Sayı: 184 - Ortalama okuma süresi: 8 dakika (1.701 kelime)

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Edis portresi: 'Yanına yanına al beni yanına'

Ilgaz Gökırmaklı

Pek çok şeyin dönüşüp değiştiği günümüzde, 'starlık' kavramı da bu dönüşümden payına düşeni alıyor. Türkiye’nin geri gelmeyen, gelse de eski tadı vermeyen şeylere duyduğu derin ve sonsuz özlem ve nostalji sevdası da malum.

İşte Edis de tam bu noktada kalbimize kancayı atıyor. Asla geri gelmeyecek -zaten aslında o kadar da güllük gülistanlık olmayan- bir dönemi hatırlatıyor, çokça da o günlerin yenileri mümkün dedirtiyor.

Yaz geldi, kanımız kaynıyor, hava beklediğimizden biraz daha sıcak, müzik hiç olmadığı kadar içimizi kıpırdatıyor.  

Öyleyse Edis’i takdimimizdir…

İzmir’de bir Londralı

Fotoğraflar: Instagram/Edis

Starlık yetenek midir, ruhunuzun özüne işlenmiş midir yoksa başka bir şey mi bu konuya cevaplar muhtelif. Ama bugün ayıla bayıla takip ettiğimiz birçok ismin küçüklük anılarında bugüne dair izler görmek mümkün.

Edis de onlardan biri. Kendisi Londra doğumlu bir İzmirli. 90 doğumlu şarkıcı, İzmir’de geçen çocukluğu boyunca bir şekilde sanatla iç içe olmuş. Şarkılar söylediğini, piyano çaldığını, sınıfın ‘o’ çocuğu olduğunu şu sözlerle anlatmıştı Edis:

“Orta-üst ailenin, sosyal hayatı okulda geçen çocuğu… Çok ön planda olmayan ama sanat aracılığıyla ön planda olabileceğini bildiği için de çok fazla sanatın içinde olan bir çocuk. Evde çocukluğumla ilgili video kasetlere baktığımda, hepsinde bir etkinlikte olduğumu görüyorum.”

Sonra büyük adımlar atmak isteyen her genç gibi o da kabına sığamıyor tabii. Aklı fikri İstanbul’da. Ama ailelerin ‘önce okul’ kuralından Edis de muaf değil. Her ne kadar konservatuarda okumak istese de ‘kapağı atmak’ için önce Galatasaray Üniversitesi’ne geliyor.

‘Hadi Yine Gel Benim Ol’ ile merhaba

Edis İstanbul’a geliyor gelmesine ama ne şehir ne de sektör, dikensiz gül bahçesi vadetmiyor. Müzik endüstrisinde kendine yer açabilmek, hele de tutunabilmek çok kolay değil. Edis de birkaç başarısız girişim yaşıyor. Hatta bir ara rotasını oyunculuğa kırıp birkaç ufak rol bile alıyor ama hayat hiç beklemediği -ve belki de aslında hep beklediği- bir şekilde ona bu kez dikensiz tarafını gösteriyor. Filmlerde izlediğimiz o keşfedilme anlarından birine sahip Edis de…

“İstanbul’daki ilk yıllarım... İzmirli birkaç arkadaş bir gece karaoke bara gittik. Öyle tamamen eğlencesine söylerken, mikrofonu elime aldığımda mekâna bir sessizlik çöktüğünü hatırlıyorum. Benim bile tüylerim diken diken!”

Ve takvimler 2014’ü gösterirken ‘Hadi Yine Gel Benim Ol’ teklisiyle artık hayatımızda bir Edis beliriveriyor. O günden beri neredeyse her yıl hite dönüşen yeni bir tekliyle müzikseverlerin karşısına çıkıyor Edis. ‘Olmamış mı’, ‘Vay’, ‘Çok çok’, ‘Perişanım’, ‘Nirvana’ ve ‘Martılar’ bu teklilerden bazıları.

Yeni nesil starlık: Toksik erkekliği yen, şovunu yap

Konserleri dolup taşıyor, şarkıları listelerden düşmüyor. Gülşen başta olmak üzere Türkiye müzik endüstrisinin önde gelen birçok ismiyle işbirliği yaptı, tarzıyla ödüllere değer görüldü. 

Fotoğraf: Mesut Adlin

Edis aslında her yerde. Kimi zaman bir magazin figürü olarak kimi zaman düetleriyle, çoğu zaman da şarkılarıyla.

Fakat siz de bilirsiniz. Günümüzde bir ünlünün hayranı olmak, ağız tadıyla başarılarını övüp destek olduğunu söylemek büyük risk. Her an bir vaka çıkabilir, cancel(iptal) gemisine pışpışlanabilir. 

Edis -şimdilik- bu konuda da iyi bir sınav veriyor. En azından verdiği demeçlerde, dışarıya yansıttığı hayatıyla böyle bir portre çiziyor diyelim, suya temkinli girelim.

’Playboy’, ‘çapkın star’, ‘ulaşılamayan yıldız’ gibi eril ve klişe söylemleri geride bırakıp ‘yeni’ kurallara uyan starları takip ediyoruz. Edis de bu isimlerin başında geliyor. 

Sabah tez teslim edip akşam Harbiye'de konser verdiği, enteresan ama bir o kadar da normal bir hayatı var Edis’in.

Açık açık “Ben toksik maskülenliğin karşısında duran bir erkeğim” diyor mesela. Ve kendini anlatmaya devam ediyor: “‘Erkekliğe ters’ diye adlandırılan; giyim kuşam, dans, konuşma… Erkeklik çatısı altına sığdırılan o kalıpların hiçbirine girmedim. Çok özgür bir birey olarak hayatıma devam ediyorum.”

Hitap ettiği -ve aslında kendi de içinde bulunduğu- kuşağı yakalamak için sosyal medyanın nimetlerinden de faydalanıyor Edis. Kimi zaman izlediği bir diziyle ilgili paylaşımlar yapıyor kimi zaman LGBTİ+ haklarına destek veriyor (2022’de İstanbul'da LGBTİ+'ların hedef gösterildiği bir yürüyüşe Twitter hesabından tepki göstermişti ancak o paylaşımı şu an sayfasında yok), Cumhuriyet’in 100. yılı kapsamında konserler vermeye devam ediyor. 

Edis, toplumsal konularda konuşmakta biraz daha cesur ve kararlı adımlar atabilse, tadından yenmeyecek yorumunu da buraya bırakalım. 

Kendisini son olarak Serenay Sarıkaya’nın başrolünde yer aldığı Netflix dizisi ‘Kimler Geldi Kimler Geçti’de Edis olarak izledik. Ayrıca geçen sezon Süper Lig’de şampiyonluğa ulaşan Galatasaray’ın kendi stadındaki kutlamalarında da sahne aldı. Kostümü, koreografisi ve performansıyla ‘starlık’ unvanını bir kere daha tescilledi. Merak edenlere ‘Yalan’ şarkısının halay versiyonunu öneririz. 

Star tek olan mıdır?

Başlarken de dedik ya starlık artık eskisi gibi değil. Hatta biricik ve ulaşılması zor bir mertebe, hiç değil. Örneğin Türkiye’nin starı denilince muhtemelen herkesin aklına gelen ilk isim Edis olmuyor. Ama bu Edis’in star olmadığı anlamına da gelmiyor. O da bunun farkında. 

“‘Tek olacağım’ diyebilirdim ama tek hissetmek yorucuydu. Şimdi sorarsan tek miyim, dev miyim? Hiç gerek yok artık böyle şeylere. Şimdi birçok isimle el ele ilerliyoruz. Herkes birbirine destek. Ama yerimin sağlam olduğunu da biliyorum. Fenomen ve dijital dünyadaki arkadaşlarım için starım. Eskiler için geleceğin starıyım. Şimdikiler için çok eskinin starıyım. Bana kalırsa, oyunumu hedefim üzerinden oynuyorum” diyor.

Türkiye günün birinde Eurovision’a döner mi bilinmez ancak Edis daha şimdiden ülkeyi temsil etmesi istenen isimlerin başında geliyor. Gerçek starlık böyle bir şey değilse nedir?

Hem kim bilir belki ‘Yalan’ın halay versiyonu bu kez de Eurovision sahnesinde daha büyük kitleleri coşturur… 

gündem

Fotoğraf: Depo Photos

İzmir’in Karşıyaka ilçesinde Yamanlar Dağı’nda başlayıp rüzgârın etkisiyle geniş bir alana yayılan orman yangınıyla ilgili bilgi veren İzmir BB Başkanı Tugay, kentte 4 bin 300 hektarlık alanın yangınlardan etkilendiğini söyledi. Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, yangının çıkış nedeninin piknik amaçlı yakılan ateş olduğunu belirtti. Yerleşim alanlarına yakın bölümlerde kontrol altına alınan yangının söndürme çalışmaları devam ediyor. Can kaybının olmadığı İzmir'deki yangınlarda 16 ev yandı. 87 ev, 45 işyeri ve bir hayvan barınağı tahliye edildi. Urla ilçesinin Balıklıova Mahallesi yakınlarında makilik alanda çıkan yangında, 440 konuttan oluşan bir site tahliye edildi. Manisa, Bolu, İzmir, Aydın, Karabük'te devam eden yangınları söndürme çalışmaları sürüyor. Muğla Milas'taki yangın kontrol altına alındı. 

Milletvekilliği düşürülen 'Gezi Davası' tutuklusu Can Atalay için toplanan Meclis’te yapılan oylamada, CHP’nin Can Atalay için ‘genel görüşme’ önergesi reddedildi. Olağanüstü toplantı gündeminin tamamlanması sonrasında CHP’nin, TBMM’nin çalışmalarına devam etmesine ilişkin önergesi de oylamada reddedildi. Tatilde olan Meclis, 1 Ekim’de yeniden toplanacak. Oturumda yer alan MHP’nin lideri Bahçeli, ‘Can Atalay konusunun kapandığını, AKP’nin MHP olmadan da gereğini yaptığını’ söyledi.

Türk sinemasının efsanelerinden Aydemir Akbaş, 88 yaşında hayatını kaybetti. Daha önce kolon, gırtlak ve bağırsak kanserini yenen Akbaş, Ocak 2023'te kansere tekrar yakalanmıştı. İki gün önce evinde baygın bulunan Akbaş, yoğun bakıma kaldırılmıştı. Galatasaray Lisesi’nin ardından bir dönem gazetecilik yapan Akbaş, kısa bir süre sonra adım attığı tiyatroda birçok oyunun yönetmenliğini üstlenmişti. Sinemaya, Atıf Yılmaz’ın yönettiği Keşanlı Ali Destanı ile başlayan Akbaş, rol aldığı filmlerin yanı sıra 33 film senaryosuna imza atmıştı. Akbaş, bugün Galatasaray Lisesi'ndeki törenin ardından Feriköy Mezarlığı’na defnedilecek. 

• Akbaş’ın Zeynep Miraç’a verdiği söyleşi (2010): “Rolün kokusunu alırım, o benim maharetim.”

Fenerbahçe Başkanı Ali Koç, dün akşam İzmir’de Göztepe’yle oynanan Süper Lig maçı sırasında saldırıya uğradı. Koç’u arkadan ittiren akreditasyon kartlı Fatih Özkan, gözaltına alındı. 

• Maçın başladığı dakikalarda biletli Fenerbahçe taraftarlarının stada alınmadığını, polisin biber gazı sıktığını, bazı taraftarların yere yığıldığını gösteren görüntüler paylaşılmıştı. Bunun üzerine Koç, maçın ikinci yarısının hemen başında saha kenarından deplasman tribününe gitti. Polis ve görevlilerle konuştuktan sonra yeniden protokol tribününe doğru yürümeye başlayan Koç, Göztepe tribünlerinden yabancı maddeler atıldığı esnada arkadan ittirildi. Dengesini yitirip yere düşen Koç’u polisler ve korumaları kaldırdı.

Fransız aktör Alain Delon, 88 yaşında hayatını kaybetti. Fransız sinemasının altın çağının yıldız ismi Delon’un sağlığı, 2019’da felç geçirmesinin ardından kötüleşmişti. Delon’un açıklanmayan başka bir ciddi hastalığı daha olduğu öne sürülüyor. Kamuoyu önüne son kez 2019 yılındaki Cannes Film Festivali’nde çıkan Delon, ‘Fahri Altın Palmiye’ye layık görülmüştü.

Sinemaya uyarlanan 'Hababam Sınıfı' serisinde 'Bacaksız' karakteriyle tanınan oyuncu Tuncay Akça, kalp krizi sonucu 60 yaşında hayatını kaybetti.

Türkiye 20 Yaş Altı Kadın Voleybol Millî Takımı'nın Avrupa Şampiyonası finalinde İtalya’yı 3-2 yenerek kupaya uzandığı maçın özeti.

bir foto

Şeriban Alkış

Kendi hâlinde olmanın, dinginliğin, neşenin, saf doğanın imleyicisi olarak görülen Akdeniz ülkeleri ve Côte d’Azur yazlarına dair fotoğraflar, bu köşede çok beğeniliyor. Hele bir de 2000 öncesi çekilen grenli fotoğraflarsa… Gren, fotoğraflardaki gri ince noktalar; Vizontele’deki “Yoksa karıncalar film çevirmiş?” repliğine benzer güzel bir Türkçe kullanımı var gren terimininin. Kumlanma.

Bu hafta eski ve dokulu görünüm veren kumlanmış fotoğraflara değil ama direkt kumlanmış bir ‘sayfiye’ bölgesinin fotoğraflarına bakıyoruz. 

İspanya’nın güneybatısındaki Kanarya Adaları’nda bir ada olan La Palma, 80’lerden bu yana mavi ve yeşiliyle yazlarını veya emekliliklerini geçirmek için insanların hayallerini süsleyen pastoral bir köşeydi. Adanın büyük bir kısmını kaplayan Cumbre Vieja yanardağı, güneş banyosu sırasında bir fon, güneş banyosuna verilen molada ise görkemli bir gölgeydi.

Eylül 2021’de Cumbre Vieja, yani Yaşlı Doruk faaliyete geçti. Yanardağın beş farklı ağzından çıkan lavlar çok hızlı bir biçimde merkeze aktı. Sokakta ilerleyen kızgın lavlar otellerin, lüks evlerin havuzuna aktı. 80 bin nüfuslu ada hızlıca tahliye edildi, 656 ev lav yığınlarının altında kaldı.

Yakın zaman, hatırlayanları vardır belki. Haberler volkanik patlamayla eş anlamlı olan kırmızı, erimiş lav fotoğraflarıyla doluydu. Peki lav soğuduktan, zehirli gazlar dağıldıktan ve adaya geri dönmek güvenli kabul edildikten sonra ne oluyor? Ada hangi rengi alıyor? Bu soruyla yola çıkan kişi, belgesel fotoğrafçı Jonathan Browning.

Londra ve Brighton merkezli serbest fotoğrafçı Browning, üniversitede fotoğrafçılık bölümünü bitirdikten iki yıl sonra, 2007’de Çin’e giderek belgesel fotoğrafçılık pratiklerini orada geliştiriyor. Çin’deki ‘ultra ultra’ zenginleri fotoğrafladığı ‘GLORIOUS! it is a snapshot of China's Second Generation Rich’ isimli ilk kitabını 2018’de yayımlıyor.

Browning, yanardağ patlamasından iki buçuk yıl sonra, bu yılın ocak ayında La Palma’ya gitti. “La Palma’ya 25 futbol sahası büyüklüğünde zifiri karanlık bir yarımada hediye eden” patlamadan sonra kimileri evlerini onarmaya çalışırken, arazilerini lava kaybedenler için yeniden bir ev inşa etmek mümkün değil. ‘Paradise to Ashes’ (Cennetten Küle) fotoğraf serisinde görüyoruz ki otellerin mavi mozaikli havuzları siyah kum havuzlarına dönmüş, zaman donmuş gibi hâlâ oradalar. 

Bir yandan hayat devam ediyor, güneş doğuyor, o hâlde siyah kumlarda ve gri bir arka planda olsa bile güneşlenmek bâki. Futbola devam eden çocuklar, köpeklerle yürüyüşe çıkanlar. En nihâyetinde La Palma hâla la isla bonita.

📸 Daha fazla fotoğraf.

pazar önerileri

‘Tiny Desk Concert’ kaydı: ‘Hania Rani’

‘Yılın Astronomi Fotoğrafları’ yarışmasında kısa listeye kalan fotoğraflar.

ABD’li sanatçı Eric White, ‘Local Programming’ başlıklı sergisini anlatıyor: “Televizyon emeklerken, karanlık çoktan içeri sızmıştı.” 

Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Damağımın lezzetine yolculuk’

The New Yorker karikatürü: ‘Cat with nine still lives’

Tarkan’ın şarkılarından derleme: ‘Rastgele şarkılara bir anda Tarkan girse nasıl olur?’

Kapsül’de bu hafta: Spor: ‘Olimpiyat Günlükleri (III): Biz ne zaman spor ülkesi olmuştuk?’ Kültür: ‘Gökçe Akçelik’e veda: ‘Benimle kalanlar, benim sayılır’, Günlük Doz (9 Ağustos): ‘Kan Sporu’, Business: ‘Beyaz Saray'da bir gün’