Sayı: 1.097 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.481 kelime)

🌞 Ülke genelinde sıcak hava görülecek. Batı bölgelerinde düşen sıcaklıklarla beraber rüzgârın etkisi hissediliyor. 

$: 32,91 📈 €: 35,34 📈 BIST 100: 10.767 📈 ₿: 60.788 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, oğlu ‘PKK üyeleriyle göçmen kaçakçılığı yaptığı’ gerekçesiyle tutuklanan ve partisi MHP'den istifa eden Güven Adıgüzel var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Altta kalanın canı çıksın

CHP heyeti, ‘asgari ücrete ara zam, emekli maaşlarının artırılması, tarımsal destek ve vergide adalet’ başlıklarıyla Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’i ziyaret etti.

Partinin genel başkan yardımcılarından Yalçın Karatepe, dört saatlik görüşmenin ardından “Acı reçeteyi vatandaşa çıkaran anlayışlarında bir değişim iradesi olmadığını gördük” dedi.

Fotoğraf: NTV

Enflasyon nedeniyle asgari ücretin alım gücünün en az dörtte bir oranında düştüğünü kaydeden CHP heyeti, ‘ara zammın’ zorunlu olduğunu yineledi. Öte yandan Bloomberg’in anketine göre, özel sektördeki her üç şirketten biri çalışanlarına ‘ara zam’ yapmayı düşünüyor. Türkiye’de çalışanların yüzde 82’si asgari ücrete zam yapılması gerektiğini, yüzde 52’si ise kendisine ‘ara zam’ yapılmazsa iş değiştireceğini ifade ediyor. 

Karatepe ayrıca, en düşük gelir grubundan her ay 2 milyar lira vergi alındığını belirterek ‘vergide adalet’ talep etti. Bu sırada bu hafta Meclis’e sunulması beklenen ‘vergi paketi’ taslağında bazı değişiklikler yapıldığı öne sürülüyor. Henüz resmî bir açıklama ya da yasa teklifi olmasa da 104 sayfadan oluşan taslak geçen haftalarda basına sızdırılmıştı.

Taslak değişti

İddialara göre, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in Orta Vadeli Program çerçevesinde hazırladığı vergi reform paketi, kamuoyundan ve AKP’den gelen tepkiler üzerine en az beş kez değiştirildi.

Paket kapsamında engellilerin ÖTV’siz araç alımının kaldırılacağı, bunun yerine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın engellilerin gelir durumuna bakarak yerli araç fiyatları üzerinden bir miktar nakit para desteği vereceği, adı anılan değişikliklerden.

Yurtdışı çıkış harcı ise 150 liradan 1.500 liraya yükseltilmek üzere taslaktaki yerini aldı. Ayrıca harcın her yıl ‘değerleme oranında’ artırılması planlanıyor. Şimşek’le görüşmesinde konuyu gündeme getirdiğini söyleyen Karatepe, “Somut bir değerlendirme duymadım” dedi.

Fotoğraf: Depo Photos

Taslaktan çıkarılan maddeler: “Borsa kazançlarından vergi alınması; geliri ile yapılan harcamalar arasında yüzde 20’nin üzerinde uyumsuzluk olanlardan alınacak servet vergisi; emlak vergisi ve tapu harçlarının belediye rayici değil, bölgesel rayiç üzerinden tahsil edilmesi; Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara uygulanan KDV istisnasının kaldırılması.”

Ekonomistlerin büyük bir kısmı, adil olmadığı gerekçesiyle vergi paketine karşı çıkıyor. Büyük kâr elde eden şirketlere teşvik indirimleri ve vergiden muaf tutulan sektörler konusunda ciddi eleştiriler mevcut.

Türkiye’de eksik beyan edilen gelirlere müsamaha gösterilmesinden dolayı, yalnızca 2019 yılında toplanmayan gelir vergisi miktarı 65-78 milyar dolar arasında. Örneğin geçen yıl yalnızca gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve fonlarına, 20 milyar liralık vergi istisnası yapıldı. Türkiye Varlık Fonu, Millî Piyango ve diğer şans oyunlarının, ödediği KDV’yi devlete vermediği için 2024’te ortaya çıkacak vergi kaybı ise 16.4 milyar lira.

Dahası

⛽ Bu geceden itibaren geçerli olmak üzere benzinin litresine 2 lira, motorine ise 1.68 lira zam yapılacak.

Yalçın Karatepe’nin yazısı (14 Haziran): ‘Şimşek’e ne diyeceğiz?’

Aziz Çelik’in yazısı : “2024 yılında 11.1 trilyon lira bütçe harcaması öngörülüyor. Bir bölümü 2025 yılında yürürlüğe girecek vergi paketi önlemleri ile toplanması planlanan ek vergi, bu harcamanın ancak yüzde 2’sine denk geliyor.”

Mahfi Eğilmez’in yazısı: “Harç, vatandaştan, aldığı kamu hizmetinin karşılığı olarak tahsil edilir. Vatandaşın yurtdışına çıkışında kamu kesiminin sunduğu bir hizmet yoktur.”

Şeref Oğuz’un yazısı: “Yandaştan candaşdan vergi almak şöyle dursun, 1.5 trilyonluk kısmı silindi.”

gündem

Fotoğraf: Tuğçe Yılmaz/bianet

İBB Başkanı İmamoğlu, Adalar’da günlerdir devam eden ‘Azmanbüs krizi’yle ilgili ilk kez konuştu. Tepkileri ‘saygıyla karşıladıklarını’ söyleyen İmamoğlu, “Lisanslanabilen tek araç tipi buydu. Daha farklı bir aracın üretimi için Ar-Ge çalışmaları sürüyor ama şu anda böyle bir imkân yok" dedi. Elektrikli minibüslerin Kınalıada’ya da getirildiği görüldü. Derya Togay’ın yazısı: ‘Adalar’da beş yılda ne oldu, ne olmalı?’, İstanbul Kent Konseyi Başkanı Tülin Hadi’nin verdiği söyleşi: “Ciddi bir diyalog sorunu var”.

Diyarbakır ve Mardin arasında 15 bin dönüm arazide çıkan yangınla ilgili savcılığın ön raporunda, yangının elektrik kaynaklı olabileceği belirtildi. Üç gün süren yangında 15 kişi hayatını kaybetti, 78 kişi ise yaralandı. 50 bin dönüm üzerindeki arazinin etkilendiği yangında, 1500’ü aşkın küçükbaş hayvan yaşamını yitirdi. Mardin Tabip Odası, kentteki hastanelerde ‘yanık tedavi birimi’ olmadığını açıkladı. 

Diyarbakır’da kahve zinciri Starbucks ve hamburger zinciri Burger King’e ‘İsrail protestosu’ gerekçesiyle düzenlenen saldırı nedeniyle 16 kişi gözaltına alındı. “Cenk, cihat, şehadet” sloganları atan grup girdikleri işyerlerinde maddi hasar oluşturmuştu.

Gazeteci Abdi İpekçi cinayetiyle ilgili davada adı geçen isimlerden Yalçın Özbey, kanser tedavisi gördüğü İstanbul’da hayatını kaybetti. Cinayeti işleyen Mehmet Ali Ağca ifadesinde, İpekçi'yi Yalçın Özbey’in vurduğunu da söylemişti. Cinayet sonrası yurtdışına giden Özbey, dosyasının zamanaşımına girmesi nedeniyle 2009’da döndüğü Türkiye’de hiç yargılanmadı. 

Meclis’te kabul edilen TSK Personel Yasası’yla askerî personelin TikTok dahil tüm sosyal medya platformlarında paylaşım yapması yasaklandı.

Yılmaz Polat'ın fotoğraflı haberi: ‘Diyanet-USA’nın Washington’da milyonlarca dolarlık villaları’

📺 Muğla Bodrum'da bayram tatilinde 7 bin 800 ton çöp toplandı.

kültür - yaşam

Fotoğraf: Stephan Mahlke / Unsplash 

Dünyanın en mutlu şehri Danimarka’nın Aarhus kenti olarak belirlendi. Dünyadan 250 şehrin dahil edildiği Happy City Index’in 2024 raporunda İstanbul 197., İzmir 222., Antalya ise 246. sırada bulunuyor. Listenin ikinci sırasında İsviçre’nin başkenti Zürih, üçüncü sırasında ise Almanya’nın başkenti Berlin bulunuyor. 

Bayram tatili boyunca ‘kapıda vize’ uygulaması dahilindeki Yunan adalarına, günlük ortalama 15 bin ziyaretçi deniz yoluyla Türkiye’den geçiş yaptı. Uygulamanın geçerli olduğu toplam 10 adanın altısına, Türkiye’den direkt hat bulunuyor. En çok ilgi gören adalar ise Samos, Midilli ve Sakız oldu. Fethiye’den Rodos’a gelen 46 turist, yoğunluk nedeniyle adaya girememiş ve Türkiye’ye dönmüştü. Kriz, ertesi gün çözülmüştü. 

Senaryosu ChatGPT 4 tarafından yazılan ‘The Last Screenwriter’ (Son Senarist) filminin ilk gösterimi, tepkiler üzerine iptal edildi. Peter Luisi yönetmenliğindeki film, bir yapay zekâ senaryo yazma sistemi ile yüzleşen bir senaristin hikâyesini anlatıyor. İngiltere’nin başkenti Londra’daki Soho Prince Charles Sineması ‘yazar yerine yapay zekâ kullanılmasına tepki gösteren seyirciler’ nedeniyle gösterimi iptal ettiğini duyurdu. 

DOT kurucularından Özlem Daltaban’ın yazısı: ‘Nilüfer Kent Tiyatrosu ile üç yıldan geriye kalanlar’

dünya

Fotoğraf: Saudi Gazette

Suudi Arabistan’da Müslümanlar tarafından yapılan hac ziyaretinde hayatını kaybedenlerin sayısı 1.301’e yükseldi. Ölümlerin, gölgede bile 51.8 °C’ye kadar çıkan aşırı sıcaklardan kaynaklandığı aktarıldı. Suudi yetkililer, hayatını kaybedenlerin yüzde 83’ünün ‘kayıt dışı hacılar’ olduğunu açıkladı. Hac ibadetini gerçekleştirmek için özel bir hac vizesine başvurulması gerekiyor. Bu yıl resmî olarak 1.83 milyon kişinin katıldığı hac ziyaretine, kayıt dışı gelenler klimalı çadırlardan ve ulaşım imkânlarından faydalanamıyor. Ölüm sayısının bu kadar yükselmesinde, son yıllarda artan ‘kayıt dışı hac’ın da etkisi olduğu belirtiliyor.

İsrail, Lübnan’da Hizbullah ile topyekün bir savaş hazırlığı için Gazze’deki savaşın yoğunluğunu azaltmayı planlıyor. İsrail Başbakanı Netanyahu, Gazze’deki ‘yoğun’ çatışmaların yakında azalacağını, buradaki askerî güçlerin Lübnan sınırına kaydırılacağını açıkladı. Hizbullah ile İsrail arasında 7 Ekim’den bu yana süren çatışmalarda 400’den fazla Lübnanlı hayatını kaybetti; çatışmalar nedeniyle Lübnan ve İsrail’in sınır bölgelerinde toplam 150 bin kişi yerinden oldu. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell, ‘güvensiz ortam’ nedeniyle Gazze’ye yardımların ulaştırılmasının ‘imkânsız bir hâle’ geldiğini açıkladı. Sivillerin, bölgeye gelen sınırlı yardıma da ulaşamayarak açlıktan ölmek üzere olduklarını söyledi. 

Rusya’ya bağlı Özerk Dağıstan Cumhuriyeti’nin iki ayrı şehrinde bir polis noktası, bir sinagog ve bir kiliseye eş zamanlı terör saldırıları düzenlendi. Çoğunluğu Müslüman bölgede pazar akşamı gerçekleşen saldırılar ve ardından yaşanan çatışmalarda en az 15 Rus polisi ve dört sivil hayatını kaybetti. Rus Ortodoks Kilisesi, rahip Nikolai Kotelnikov’un da hayatını kaybettiğini açıkladı.

İspanya’nın turistik merkezlerinden Barcelona’da, 10 bini aşkın konutun turistlere kısa dönemli kiralama ruhsatı 2028’e kadar kademeli olarak iptal edilecek. Söz konusu kararın gerekçesi ‘artan konut maliyetlerini dizginlemek’ ve ‘şehri sakinleri için yaşanabilir kılmak’ olarak açıklandı. Son 10 yılda kentte kira fiyatları yüzde 68 arttı. 

📝 Barçın Yinanç’ın yazısı: “Avrupa’daki seçim sonuçlarının iktidarı sevindirmiş olması yüksek olasılık. Aşırı sağ güçlendikçe, Türkiye’ye insan hakları ve demokrasi alanında parmak sallamaya hakları olmayacak. Ayrıca Erdoğan’ın İslam dünyasının lideri, sözcüsü olma iddiası da güçlenecek.”

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Euro 2024’teki ikinci grup maçında Portekiz’e 3-0 yenilen Türkiye, çarşamba günü oynayacağı Çekya maçında berabere kalması hâlinde son 16 turuna yükselecek. Ancak teknik direktör Vincenzo Montella ve futbolculardan Arda Güler arasında dün yaşandığı iddia edilen kriz, gündemi değiştirdi. 

TFF, kriz iddiasını yalanlarken Güler de bu açıklamayı paylaştı. 

Turnuvayı Almanya’da takip eden gazeteci Mehmet Demirkol, kasığındaki ağrı nedeniyle Portekiz maçına 11’de başlamayan Güler’in durumunun iyi olduğunu aktardı. Kriz yaratan ‘seslendirilen görüntü’yle ilgili ise “Doktor 5'e 2'ye girebilirsin diyor. Montella ise 'Bugünlük lineer çalış, çarşamba bana lazımsın. Bir gün daha bekleyelim' diyor. 5e 2'ye almıyor” bilgisini verdi. 

Futbolcuların dün yaptığı basın toplantısında yaşananları aktaran gazeteci Övünç Özdem, takım sorumlusu Hamit Altıntop’un basın toplantısında gazetecilerin arasında oturduğunu söyledi: “Futbolcular veya teknik direktör cevap verirken, takım sorumlusu onların gözünün içine bakıyor.”

En iyi üçüncülerin olası eşleşmelerini gösteren tablo, Portekiz maçında sahaya girerek Ronaldo’yla fotoğraf çektiren Berat’ın hikâyesi, Uğur Meleke’nin yazısı: ‘Bence Arda'nın oynamama nedeni Büyükekşi-Altıntop’

Sırbistan’da düzenlenen Su Sporları Avrupa Şampiyonası’nda millî yüzücüler Emre Sakçı ve Kuzey Tunçelli, kendi dallarında ilk sırayı aldı. Sakçı, 50 metre kurbağalamada altın madalyaya uzanırken Tunçelli aynı başarıyı 1500 metre serbest stil klasmanında elde etti. 

Spor ekranı: Hırvatistan-İtalya (22.00/TRT 1), Arnavutluk-İspanya (22.00/TRT Spor), Brezilya-Kosta Rika (04.00/TV 8.5).

kapsül öneriyor

Duman’ın yeni albümünden iki şarkı: ‘Kufi’ ve ‘Nerde Benim Kafam’.

Aksu Bora’nın yazısı: ‘Okurun şefkati’

Yenal Bilgici’nin yazısı: ‘Telefonun çalmıyorsa bil ki benim’ 

bantmag. derlemesi: A’dan Z’ye kendi cümleleriyle Paul Auster’ 

'Çilek Dolunayı', Yunanistan’ın güneyindeki Poseidon Tapınağı'nda görüntülendi.

Kapsül’de geçen hafta | Spor: ‘Bir kamikaze maçı: Türkiye-Gürcistan’, Kültür: ‘Ektiğini biçenlerde bu hafta: Justin Timberlake’, Pazar: ‘Efsaneleşen cazcı Joshua Redman yeni albümünü anlatıyor: 'Where Are We'

günün sözü

“Bu durum ikisi için de çok iyi oldu. Birlikte vakit geçiriyorlar, sohbet edip dertlerini paylaşıyorlar.”

Tutuklu bankacı Seçil Erzan ve sosyal medya fenomeni Dilan Polat'ın aynı koğuşta kalma taleplerinin kabul edildiğini açıklayan Erzan'ın avukatı Bülent Aybirdi.