kaldı. Her zaman yeni çıkan isimlere destek vermek istedim. Bazı işlerin istediğim gibi gitmediği oldu ama elimden geleni de yaptığıma inanıyorum. 

Projenin üç bileşeni de çok zor olduğu kadar eğlenceli, fakat gençleri sektörden isimlerle tanıştırıp onlara yol gösteren harika bir işe imza attı. Eğer genç bir sanatçıysanız, hikâyenize, sözlerinize, şarkılarınıza ve gelecekte yapabileceklerinize güveniyorsanız, önümüzdeki yıl bu proje ile şansınızı denemelisiniz.

pazar önerileri

DJ KI/KI’nin Boiler Room seti: ‘AVA Festival 2024’

Janset Atacan’ın ‘My Lady Jane’ incelemesi: ‘Tarihin acımasız gerçekliğine inat solmayan kız neşesi’

bantmag. seçkisi: ‘Tatile götürmelik 10 kitap’

Euro 2024’te Mert Müldür’ün Gürcistan ağlarına gönderdiği gol, taraftar oylarıyla turnuvanın en güzel golü seçildi. 

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’nın ücretsiz erişime açtığı kitaplar. 

Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Cacığıma dil uzatmayın’

Kapsül’de bu hafta | Spor: ‘Wimbledon 2024: Paolini’nin dünyasında yaşıyoruz’, Kültür: ‘Seri izleme: Sağlıklı bir tutku mu, bağımlılık mı?’, Günlük Doz (19 Temmuz): ‘Penceresiz kaldım anne’, Business: ‘Masmavi ekran’.